• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارزیابی زیست‌محیطی فلزات سنگین در رسوبات ساحلی بندر امام و دیلم، شمال خلیج‌ فارس، ایران
        قدرت الله رستمی پایدار هومن مرادپور
        ارزیابی غلظت فلزات سنگین جهت پایش آلودگی خاک، حفظ کیفیت محیط زیست و سلامت انسان ضروری است. این مقاله با هدف ارزیابی غلظت فلزات سنگین در رسوبات ساحلی بندر امام و دیلم انجام گرفته است. جمع‌آوری داده‌های این مطالعه طی سال 1394 در 20 ایستگاه نمونه‌برداری و تعداد 42 نمونه بر چکیده کامل
        ارزیابی غلظت فلزات سنگین جهت پایش آلودگی خاک، حفظ کیفیت محیط زیست و سلامت انسان ضروری است. این مقاله با هدف ارزیابی غلظت فلزات سنگین در رسوبات ساحلی بندر امام و دیلم انجام گرفته است. جمع‌آوری داده‌های این مطالعه طی سال 1394 در 20 ایستگاه نمونه‌برداری و تعداد 42 نمونه برداشت‌شده از رسوبات ساحلی انجام شد و فلزات سنگین با روش ICP-MS و جذب اتمی مورد تجزیه قرار گرفت. سپس متغیرهای آماری و شاخص‌های مهم زیست‌محیطی از قبیل شاخص زمین‌انباشت(Igeo)، ضریب غنی‌شدگی(EF)، فاکتور آلودگی(Cf)، درجه آلودگی(Cd)، شاخص بار آلودگی‌( ) و شاخص ریسک اکولوژیکی( ) و روش های درون یابی از وزن‌دهی معکوس فاصله (IDW) و روش تایع شعاعی پایه(RBF) با پنج زیر شاخه آن، روش چند جمله ای محلی(LP) و همگانی(GP) برای بررسی بهترین توزیع در منطقه محاسبه گردید. بر مبنای نتایج تجزیه شیمیایی مقدار میانگین این فلزات سنگین برای کروم، جیوه، آرسنیک، سرب و کادمیوم بترتیب 27/54، 07/0، 49/5، 13/10 و 25/0mg/kgبه‌دست آمده است. در ادامه غلظت فلزات سنگین به تفکیک منطقه با مطالعات مشابه در جهان تطبیق داده شد. با توجه به اینکه منطقه مورد مطالعه دارای صنایع تولیدی سنگین و موقعیت بندرگاهی هستند، آلودگی‌های فلزات سنگین حاکی از عملکرد غالب فعالیت‌های انسان‌زاد(آنتروپوژنیک) در منطقه می‌باشد و بندر امام در مقایسه با خط ساحلی دیلم از ریسک آلودگی بالاتری برخوردار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی های ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه ای جهت تعیین کانه زایی طلای پهنه برشی مطالعه موردی: منطقه آلوت در استان کردستان
        فردین احمدی محی الدین محمدپور
        بررسی های ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه ای از جمله روش های بسیار متداول و پرکاربرد در اکتشافات مواد معدنی و به ویژه طلا می باشد. در این مطالعه ابتدا با بررسی های آماری تک متغیره، از جمله مقایسه ماکزیمم و مینیمم هر عنصر با مقدار زمینه و رسم هیستوگرام و نمودار احتمال، به شناسا چکیده کامل
        بررسی های ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه ای از جمله روش های بسیار متداول و پرکاربرد در اکتشافات مواد معدنی و به ویژه طلا می باشد. در این مطالعه ابتدا با بررسی های آماری تک متغیره، از جمله مقایسه ماکزیمم و مینیمم هر عنصر با مقدار زمینه و رسم هیستوگرام و نمودار احتمال، به شناسایی عناصر با اهمیت پرداخته شد. پس از آن به کمک روش های آماری چند متغیره مانند آنالیز مؤلفه های اصلیو آنالیز خوشه ای، مؤلفه های با اهمیت و همچنین عناصری که با هم ارتباط و همبستگی نزدیکی دارند، شناسایی گردید. این تحلیل ها حاکی از با اهمیت بودن عناصر طلا، جیوه، برلیم، تیتان، مولیبدن و قلع می باشد. مؤلفه های 3 و 7 به عنوان مؤلفه های با اهمیت شناسایی و نقشه این مؤلفه ها ترسیم گردید. در ادامه روند کار، مدلسازی عنصر طلا در مقیاس لگاریتمی صورت پذیرفت. نتیجه مدلسازی نشان می دهد که 80 درصد داده ها درست کلاس بندی شده اند. پس از آن داده های عنصر طلا به سه زیر جامعه زمینه (کد صفر)، جامعه گذر از زمینه به آنومالی (کد یک) و جامعه آنومالی (کد 2) تفکیک گردید. و در نهایت نقشه پراکندگی عیار طلا با توجه به این زیر جوامع تهیه شد که سه قسمت از منطقه به عنوان نواحی امید بخش و با پتانسیل قابل شناسایی است. نقشه آنالیز تمایز نیز برای 8 عنصر تهیه شد که نشان دهنده رفتار متضاد طلا و آرسنیک می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ارزیابی پتانسیل محیط زیستی و جغرافیایی کشاورزی منطقه زیرآب در توسعه گردشگری
        آزیتا زند سحر دهیوری معصومه ارفعی مهدی شکوهی فر
        هدف این تحقیق ارزیابی پتانسیل محیط زیستی و جغرافیایی کشاورزی منطقه زیرآب در توسعه گردشگری می باشد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی، همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل 1192 نفر سرپزستان خانوار های روستایی و12نفر از دهیاران روستاهای بخش زیراب می چکیده کامل
        هدف این تحقیق ارزیابی پتانسیل محیط زیستی و جغرافیایی کشاورزی منطقه زیرآب در توسعه گردشگری می باشد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی، همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل 1192 نفر سرپزستان خانوار های روستایی و12نفر از دهیاران روستاهای بخش زیراب می باشد که 100 نفر از سرپرستان خانوار ودهیاران به کمک روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. پس از جمع‌آوری داده‌ها، با بهره گیری از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند که این امر در دو بخش آماری توصیفی و آمار تحلیلی انجام شده است.نتایج رگرسیون ساده نشان می‌دهد متغیر عوامل اقتصادی حدود 39 درصد از تغییرات متغیر وابسته توسعه بخش زیراب را تبیین نموده است که این مقدار در حد زیاد می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین آگروتوریسم وتوسعه روستاها رابطه مثبت ومعناداری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - ارزیابی آلودگی فلزّات سنگین (Zn، Cu و Cd) در اندام های گیاهان تالابی گونه Phragmites Australis و Typha Angustifolia در تالاب انزلی
        فرزین صیّاد قربانی شیرین
        فلزّات سنگین از عوامل مهّم آلاینده محیط زیستی به شمار می روند که از طریق مناطق ساحلی و رودخانه ها وارد دریا شده و از طریق زنجیره غذایی در بدن آبزیان تجمّع میابند (عبادتی و همکاران، 1384). این عناصر در نتیجه عوامل طبیعی و انسانی مخصوصاً فعّالیّت های صنعتی، کشاورزی و فاضل چکیده کامل
        فلزّات سنگین از عوامل مهّم آلاینده محیط زیستی به شمار می روند که از طریق مناطق ساحلی و رودخانه ها وارد دریا شده و از طریق زنجیره غذایی در بدن آبزیان تجمّع میابند (عبادتی و همکاران، 1384). این عناصر در نتیجه عوامل طبیعی و انسانی مخصوصاً فعّالیّت های صنعتی، کشاورزی و فاضلاب های شهری وارد محیط می شوند و از طریق زنجیره غذایی در بدن آبزیان تجمّع میابند (اسماعیلی و همکاران، 1388). فعّالیّت هایصنعتیمنجربهافزایشبارفلزّاتسنگیندررودخانه هامی شود. گیاهان آبزی به دلیل استقرار در محیط آبی و تغذیّه از بستر توانایی بالایی در پایش فلزّات سنگین از طریق فرآیند جذب و انباشت در بافت خود دارند. در این پژوهش اقدام به اندازه گیری غلظت سه عنصر سنگین روی، مس و کادمیم در نمونه های رسوب تالابی و بافت گیاهان تالابی گونه Phragmites Australis و Typha Angustifolia در تالاب انزلی نمودیم. بدین منظور تعداد 3 ایستگاه نمونه برداری در بخش غربی تالاب انتخاب و نمونه برداری از آن در تیر ماه سال 1397 انجام شد. از هر ایستگاه تعداد 1 نمونه رسوب بستری با دستگاه گراپ وان وین استاندارد و یک نمونه گیاه Phragmites Australis و Typha Angustifolia و به صورت رندوم و دست چین برداشت شد. نمونه ها در آزمایشگاه بعد از انجام فرآیند خشک و پودر شدن، توسّط روش هضم اسیدی و بر اساس استاندارد ASTM 2000 مورد آنالیز قرار گرفتند. برّرسی نتایج حاصله حاکی از آن است که میزان متوسّط عنصر روی در بافت های گیاه گونه Phragmites Australis در بین 3 ایستگاه نمونه برداری شده به میزان 08/266 ppm، مقدار متوسّط عنصر مس 08/7 ppm و متوسّط عنصر کادمیم حدود 198/0 ppm می باشد. میزان متوسّط عنصر روی در بافت های گیاه گونه Typha Angustifolia در بین 3 ایستگاه نمونه برداری شده به میزان 06/315 ppm، مقدار متوسّط عنصر مس 06/10 ppm و مقدار متوسّط عنصر کادمیم حدود 49/0 ppm می باشد. همچنین غلظت عنصر روی در نمونه رسوب بستر تالاب حدود 34/226 ppm ، غلظت عنصر مس حدود 5/22 ppm و غلظت عنصر کادمیم حدود 14/1 ppm بدست آمد. شواهد حاکی از ازدیاد غلظت روی نسبت به سایر عناصر سنگین مورد محاسبه در بافت و ریشه گیاهان Phragmites Australis و Typha Angustifolia می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی پتانسیل وقوع همگرایی و انفجار سنگ و مقایسه آن با روش عددی المان محدود
        عارف جابری فواد زمانی
        ارزیابیخطرات زمین شناسی درموردحفریاتزیرزمینیوازآنجملهتونل هادرشرایطمچالهشونده و انفجار سنگ،ازجملهپارامترهایموثردر طراحیاینسازه هااست. احداث سامانه تونل انتقال آب از سد آزاد به دشت دهگلان –قروه به منظور آبرسانی به دشت های دهگلان- قروه می باشد. با توجه به جنس ضعیف ت چکیده کامل
        ارزیابیخطرات زمین شناسی درموردحفریاتزیرزمینیوازآنجملهتونل هادرشرایطمچالهشونده و انفجار سنگ،ازجملهپارامترهایموثردر طراحیاینسازه هااست. احداث سامانه تونل انتقال آب از سد آزاد به دشت دهگلان –قروه به منظور آبرسانی به دشت های دهگلان- قروه می باشد. با توجه به جنس ضعیف تا خیلی ضعیفتوده سنگ مسیر تونل و ضخامت روباره و به دلیل قرار گیری مسیر تونل در زون فعال از لحاظ تکتونیکی امکان وقوع پدیده مچاله شوندگی و انفجار سنگ وجود داشت. در این پژوهش ابتدا با استفاده از برداشت های زمین شناسی و مغزه های حاصل از حفاری گمانه ها، تونل به 5 زون تقسیم بندی شد. در ادامه به بررسی مچاله شوندگی و انفجار سنگ برای هر 5 زون پرداخته شد که براساس این بررسی ها و با توجه به روش تجربی و نیمه تجربی تونل به ترتیب در محدوده بدون مچاله شوندگی و مچاله شوندگی شدید قرار گرفت، همچنین مسیر تونل از لحاظ انفجار سنگ پتانسیلی کمی داشت. در نهایت به منظور تحلیل جابجایی رخ داده در تونل اقدام به مقایسه بین روش هوک و مارینوس و روش کرنش بحرانی با روش عددی المان محدود با نرم افزار phase 2 شد. براساس تحلیل های صورت گرفته مشخص شد که روش کرنش بحرانی بیشترین تطابق را با روش عددی داشت. باتوجهبهتطابق مناسبنتایجعددیبانتایج روشکرنش بحرانیمی توان زون S3 و S5رابهعنوانناپایدارترینزونهامعرفی کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - تأثیر منابع زیست محیطی در آلودگی آب و رسوبات بستر رودخانه ناشی از انباشتگاه باطله های معادن آغ دره
        رضا شیرین آبادی احسان موسوی
        با توجه به معدنی بودن ناحیه تکابواقعدرجنوب شرقی استان آذربایجان غربیاز ایران و وجود زه آب های اسیدی تولید شده در معادن و انباشتگاه باطله های معدنی و نیز وجود لایه ها و تشکیلات مارنی موجود در اطراف که دارای قابلیت نفوذ بالایی می باشند، موجب می گردد زه آب های تولید شده چکیده کامل
        با توجه به معدنی بودن ناحیه تکابواقعدرجنوب شرقی استان آذربایجان غربیاز ایران و وجود زه آب های اسیدی تولید شده در معادن و انباشتگاه باطله های معدنی و نیز وجود لایه ها و تشکیلات مارنی موجود در اطراف که دارای قابلیت نفوذ بالایی می باشند، موجب می گردد زه آب های تولید شده موجبات آزادسازی عناصر فلزی سنگین را فراهم آورد که اثرات سوئی بر روی محیط زیست اطراف و طبیعتاً آب رودخانه های منطقه خواهند داشت. بررسی هایانجامشدهونتایجتجزیه شیمیایینشانمی دهدکهدراثرفعالیتمعادنموجوددرمنطقه،میزانبرخیعناصردرمنطقه ازحالتطبیعیخود خارجوناهنجاری هایزیست محیطیدرمنطقهایجادشدهاست. از سویی دیگر، بدلیل ریزش های جوی و شرایط توپوگرافی منطقه، باعث نفوذ مواد شیمیایی شده که منتج به سرعت و تشدید آلودگی منطقه می شود. بررسینمونه هایگرفتهشدهاز دو بخش مختلفمحلباطله هانشانمی دهد کهآلودگی درمنطقهازنوع شیمیایی،عمدتاً باترکیبات آرسنیک، آنتیموان و جیوه بودهکهشدتآندربخشجنوبی از رودخانه های واقع در منطقه بیشتراست. بیشترینبازتاباین ناهنجاری هادررسوباتوآبمنطقهبهچشممی خوردکهخاک کشاورزینیزازاینآلودگی هامتأثرشدهاست.. با شناخت نواحی و مناطق آلوده می توان با ارائه راهکارهایی چون، ایجاد بسترسازی مناسب برای احداث انباشتگاه های باطله و نیز کنترل و مهار پساب های حاصله با ایجاد حائل های بتنی بر این مهم فائق آمد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - ارتباط بین میزان فلزات سنگین و برخی ویژگیهای فیزیکی -شیمیایی خاک در حوزه ی آبخیز قرنقوچای
        رامین سلماسی
        در حوزه ی آبخیز قرنقوچای واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی فلزات سنگین گزارش شده است. آزمایش های اولیه نمونه های آب چشمه های منطقه نیز مقادیر برخی از این فلزات را چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن را نشان داد. هدف پژوهش حاضر بررسی این موضوع است که با چکیده کامل
        در حوزه ی آبخیز قرنقوچای واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی فلزات سنگین گزارش شده است. آزمایش های اولیه نمونه های آب چشمه های منطقه نیز مقادیر برخی از این فلزات را چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن را نشان داد. هدف پژوهش حاضر بررسی این موضوع است که با توجه به آلودگی آب های منطقه به فلزات سنگین، آیا خاک های منطقه نیز تحت تاثیر این آلودگی هستند یا خیر. در صورتی که پاسخ مثبت است میزان این فلز/فلزات با کدام ویژگی های خاک ارتباط دارند. برای این منظور، پس از انجام بررسی های صحرایی و نمونه برداری از خاک های منطقه و تجزیه ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و نیز فلزات سنگین در آن ها، تجزیه و تحلیل های لازم بر اساس تعیین ضرایب همبستگی بین عناصر و ویژگی های فیزیکی وشیمیایی نمونه های خاک و نیز آنالیزخوشه ای انجام گرفت. یافته های این پژوهش نشان دادند که مس با کربن آلی و آلومینیوم، کروم، منگنز با درصد رس نمونه های خاک همبستگی مثبت داشته اند. در طبقه‌بندی یافته های بدست آمده این پژوهش با استفاده از آنالیز خوشه ای، 5 شاخه اصلی تشکیل شدند که با یافته های تعیین ضرایب همبستگی همخوانی نشان دادند. همبستگی مثبت بین برخی فلزات و میزان رس و مواد آلی نمونه های خاک دلالت بر این می کنند که مواد آلی و رس خاک ها با تثبیت فلزات، خطر رها شدن آن ها را به محیط زیست کاهش می دهند. لازم است پژوهش های دیگری انجام گیرد تا منشا ناشی از فعالیت های زمین شناختی و انسانی فلزات اندازه گیری شده این طرح را تعیین نماید. پرونده مقاله