بررسی میزان آرسنیک، سرب و کادمیوم در منابع آب زیرزمینی شهرستانهای فردوس و طبس

محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

نسرین آقاولی ¹ , معصومه نژادعلی ² , مهناز قمی ³

1 - دانشکده داروسازی، واحد علوم دارویی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،
2 - استادیارگروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحداسلامشهر.
3 - گروه آموزشی شیمی دارویی، دانشکده شیمی دارویی، واحد علوم دارویی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.

تاریخ دریافت : 1396/09/13 تاریخ پذیرش : 1396/09/13 تاریخ انتشار : 1396/06/01

کلید واژه: آلودگی, آرسنیک, آب زیرزمینی, طبس, فردوس,

چکیده مقاله :

مصرف آب آلوده به فلزات سنگین می تواند عوارض بهداشتی را در افراد ایجاد نماید. مقدار استاندارد در آب آشامیدنی ایران برای آرسنیک و سرب 10 میکروگرم بر لیتر و برای کادمیوم 3 میکروگرم بر لیتر تعیین شده است. با توجه به مشخص شدن آلودگی آرسنیک در بعضی نقاط کشور لازم است مطالعه منابع آبی که مصارف آشامیدن دارند در کلیه مناطق کشور حداقل یکبار صورت گیرد.هدف از این مطالعه تعیین میزان آرسنیک، کادمیوم و سرب در منابع آب زیرزمینی منطقه فردوس و طبس است. از تعداد 4 چاه موجود در شهرستان فردوس، 5 چاه و 3 چشمه در شهرستان طبس و اطراف آن که مصرف آشامیدنی داشتند بصورت استاندارد نمونه برداری شد. متغیرهای فیزیکوشیمیایی (EC,Eh,pH) در محل با دستگاه pH متر پورتابل اندازه گیری شدند. مقدار آرسنیک، سرب و کادمیوم با دستگاه ICP-MS تعیین شد. مقدار سرب و کادمیوم همه نمونه ها پایین تر از حد استاندارد آب آشامیدنی کشور است و آلودگی این دو فلز در آبهای این مناطق وجود ندارد، اما مقدار آرسنیک در یک ناحیه فردوس و دو منطقه طبس بالاتر از حد مجاز 10 میکروگرم بر لیتر است. بیشترین همبستگی مثبت آرسنیک با pH و Eh دیده شد. با توجه به عوارض زیاد آلودگی آرسنیکی در آب آشامیدنی و گسترش روزافزون استفاده از آب زیرزمینی به عنوان منابع آب آشامیدنی در کشور، لازم است آب آشامیدنی مناطقی که بالاتر از استاندارد است در اسرع وقت توسط منابع سالم جایگزین شوند و کنترل دوره ای غلظت آرسنیک در آب آشامیدنی مناطق مسکونی در دستور کار سازمان های مسئول قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

Consumption of water contaminated with heavy metals can result adverse health effects in people. Standard value of drinking water was determined 10, 10 and 3µg/L for As, Pb and Cd in Iran. According to the determination of arsenic contamination in some parts of the country, Study of drinking water resources must be done in all regions of the country at once. The present study aimed to determine the amount of arsenic, cadmium and lead in groundwater resources of Ferdows and Tabas area. A total of 4 wells of the city and the villages around Ferdows city and 5 wells and 3 mineral spring in Tabas city and its surroundings for supplying drinking water were sampled by standard method. Physicochemical parameters (EC, Eh, pH)were measured using a portable pH meter at the location. The heavy metals amount were determined by ICP-MS instrument. In studied samples, Cadmium and lead concentrations were less than limits of drinking water standards in the country and these metals pollutants do not exist in the waters of these areas, but arsenic concentrations exceeded from allowed level (10 μg/L) in two districts of Tabas and one area of Ferdows. The highest positive correlation of arsenic was found with pH and Eh. Due to high complication of arsenic contamination in drinking water and increasing use of groundwater as a source of drinking water in the country, it is necessary, in areas where arsenic contamination is higher than standard limit to replace by healthy sources as soon as possible and the periodic control should be on the agenda of responsible organizations for concentrations of arsenic in drinking water for residential areas.