تغییرات کیفی سفره آب زیرزمینی سه روستای سربندان، جابان و آیینه ورزان در شهرستان دماوند
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست
فرزانه قدرتی
1
(دانش آموخته کارشناسی ارشد آب شناسی،دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران)
محمد منشوری
2
(استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران)
مجتبی صیادی
3
(رئیس گروه تحقیقات شرکت آب و فاضلاب روستایی استان تهران)
محمود سالاری
4
(استادیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پرند)
کلید واژه: دماوند, تغییرات کیفی, رسوبگذاری, اندیس های لانژلیه و ریزنار,
چکیده مقاله :
در چند ماه اخیر افت شدیدی در دبی چاههای آب شرب تعدادی از روستاهای شهرستان دماوند رخ داده کـه سـبب تغییـرات شـدیدکمی و کیفی در منابع آب شرب این چاهها شده است. این پژوهش سعی بر آن دارد به بررسی تغییرات کیفی احتمالی در ایـن منـابعبپردازد و علاوه بر آن نقش متقابل وضعیت کیفی را در این تقلیل کمی مورد ارزیابی قرار دهد. طبـق مطالعـات انجـام یافتـه، کـاهشکمی چاههای آب روستاهای منطقه را میتوان به دو عامل نسبت داد: -1عامل تکتونیکی و زمین شناسی منطقه و -2عامل شیمیایی.با توجه به مطالعات زمین شناسی و تکتونیکی، مشخص شد عامل تکتونیکی در کاهش دبـی آب و کیفیـت آن بـیتـاثیر بـوده، زیـراتکتونیک پدیدهای است که به صورت خطی عمل میکند در صورتیکه این اتفاق به صورت نقطهای رخ داده است. بنابراین احتمـالارتباط تغییرات کیفی آب با عوامل و شرایط شیمیایی بیشتر است. در نهایت، براساس بررسی های فیزیکی و شیمیایی نمونههـای آبو رسوب و محاسبه اندیسهای لانژلیه و ریزنار از یک سو و بررسی سازندهای زمین شناسی بهویـژه تـوالیهـای رسـوبی در شـمالمنطقه، به ترتیب با فراوانی رخسارهای شیلی، رسی، کربناته و دولومیت از سویی دیگر، میتوان گفت، آب چاههای مطالعاتی در زمـرهرسوبگذار جای دارند. لذا پیشنهاد میشود ضمن توجه به شرایط هیدروشیمیایی آبهای زیرزمینی پهنـه مطالعـاتی و پـایش دائمـیآب زیرزمینی و انجام ویدئومتری چاهها، دبی سنجی دائمی نسبت به شناسایی رسوبات لوله جدار، انجام شود. همچنین، بهکـارگیریروش هایی چون واترجت، اولتراسوند، اسیدشویی و ایرشوک مغناطیسی موجب انحلال رسوبات تشکیل شده در اطراف لولـه جـدارچاهها میشود
An intensive decrease has been occurred in discharge of drinking waters in some of villages of Damavand citywhich caused dramatical changes in quality and quantity drinking water of these wells. This research tries tostudy probable qualitative changes in these resources, as well as evaluating role of qualitative condition of waterin reduction of its quantity. According to the conducted studies, reduction in quantity of wells of the villages canbe attributed to two reasons: 1. Tectonic factors and geology of the region; 2. Chemical factor. Geological andtectonic studies revealed that tectonic factors had no effect on reduced discharge and quality, because tectonicfunctions linearly, while this was a point event. Therefore, it is more likely that there is a relation betweenchanges in quality and chemical factors and conditions. Finally, based on physical and chemical analysis ofwater samples and calculation of Langelier’s index and Rayzanar’s index on one hand, and study of geologicalformations, especially sequences of sediments in north of the region, with most frequent facies being chilefollowed by carbonated, dolomite facies, on the other hand. it can be said that water of studied wells makesediments. Therefore, study of hydrochemical conditions of groundwater of the studied zone, persistentmonitoring of ground water, videometery of wells, persistent discharge measurement, and identification ofsediment of pipe wall are recommended. Also, application of proper methods such as waterjet, ultrasound, acidpickling, and magnetic air shock (separately, or in hybrid manner) results in dissolution of sediments formed onthe wall of well.