بررسی مقادیرعناصرآلوده کننده رسوب رودخانه کرج در محدوده اسلامشهر (جنوب تهران)و اثرات سوءآن بر محیط زیست پیرامون
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیستفرح ناز کریم زاده 1 , مریم خدابخشی 2 , بهنوش خوش منش 3 , افشار ضیاء ظریفی 4
1 - استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
2 - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده منابع طبیعی ومحیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
3 - استادیار گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند
4 - استادیار گروه زمین شناسی اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان
کلید واژه: فلزات سنگین, رسوب, رودخانه کرج, عناصر آلوده کننده, محدوده اسلامشهر,
چکیده مقاله :
اسلامشهر در جنوب شهر تهران قرار دارد که از شمال به تهران ، از شرق به شهرستان ری ، از جنوب به رباط کریم و از غرب به شهرستان شهریار محدود می گردد . مهم ترین رودخانه ی آن رودخانه کرج نام دارد. در این تحقیق نمونه های رسوب برای تعیین غلظت عناصر Ni ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ،Cu ، As وFeمورد آنالیز قرار گرفت. رسوبات رودخانه کرج به عناصر روی، مس، و در بعضی ایستگاهها ، سرب ، آرسنیک آلوده شده اند. نتیجه گیری تحلیل مؤلفه اصلی با نتایج حاصل از آنالیز خوشه ای نیز سازگار است و براساس آنالیز های آماری انجام گرفته می توان گفت که آهن و نیکل و کروم و روی منبع یکسانی دارند (زمین زاد). این مطلب در مورد مس و آرسنیک وجود منبع مشترک (انسان زاد) و در مورد کادمیوم نیز یک منبع (انسان زاد) مجزا را بیان می دارد. نتایج نشان می دهد که غنی شدگی برای تمام عناصر در همه ایستگاهها وجود ندارد. طبق نتایج بدست آمده از شاخص زمین انباشت آلودگی مقادیر روی، مس و نیکل در بعضی ایستگاهها در حد غیر آلوده و در بعضی ایستگاه های دیگر در حد غیرآلوده تا آلودگی متوسط می باشد. آلودگی مقادیر کادمیوم و سرب و آرسنیک در حد متوسط تا آلودگی متوسط تا قوی می باشد . مقدار کروم نیز در حد غیر آلوده و در بعضی ایستگاهها در حد آلودگی متوسط تا قوی و در ایستگاه 13 در حد آلودگی قوی می باشد. مقادیر درجه آلودگی نیز نشان می دهد کادمیوم دارای درجه آلودگی بسیار بالا، عنصر کروم و نیکل دارای درجه آلودگی متوسط، عناصر مس، آرسنیک، سرب، روی دارای درجه آلودگی قابل توجه هستند.ضریب آلودگی در تمام ایستگاهها پایین تا متوسط است. منبع احتمالی عناصر روی و مس، تخلیه زباله ها و نخاله های ساختمانی و فاضلاب هایخانگی به درون رودخانه کرج است. افزایش غلظت آرسنیک در ایستگاه سالور و جاده ساوه ، نشاندهنده ی نقش آفت کش های کشاورزی و افزایش غلظت سرب نتیجه رفت وآمد وسایل نقلیه است.
Eslamshahr is located in the south of Tehran, bounded by Tehran in the north, by Rey County in the east, by Robat Karim in the south and by Shahriar County in the west. The most important river is named the Karaj River. In the research sediment samples were analyzed to determine the concentration of Ni, Cr, Cd, Zn, Pb, Cu, As , and Fe elements. The sediments of the Karaj River are contaminated by zinc, copper, and in some stations by lead and arsenic. The Conclusion of the analysis of the principle component is compatible with the results from the cluster analysis and based on the statistical analyses performed, one can say that iron, nickel, chrome and zing have a common source (natural). Common sources (anthropogenic) are found for copper and arsenic as well as a separate source (anthropogenic) for cadmium. The results show that not all the elements are enriched in the stations. According to the results from the geoaccumulation Index, the amounts of zinc, copper and nickel are in the polluted range at some stations and in the non-polluted to medium pollution ranges at other stations. The pollution of cadmium, lead and arsenic are in the medium to strong pollution range. The amount of chrome is also in the non-polluted range and at some stations in the medium to strong pollution range and at station 13 in the strong pollution range. The values for the degree of pollution show that cadmium has a very high pollution degree, chrome and nickel have medium pollution degrees, and copper, arsenic, lead and zing have considerable pollution degrees. The pollution factor is low to medium in all the stations. The possible source of zinc and copper elements is the household waste and wastewater discharge into the Karaj River. Increased concentrations of arsenic in Salur and Saveh Road stations indicates the impacts of agricultural pesticides and the increased concentration of lead is due to the vehicles passing by the river.
_||_