بررسی تاثیرات خشکسالی بر کمیت و کیفیت آبهای زیر زمینی دشت زرقان فارس طی سالهای 1390 تا 1395

محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

فاطمه تمدن ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست، گرایش آلودگی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آباده)
هانیه نوذری ² (گروه محیط زیست، واحد اباده، دانشگاه ازاد اسلامی، اباده، ایران)

تاریخ دریافت : 1397/06/25 تاریخ پذیرش : 1397/06/25 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: خشکسالی, منابع آب زیرزمینی, زرقان, تراز آب زیرزمینی,

چکیده مقاله :

ایران به علت قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک از نظر منابع آب دارای وضعیت نامطلوبتری نسبت به متوسط دنیا است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر خشکسالی بر وضعیت کمی و کیفی آبهای زیر زمینی دشت زرقان در استان فارس بوده است. بدین منظور از داده های هواشناسی، سطح تراز آب زیرزمینی و نتایج آزمایشات فیزیکوشیمیایی 10 حلقه چاه شرب منطقه روستایی زرقان در استان فارس طی سالهای 1390 تا 1395 استفاده شده است. داده های موجود توسط آزمون همبستگی پیرسون و اسپیرمن توسط نرم افزارSPSSتجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت معنی دار بین کاهش میزان بارندگی با پایین آمدن سطح تراز آب زیرزمینی با تاخیر 3 ماهه وجود دارد و طی 5 سال میزان کاهش تراز آب زیر زمینی منطقه 11/1 متر بوده است. همچنین با پایین آمدن میزان تراز آب زیرزمینی در دوره ی مطالعه میزان یون سدیم، نیترات، سولفات، کربنات و سختی کل در تعدادی از چاهها افزایش داشته است که به تبع آن شوری آب افزایش یافته است که دلیل آن کاهش حجم آب سفره زیر زمینی در اثر خشکسالی و افزایش غلظت املاح در آبهای زیر زمینی می باشد. درصورتی بیلانآبسفرهزیرزمینیحفظمی شودکهمیزانورودیو خروجیبهآنبرابرباشد. اما با توجه به نتایج این تحقیق واضح است افزون بر اینکه میزان بارشها نتوانسته است کمبود را جبران کند، برداشت بی رویه از سفره ها نیز بر کاهش سطح تراز آب زیر زمینی منطقه و افزایش املاح آب نیز موثر بوده است.

چکیده انگلیسی:

Due to its position in dry and semi-arid region, Iran has a worse situation than the average of world. The purpose of this study was to investigate the effect of drought on the quantitative and qualitative status of groundwater in Zarghan plain in Fars province. So, the meteorological data, groundwater level data, and physicochemical experiments of 10 drinking wells data of Zarghan rural district in Fars province during the period of 2011-2016 were used. The data was analyzed by Pearson-spearman Correlation matrices via SPSS software. The results showed that there was a significant positivecorrelation between rainfall reduction and lowering of groundwater level with a 3-month delay, and association the groundwater level reduction in the area was 1.11 meters. Also, with the decrease of groundwater level in The study period increased the amount of sodium ion, nitrate, sulfate, carbonate and total hardness increased in a number of wells, which resulted in increased salinity of water due to the reduction of water volume in the groundwater resources, because of drought and the increase in the concentration of salts in the Groundwater. The balance of groundwater is maintained, if the input and output levels of water are equal. However, according to the survey results it is clear that in addition to the lack of rainfall has not been able to compensate. The water deficiency, uncontrolled harvesting of aquifers has also been effective in reducing groundwater levels and increasing in the water salts in the area.