تحلیل و پهنه بندی ناپایداری های ژئومورفولوژیکی ناشی از زلزله ازگله (21 آبان 1396 ،Mw=7.3) در استانهای ایلام و کرمانشاه
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیستفتح الله نادری 1 , صمد فتوحی 2 , حسین نگارش 3 , مرضیه خلیلی 4
1 - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
2 - گروه ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
3 - گروه ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
4 - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
کلید واژه: پهنه بندی, زلزله ازگله, ناپایداری های ژئومورفولوژیکی, چین خوردگی جوان زاگرس,
چکیده مقاله :
هدف اصلی این پژوهش مطالعه ناپایداری های ژئومورفولوژیکی حاصل از زلزله ازگله در استان کرمانشاه و ایلام با استفاده از مطالعات میدانی و تصاویر ماهواره ای و پهنه بندی آنها می باشد. منطقه تحت تأثیر این زلزله بسیار مستعد وقوع انواع حرکات و ناپایداری های ژئومورفولوژیکی است. دلایل آن، وجود چین خوردگی های جوان زاگرس همراه با عملکرد گسل های قطع کننده آنهاست که خردشدگی های شدیدی را درمنطقه ایجاد کرده اند. برای انجام این تحقیق ابتدا ناپایداری های ژئومورفولوژیکی شاخصی که در تشدید خسارات ناشی از زلزله مؤثر بوده اند مورد شناسایی قرار گرفتند. سپس با استفاده از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و عملیات میدانی اقدام به تعیین موقعیت آنها گردید. این ناپایداری ها شامل زمین لغزش ها، ریزش ها و بهمن های سنگی، جریان ها، گسیختگی های تاج تپه ها و فرونشست زمین می باشند. با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه (MADM) منطقه مورد مطالعه از لحاظ ناپایداری ها پهنه بندی گردید. نتایج پهنه بندی نشان داد که دو طبقه خطر خیلی زیاد و طبقه خطر زیاد مجموعاً با مساحتی بالغ بر 6558 کیلومتر مربع یعنی بیش از 28 درصد از منطقه مطالعاتی را به خود اختصاص داده اند و از بین عوامل مؤثر در وقوع ناپایداری ها، عوامل سن زمین شناسی، فاصله از گسل و شیب بترتیب با 23/0، 22/0 و 15/0 امتیاز بیشترین تأثیر در ایجاد ناپایداری های منطقه را دارا هستند. انطباق نقشه پهنه بندی ناپایداری ها با نقشه توزیع ناپایداری های بیانگر انطباق بیشتر ناپایداری ها از جمله زمین لغزش ها، ریزش های سنگی و فرونشست ها با طبقات خطر بالا می باشد.
The main purpose of this study is to study the geomorphological instabilities resulting from the Ozgeleh earthquake in Kermanshah and Ilam provinces using field studies and satellite images and their zoning. The region affected by this earthquake is very prone to various movements and geomorphological instabilities. The reasons for this are the presence of young Zagros folds along with the operation of their cutting faults, which have caused severe fractures in the region. To conduct this study, first, the geomorphological instabilities of the index that were effective in intensifying the damage caused by the earthquake were identified. Then, using topographic maps, geology, satellite images and field operations, their location was determined. These instabilities include landslides, rock falls and avalanches, currents, hilltop ruptures, and landslides. Using multi-criteria decision making (MADM) method, the study area was zoned in terms of instabilities. The zoning results showed that the two very high risk classes and the high risk class with a total area of 6558 square kilometers, i.e. more than 28% of the study area and among the factors affecting the occurrence of instabilities, land age factors Histology, distance from fault and slope with 0.23, 0.22 and 0.15 points, respectively, have the greatest impact on creating instabilities in the region. The adaptation of the instability zoning map to the instability distribution map indicates the greater adaptation of the instabilities, including landslides, rock falls, and subsidence, to high-risk classes.
_||_