مقایسه روش‌های ارزیابی خطر زمین‌لرزه، مطالعه موردی گستره دشت‌بیاض
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست
اکبر ایران‌نژاد پاریزی
1
(دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته زمین‌ساخت دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان)
مجید نعمتی
2
(دانشیار بخش زمین‌شناسی دانشکده علوم و مرکز پژوهشی زلزله دانشگاه شهید باهنرکرمان،)
وحید جعفری
3
(دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته ژئوفیزیک- زلزله‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان)
نجمه سیفی
4
(دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته زمین‌ساخت دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان)
کلید واژه: خطر زمین‌لرزه, لرزه‌خیزی, خاور ایران, روش آماری و قطعی و روش سلسله مراتبی,
چکیده مقاله :
گستره دشت‌بیاض در خاور ایران یکی از گستره‌های لرزه‌خیز ایران به‌شمار می‌رود که دارای گسل‌هایی با درازایی نسبتا زیاد و لرزه‌زا می‌باشد. زمین‌لرزه‌های سال 1968 و 1979 (MW>7.0) دراین گستره خسارت‌های جانی و مالی فراوانی را به مردم تحمیل کرده است. با به‌کارگیری نقشه‌های موجود، تصاویر ماهواره‌ای و کاتالوگ پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، نقشه گسل‌های جنبا و هم‌چنین نقشه لرزه‌زمین‌ساختی گستره تهیه شده و خطر زمین‌لرزه با روش‌های قطعی و احتمالی ارزیابی شد. هم‌چنین برای روش AHP پرسش‌نامه‌های ویژه‌ای طراحی شده که توسط پژوهش‌گران متخصص زلزله‌شناسی پاسخ داده شده و برپایه آن خطر زمین‌لرزه به روش سلسله‌مراتبی برآورد شد. برونداد روش‌های قطعی نشان می‌دهد که احتمال رخداد زمین‌لرزه‌ای با بزرگای 6/7 در یک دوره 20 ساله در گستره دشت بیاض – قائن وجود دارد. هم‌چنین به‌کمک دو روش بالا بیش‌ترین خطر لرزه‌خیزی در میان گسل‌های جنبای گستره به گسل رانده فردوس در بین گسل‌های بررسی شده نسبت داده شده است. اگرچه، روش سلسله‌مراتبی که عوامل زیادی مانند روکانون و ژرفای زمین‌لرزه‌ها، سازوکارگسل‌ها و سنگ بستر را نیز درنظر می‌گیرد، گستره گسل دشت‌بیاض را یک گستره پرخطر معرفی می‌نماید.
Dasht-e-Bayaz region is one of the most seismically active areas in eastern Iran, which has relatively long and active faults. 1968 and 1979 catastrophic earthquakes (MW>7.0) in this area show that the area has experienced significant damages. Using existing maps including active faults map and satellite images and Seismological catalog of International Institute of Earthquake Engineering and Seismology, seismotectonic map was prepared and seismic hazard was investigated using deterministic and probabilistic methods. Also, for AHP method, special questionnaire was designed, which answered with seismologists and the seismic hazard was evaluated using AHP method. The deterministic and probabilistic results show that there is probability of occurrence of an earthquake with magnitude of 7.6 during a 20-year period in Dasht-e-Bayaz and Qaen regions. Also, using the two above methods the highest risk is related to Ferdows thrust fault within the investigated active faults in the Dasht-e Bayaz-Qaen area. Although, the AHP method, which considers hypocentral and epicentral distances of the earthquakes, mechanism of the faults and kind of the bedrock, introduces Dasht-e-Bayaz fault region as a high risk area
_||_