نقد پسااستعماری رمان «رازهای سرزمین من» رضا براهنی و «بین‌القصرین» نجیب محفوظ
محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقیالله کرم عباسی 1 , محمود حیدری 2 , محبوبه خراسانی 3
1 - دانشگاه نجف آباد
2 - گروه ادبیات عرب دانشگاه یاسوج
3 - ادبیات فارسی، ادبیات، دانشگاه ازاد، نجف اباد، ایران
کلید واژه: نجیب محفوظ, ادبیات پسااستعماری, ادبیات تطبیقی, رازهای سرزمین من, رضا براهنی, بین‌القصرین,
چکیده مقاله :
چکیده ادبیات پسااستعماری، به شاخه‌ای از ادبیات معاصر گویند که در زمان سلطة استعمار یا پس از آن، با هدف رهایی از یوغ آن در کشورهای مستعمره ظهور کرده‌است. از درون‌مایه‌های مهم این ادبیات، تقابل شخصیت‌ها و موضوعاتی است که من شرقی نویسنده را در تقابل با دیگری غربی و تعامل آنها را با هم، نشان می‌دهد. در ادبیات داستانی ایران و مصر، نویسندگان بسیاری در این زمینه قلم‌فرسایی کرده‌اند. پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی دو رمان رازهای سرزمین من از رضا براهنی و بین‌القصرین نجیب محفوظ است. زمان رخدادهای هر دو اثر به اشغال غربی‌ها در سرزمین‌هایشان برمی‌گردد. یافته‌های این پژوهش که به شیوة تحلیل محتوایی و با رویکرد تطبیقی است، حاکی از آن است که نویسندگان با بیان و ارزیابی مفاهیم بنیادین پسااستعماری چون دیگری‌سازی، متن و حاشیه، جنسیّت، اعتقادات، آزادی‌خواهی و استعمارستیزی، در پی نشان دادنخود و دیگری یا متن و حاشیه بوده‌اند. واژه‌های کلیدی: ادبیات پسااستعماری، ادبیات تطبیقی،رضا براهنی، نجیب محفوظ، رازهای سرزمین من، بین‌القصرین.
Colonial literature refers to a branch of contemporary literature that emerged during colonial domination or afterwards with the purpose of liberation from the yoke of colonialism in the colonized countries. Of the main themes of this literature, one can mention the confrontation between characters and the themes that set the oriental writer’s ‘self’ as confronting the western ‘other’ and the interaction between them. In the literary fiction in Iran and Egypt, many writers have written on this subject. The present investigation is a comparative study of the two novels, namely the Mysteries of My Land by Reza Barahani, and Palace Walk by Naguib Mahfouz. Both works date back to the occupation of the writers’ lands by western countries. The findings of the study, obtained through content analysis, adopting a comparative approach, suggest that, by expressing and evaluating such fundamental and post-colonial concepts as ‘other’, the core and the periphery, gender, beliefs, freedom-seeking, and the fight against colonialism, the writers have sought to show their “selves” and “other” or the core and the periphery. Key words: Postcolonial Literature, Comparative Literature, Reza Barahani, Naguib Mahfouz, the Mysteries of My Land, Palace Walk
_||_