مقایسه عملکرد و قدرت اندام فوقانی در زنان والیبالیست¬ نیمه حرفه¬ای با و بدون آسیب شانه
محورهای موضوعی : آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحیزینب محبوبی ملالی 1 , سید حسین میرکریم پور 2 * , مجید طباطبایی نژاد 3
1 - دانشگاه غیر انتفاعی شفق تنکابن
2 - استادیار آسیب شناسی و حرکات اصلاحی، دانشگاه رجا، قزوین، ایران
3 - گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه رجاء، قزوین، ایران
کلید واژه: قدرت, ناتوانی عملکردی, والیبال, آسیب, شانه.,
چکیده مقاله :
مفصل شانه، یکی از مهم¬ترین مفاصل درگیر در برخی از رشته¬های ورزشی مانند والیبال، هندبال و شنا است. کاهش یا افزایش قدرت گروه¬های مختلف عضلانی آن نیز یکی از عوامل مهم در بروز آسیب در این مفصل می¬باشد. این مفصل، از مفاصل متحرک بدن است که برای انجام حرکات طبیعی، نیازمند تعادل بین ثبات و حرکت می¬باشد تا آزادی حرکتی زیادی برای اندام فوقانی مهیا کند. هدف از این مطالعه، مقایسه عملکرد و قدرت اندام فوقانی زنان والیبالیست نیمه حرفهای با و بدون آسیب شانه بود. به همین منظور، 40 والیبالیست در دو گروه آسیب دیده (تعداد: 20 نفر، سن: 89/2 ± 60/25 سال، قد: 07/0 ± 63/1 متر، وزن: 71/4 ± 55/59 کیلوگرم، شاخص توده بدنی: 50/2 ± 46/22 کیلوگرم بر متر مربع) و بدون آسیب شانه (تعداد: 20 نفر، سن: 76/2 ± 50/24 سال، قد: 04/0 ± 61/1 متر، وزن: 17/5 ± 20/58 کیلوگرم، شاخص توده بدنی: 60/2 ± 36/22 کیلوگرم بر متر مربع) به عنوان آزمودنی در این مطالعه شرکت کردند. اطلاعات دموگرافیک و اطلاعات در مورد سابقه آسیب¬دیدگی و سابقه ورزشی توسط پرسشنامه جمع-آوری شد. قدرت فلکشن، اکستنشن، ابداکشن، اداکشن، چرخش داخلی و چرخش خارجی به وسیله قدرت¬سنج دستی (MMT)، ارزیابی گردید. همچنین ورزشکاران با آسیب شانه از ناتوانی در عملکرد که با پرسشنامه DASH مورد ارزیابی قرار گرفت، بودند. برای مقایسه نسبت قدرت عضلات اندام برتر و غیربرتر بین گروه¬ها از آزمون t مستقل (05/0>P) و آزمون یو من - ویتنی استفاده شد. نتایج، نشان دهنده وجود تفاوت معنی دار بین ناتوانی عملکردی (001/0=p)، نسبت قدرت عضلات فلکسور به اکستنسور (03/0=p)، ابداکتور به اداکتور (03/0=p) و چرخاننده داخلی به چرخاننده خارجی (001/0=p) در دست برتر بود. با این حال تفاوت معنی داری بین نسبت قدرت عضلات دست غیربرتر مشاهده نشد. با توجه به نتایج تحقیق به نظر میرسد که حضور طولاني مدت و انجام حركات تكراري باعث تغييرات ايمبالانس قدرت عضلاني شانه شده كه اين تغييرات با بروز آسيب و تغيير الگوي حركتي در مفصل آسیب دیده مرتبط است.
The shoulder joint is one of the most important joints involved in some sports such as volleyball, handball and swimming. The decrease or increase in the strength of various muscle groups is also one of the important factors in the occurrence of injury in this joint. It is a Synovial joint in the body that requires a balance between stability and movement to perform normal movements to provide a lot of freedom of movement for the upper limb. The aim of this study was to compare the performance and strength of upper extremity female semi-professional volleyball players with and without shoulder injury. For this purpose, 40 volleyball players participated in this study in two groups of injured (N=20, age: 25.60 ± 2.89 years, height: 1.63 ± 0.07 m, weight: 59.55 ± 4.71 kg, BMI: 22.46 ± 2.50 kg/m2), and without shoulder injury (N= 20, age: 24.50 ± 2.76 years, height: 1.61 ± 0.04 m, weight: 58.20 ± 5.17 kg, BMI: 22.36 ± 2.60 kg/m2). Demographic data and information on injury history and sports history were collected using a questionnaire. the strength of flexion, extension, abduction, adduction, internal rotation and external rotation by MMT, was evaluated. Athletes with shoulder injury were also found to have impairment in performance, which was assessed using the DASH questionnaire. Independent t-test (P<0.05) and Mann-Whitney U test were used to compare the ratio of muscle strength and superiority between groups. The results showed a significant difference between functional disability (p=0.001), flexor to extensor strength ratio (p=0.03), abductor to adductor (p=0.03) and internal to External rotator (p=0.001) was superior in the injury hand. However, there was no significant difference between the ratios of non-superior hand muscles. According to the research results it seems long-term presence and performing repetitive movements causes changes in the balance of shoulder muscle strength that are associated with injury and altered motility patterns in the injured joint.
[1] Ahmad Yaser Razi Al Mousavi, H., Banaeifar, A.A., Arshadi, S. Zafari, A. (2024). The effect of six weeks' core training on static and dynamic balance in male athletes with ankle sprine. Journal of Physiology of Training and Sports Injuries, 2(2):35-42. [Persian].
[2] Escamilla, R. F., & Andrews, J. R. (2009). Shoulder muscle recruitment patterns andrelated biomechanics during upper extremity sports. Sports medicine, 39(7), 569-590.
[3] Falahat Pisheh, E., Shujauddin, S.S. (2024). Interaction of central stabilizer and neuromuscular trainings with hopping on pain and function of women with functional ankle instability. Journal of Physiology of Training and Sports Injuries, 1(1):1-9. [Persian].
[4] Feleus, A., Van Dalen, T., Bierma-Zeinstra, S. M., Bernsen, R. M., Verhaar, J. A., Koes, B. W., & Miedema, H. S. (2007). Kinesiophobia in patients with non-traumatic arm, neck and shoulder complaints: a prospective cohort study in general practice. BMC musculoskeletal disorders, 8(1), 117.
[5] Hamzeh Abdullah Albujasim, S., Tabatabaei, H. (2024). Comparison effect of eight weeks' core with plyometric training on range of motion and power athletes with chronic ankle sprain. Journal of Physiology of Training and Sports Injuries, 1(1):24-30. [Persian].
[6] Kendall, W. B., McCreary, E. K., Provance, P.G., Rodgers, M. M., Romani, W. A., (2005), Muscles Testing and Function with Posture and Pain, 5th Edition.
[7] Leeuw, M., Goossens, M. E., Linton, S. J., Crombez, G., Boersma, K., & Vlaeyen, J. W. (2007). The fear-avoidance model of musculoskeletal pain: current state of scientific evidence. Journal of behavioral medicine, 30(1), 77-94.
[8] Lentz, T. A., Barabas, J. A., Day, T., Bishop, M. D., & George, S. Z. (2009). The relationship of pain intensity, physical impairment, and pain-related fear to function in patients with shoulder pathology. journal of orthopaedic & sports physical therapy, 39(4), 270-277.
[9] Mousavi SJ, Parnianpour M, Abedi M, Askary-Ashtiani A, Karimi A, Khorsandi A, Mehdian H. 2008; Cultural adaptation and validation of the Persian version of the Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand (DASH) outcome measure. Clin Rehabil. 22(8): 749-757.
[10] Mulligan, I. J., Biddington, W. B., Barnhart, B. D., & Ellenbecker, T. S. (2004). Isokinetic profile of shoulder internal and external rotators of high school aged baseball pitchers. Journal of strength and conditioning research, 18(4), 861-866.
[11] Rahnama, N., Daneshjo, A., & Bambaeichi, E. (2013). Comparison Isometric strength of dominant and non-dominant leg of Iranian professional male soccer players. Olympic Sports Journal, 20h Year, 59(3).
[12] Ramsi, M., Swanik, K. A., Straub, S., & Mattacola, C. (2004). Shoulder-rotator strength of high school swimmers over the course of a competitive season. Journal of sport rehabilitation, 13(1), 9-18.
[13] Reeser, J. C., & Bahr, R. (Eds.). (2017). Handbook of sports medicine and science, Volleyball. John Wiley & Sons.
[14] Sarmadi, A., & Hajghanbari, B. (2014). Review and evaluate the performance of muscles: "Posture and Pain". Publisher / Sarmadi, 1(4).
[15] Shojaee, M., Daneshjo, A., & Rahnama, N. (2012). Effects of HarmoKnee Injury Prevention Training Program on Knee Isometric Strength of Young Professional Male Soccer Players. Rehabilitation sciences research, 7(4).
[16] Teyhen, D. S., Miller, J. M., Middag, T. R., & Kane, E. J. (2008). Rotator cuff fatigue and glenohumeral kinematics in participants without shoulder dysfunction. Journal of athletic training, 43(4), 352-358.
[17] Thaer Ati Al-Taie, A., Tabatabaei, H. (2024). The effect of eight weeks' water exercise on error landing and motor performance in male athletes disposed to injury. Journal of Physiology of Training and Sports Injuries, 2(2):1-10. [Persian].
[18] Wendy J, Kevin M, Neal S, Frank W, Bernard F, Kenton R. (2011). A Profile of Glenohumeral Internal and External Rotation Motion in the Uninjured High School Baseball Pitcher, Part II: Strength. Journal of Athletic Training:46(3):289–95.
[19] Wilk, K. E., Meister, K., & Andrews, J. R. (2002). Current concepts in the rehabilitation of the overhead throwing athlete. The American journal of sports medicine, 30(1), 136-151.
[20] Jafari, A., Zafari, A., Asghari Zamani, N. (2011). Studying the prevalence and some possible causes of sports injuries among elite Iranian female gymnasts in 2008. Journal of Applied Exercise Physiology, 7(14), 45-54. [Persian].
|
|
|
16 |
|
Accepted: 2024/12/20 (ISSN: 3060 - 6306)
| 2024 (Autumn), 2 (3):9-16 DOI: Research article Journal of Physiology of Training and Sports Injuries (PTSIJournal@gmail.com) https://sanad.iau.ir/journal/eps
|
Comparison of the performance and upper limb strength of semi-professional female volleyball players with and without shoulder injury
Zeinab Mahbobi1, Seyed Hossein Mir Karimpour2, Seyed Majid Tabatabaei Nejad3
1. M.Sc., Sport Injury and Corrective Exercise, Department of Sport Sciences, University of Raja, Qazvin, Iran.
2. Assistant Professor, Sport Injury and Corrective Exercise, Department of Sport Sciences, University of Raja, Qazvin, Iran. (Corresponding Author), Email: shmirkarimpour@ut.ac.ir
3. Assistant Professor, Sport Injury and Corrective Exercise, Department of Sport Sciences, University of Raja, Qazvin, Iran.
Abstract:
The shoulder joint is one of the most important joints involved in some sports such as volleyball, handball and swimming. The decrease or increase in the strength of various muscle groups is also one of the important factors in the occurrence of injury in this joint. It is a Synovial joint in the body that requires a balance between stability and movement to perform normal movements to provide a lot of freedom of movement for the upper limb.
The aim of this study was to compare the performance and strength of upper extremity female semi-professional volleyball players with and without shoulder injury. For this purpose, 40 volleyball players participated in this study in two groups of injured (N=20, age: 25.60 ± 2.89 years, height: 1.63 ± 0.07 m, weight: 59.55 ± 4.71 kg, BMI: 22.46 ± 2.50 kg/m2), and without shoulder injury (N= 20, age: 24.50 ± 2.76 years, height: 1.61 ± 0.04 m, weight: 58.20 ± 5.17 kg, BMI: 22.36 ± 2.60 kg/m2). Demographic data and information on injury history and sports history were collected using a questionnaire. the strength of flexion, extension, abduction, adduction, internal rotation and external rotation by MMT, was evaluated. Athletes with shoulder injury were also found to have impairment in performance, which was assessed using the DASH questionnaire. Independent t-test (P<0.05) and Mann-Whitney U test were used to compare the ratio of muscle strength and superiority between groups.
The results showed a significant difference between functional disability (p=0.001), flexor to extensor strength ratio (p=0.03), abductor to adductor (p=0.03) and internal to External rotator (p=0.001) was superior in the injury hand. However, there was no significant difference between the ratios of non-superior hand muscles.
According to the research results it seems long-term presence and performing repetitive movements causes changes in the balance of shoulder muscle strength that are associated with injury and altered motility patterns in the injured joint.
Keywords: Strength, Functional Disability, Volleyball, Injury, Shoulder.
How to Cite: Mahbobi, Z., Mir Karimpour, S.H, Tabatabaei Nejad, S.M. (2024). Comparison of the performance and upper limb strength of semi-professional female volleyball players with and without shoulder injury. Journal of Physiology of Training and Sports Injuries, 2(3):9-16. [Persian].
|
تاریخ پذیرش: 30/9/1403 مقاله پژوهشی
| دورۀ 2 – شماره 3 پاییز 1403 - صص: 9-16
|
مقایسه عملکرد و قدرت اندام فوقانی در زنان والیبالیست نیمه حرفهای با و بدون آسیب شانه
زینب محبوبی1، سیدحسین میرکریم‌پور2، سیدمجید طباطبایی‌نژاد3
1- کارشناس ارشد، آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، علوم ورزشی، دانشگاه رجاء، قزوین، ایران.
2- استادیار، آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، گروه علوم ورزشی، دانشگاه رجاء، قزوین، ایران. (نویسندۀ مسئول)
آدرس پست الکترونیک: shmirkarimpour@ut.ac.ir
3- استادیار، آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، گروه علوم ورزشی، دانشگاه رجاء، قزوین، ایران.
چکیده:
مفصل شانه، یکی از مهمترین مفاصل درگیر در برخی از رشتههای ورزشی مانند والیبال، هندبال و شنا است. کاهش یا افزایش قدرت گروههای مختلف عضلانی آن نیز یکی از عوامل مهم در بروز آسیب در این مفصل میباشد. این مفصل، از مفاصل متحرک بدن است که برای انجام حرکات طبیعی، نیازمند تعادل بین ثبات و حرکت میباشد تا آزادی حرکتی زیادی برای اندام فوقانی مهیا کند.
هدف از این مطالعه، مقایسه عملکرد و قدرت اندام فوقانی زنان والیبالیست نیمه حرفهای با و بدون آسیب شانه بود. به همین منظور، 40 والیبالیست در دو گروه آسیب دیده (تعداد: 20 نفر، سن: 89/2 ± 60/25 سال، قد: 07/0 ± 63/1 متر، وزن: 71/4 ± 55/59 کیلوگرم، شاخص توده بدنی: 50/2 ± 46/22 کیلوگرم بر متر مربع) و بدون آسیب شانه (تعداد: 20 نفر، سن: 76/2 ± 50/24 سال، قد: 04/0 ± 61/1 متر، وزن: 17/5 ± 20/58 کیلوگرم، شاخص توده بدنی: 60/2 ± 36/22 کیلوگرم بر متر مربع) به عنوان آزمودنی در این مطالعه شرکت کردند. اطلاعات دموگرافیک و اطلاعات در مورد سابقه آسیبدیدگی و سابقه ورزشی توسط پرسشنامه جمعآوری شد. قدرت فلکشن، اکستنشن، ابداکشن، اداکشن، چرخش داخلی و چرخش خارجی به وسیله قدرتسنج دستی (MMT)، ارزیابی گردید. همچنین ورزشکاران با آسیب شانه از ناتوانی در عملکرد که با پرسشنامه DASH مورد ارزیابی قرار گرفت، بودند. برای مقایسه نسبت قدرت عضلات اندام برتر و غیربرتر بین گروهها از آزمون t مستقل (05/0>P) و آزمون یو من - ویتنی استفاده شد.
نتایج، نشان دهنده وجود تفاوت معنی دار بین ناتوانی عملکردی (001/0=p)، نسبت قدرت عضلات فلکسور به اکستنسور (03/0=p)، ابداکتور به اداکتور (03/0=p) و چرخاننده داخلی به چرخاننده خارجی (001/0=p) در دست برتر بود. با این حال تفاوت معنی داری بین نسبت قدرت عضلات دست غیربرتر مشاهده نشد.
با توجه به نتایج تحقیق به نظر میرسد که حضور طولاني مدت و انجام حركات تكراري باعث تغييرات ايمبالانس قدرت عضلاني شانه شده كه اين تغييرات با بروز آسيب و تغيير الگوي حركتي در مفصل آسیب دیده مرتبط است.
واژگان کلیدی: قدرت، ناتوانی عملکردی، والیبال، آسیب، شانه.
شیوه استناددهی: محبوبی، زینب؛ میرکریم‌پور، سیدحسین؛ طباطبایی‌نژاد، سیدمجید. مقایسه عملکرد و قدرت اندام فوقانی در زنان والیبالیست نیمه حرفهای با و بدون آسیب شانه. فصلنامه فیزیولوژی تمرین و آسیب های ورزشی، پاییز 1403، 2(3)؛ 9-16 .
1. مقدمه
ارزيابى دقيق عملكرد عضلات انسان از ديرباز هدف متخصصان علوم ورزشی و توانبخشى بوده است. قدرت، توان و حداكثر دامنه حركتى مفصل پارامترهايى هستند كه اغلب براى ارزيابى عملكرد عضله انسانى به كار مىروند. متخصصان علوم ورزشی همواره به مقايسه آثار نيروهاى مختلف و فراهم آوردن برنامههايى جهت جستجوى اندازه دقيق نيروى عضله علاقه نشان دادهاند. قدرت عضلاني يكي از عوامل اصلي در موفقيت ورزشي و پيشگيري از آسيب و بازتواني مطلوب ورزشكاران آسيب ديده است [13، 20].
مفصل شانه یکی از مهمترین مفاصل درگیر در برخی از رشتههای ورزشی مانند والیبال، هندبال و شنا است، که کاهش یا افزایش قدرت گروههای مختلف عضلانی آن نیز یکی از عوامل مهم در بروز آسیب در این مفصل میباشد. این مفصل، از مفاصل متحرک بدن است که برای انجام حرکات طبیعی، نیازمند تعادل بین ثبات و حرکت میباشد تا آزادی حرکتی زیادی برای اندام فوقانی مهیا کند [10]. این امر، مستلزم فعالیت عضلات مختلف مفصل به صورت هماهنگ و متعادل است. از طرفی، این مفصل در ورزشها و فعالیتهای بالای سر، آسیبها و ضربات کوچک تکراری را تحمل نموده و در معرض خطر عدم تعادل قدرت و آسیب میباشد [19].
واليبال، يكي از پرطرفدارترين و جذابترين ورزشها در دنیا است و در حدود دویست ميليون بازيكن در 170 كشور در اين رشتة ورزشي فعاليت دارند [18]. واليبال، رشتة ورزشي پيچيده، توأم با حركات تكنيكي و تاكتيكي بالا است كه حركات سرعتي و قدرتي در آن به دفعات ديده ميشود و فشار زيادي بر بازيكنان در حين تمرين و مسابقه وارد ميآيد. این فشارها می‌توانند عاملی در ایجاد آسیب، درد و به دنبال آن اختلال در عملکرد این ورزشکاران باشند و تغییراتی را در نسبت قدرت عضلات در پی داشته باشند. در گذشته، تحقيقات متعددي در زمينة ميزان آسيبهاي واليبال انجام گرفته است. براساس نتايج تحقيقات، شيوع آسيب در اين ورزش بين 7/1 تا 2/4 آسيب در هر هزار ساعت بازي است [16]. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه است ﮐﻪ در ورزﺷﮑﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎﻻي ﺳـﺮ اﻧﺠـﺎم ﻣـﯽدﻫﻨـﺪ، ﻋـﺪم ﺗﻌـﺎدل ﻋﻀــﻼﻧﯽ و ﺿــﻌﻒ ﻋﻀــﻼت ﭼﺮﺧﺎﻧﻨــﺪه، از ﻋﻮاﻣــﻞ ﺧﻄــﺮزا ﺑــﺮاي آﺳــﯿﺐ دﯾــﺪﮔﯽﺷــﺎﻧﻪ این ورزﺷــﮑﺎران است. در واليباليستهاي زن يوناني اين مقدار تا حدودي كمتر (9/49 درصد) بود [15].
در مورد نواحي آناتوميكي بدن، اندام فوقانی نسبت به اندام تحتانی و ديگر نواحي بدن واليباليستهاي زن و مرد بيشتر دچار آسيب شده است [14]. مجموعه شانه به عنوان یکی از متحرکترین مفاصل بدن، به علت استفاده مکرر در طی برخی فعالیتها و حرکت‌های بالای سر، تحت استرس و آسیبهای جزئی مکرر قرار میگیرد [11].
اگر چه افزایش قدرت برخی از گروههای عضلانی مهم است، اما وجود تعادل و توازن قدرت عضلات موافق و مخالف جهت پیشگیری از آسیب از اهمیت ویژهای برخوردار است. تفاوت قدرت عضله در دو سمت بدن؛ یا بين عضلات گروه موافق و مخالف، در ورزشهایی با الگوهای حرکتی نامتقارن شبیه فوتبال و والیبال، و همچنین در ورزشهایی با الگوهای حرکتی متقارن شبیه دو و میدانی و دوچرخه سواری گزارش شده است [1، 11]. قدرت عضلانی یکی از عوامل اصلی در موفقیت ورزشی و پیشگیری از آسیبها و بازتوانی مطلوبتر ورزشکاران آسیب دیده است. یکی از عوامل خطرساز داخلی آسیبهای ورزشی، قدرت عضلانی ناکافی یا عدم تعادل عضلانی است [15، 20]. عدم توازن قدرت عضلات، میتواند در اثر فعالیتهای شغلی، ورزشی یا تفریحی که در آنها، یک گروه از عضلات فعالیت میکنند و عضلات سمت مخالف به اندازه کافی فعالیت ندارند، ایجاد شود که میتواند در نسبت قدرت گروههای عضلانی تغییر ایجاد کند [3، 14]. عدم تعادل زیاد در نسبتهای گروه عضلات قرینه بر مفصل تأثیر میگذارد و گروه عضلات را به سمت آسیب دیدگی پیش می‌برد. در این شرایط، اجرای عملکردهای ورزشی اغلب دچار افت چشمگیری شده و اکثر این افراد، معمولا، دچار صدمات ورزشی به خصوص آسیبهای عضلانی میشوند [5، 11]. در تحقیقات پیشین، اتفاق نظر نسبی مشاهده میشود و اکثر نتایج، بیان میکنند که اگر در قدرت عضلات قرینه (بین اندام های برتر و غیربرتر) اختلاف معنیداری به اندازه ۱۵-۱۰٪ و بیشتر مشاهده شود، یا اگر در بین عضلات موافق و مخالف، در دو طرف یک مفصل، از نظر قدرت، هماهنگی نسبی کمتر از ۷۵-۶۰٪ (در مفصل زانو و سطح ساجيتال) و ۸۵-۸۰٪ (در مفصل لگن و سطح فرونتال) و ۶۵-۴۵٪ (در مفصل مچ پا و سطح ساجيتال) وجود داشته باشد، فرد در همان عضله و مفصل به مرور زمان دچار آسیب دیدگی میشود [12]. دلیل عدم تعادل بین قدرت عضلات موافق و مخالف، ناشی از توجه بیشتر به تقویت عضلات یک گروه در برنامه بدنسازی ورزشکاران میباشد. از آن جا که آزمایشهای پاراکلینیکی در کنار آزمونهای بالینی دارای اعتبار هستند، بنابراین، آگاهی از نسبت قدرت در عضلات موافق و مخالف و اندام برتر و غیربرتر میتواند در ارزیابی ورزشکاران و پیشگیری از آسیبهای احتمالی و نیز در طراحی برنامههای تمرینی و توانبخشی کمک کند. ارزیابی دقیق و کافی نسبت قدرت گروههای عضلانی موافق و مخالف، در طراحی بهتر برنامههای توانبخشی ضروری به نظر میرسد. با توجه به این‌که نسبت قدرت در بعضی از گروههای عضلانی اندازهگیری شده است، بنابراین لازم و ضروری به نظر میرسد که برای پیشگیری و درمان بیشتر آسیبها و دانستن مقادیر متوسط طبیعی قدرت عضلات اطراف مفاصل، این نسبتها در گروههای عضلانی مختلف نیز اندازهگیری شود [12]. بنابراین تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که آیا عملکرد و قدرت اندام فوقانی زنان والیبالیست نیمه حرفهای با و بدون آسیب شانه تفاوت دارد؟ پاسخ به این سوال، میتواند، اطلاعات مهمی در مورد آسیب مفاصل فراهم کرده و در تشخیص، پیشبینی و طراحی برنامههای مراقبتی استفاده شود.
2. روش پژوهش
پژوهش حاضر از نوع توصیفی - مقطعی میباشد. اندازه‌گیریهای مربوط به قدرت و اطلاعات مربوط به عملکرد اندام فوقانی ورزشکاران از طریق پرسشنامه و مصاحبه به وسیله محقق در محل تمرین ورزشکاران انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل بازیکنان دختر والیبال در ردههای سنی 30-20 سال بود که دست کم 3 سال سابقه فعالیت ورزشی منظم و مداوم در این رشته ورزشی داشتند. این افراد به صورت داوطلبانه و بر اساس شرایط تحقیق در سطح سالنهای ورزشی موجود در شهر رشت انتخاب شدند. از بین 40 آزمودنی، 20 نفر سالم بوده و 20 نفر دیگر از درد در یکی از شانه های خود رنج می بردند که با پرسش از فرد و تکمیل پرسشنامه DASH ارزیابی شدند. معیار حذف آزمودنی ها شامل سابقه شکستگی استخوان در اندام فوقانی یا بالاي سینه، داشتن سابقه جراحی در ناحیه شانه، بالاي پشت یا بازو، وجود ناهنجاری شدید در اندام فوقانی از جمله ناهنجاري شانه، گردن (سر به جلو1 و شانهي گرد2) و در ناحیه ستون فقرات پشتی (گردپشتی بیش از حد)3، وجود آسیب در بافت عضلانی اندام فوقانی در گذشته و انجام تمرین وامانده ساز در 48 ساعت قبل از انجام آزمون بود.
آزمودنیها پس از موافقت و مشارکت داوطلبانه در طرح تحقیق، پرسشنامه مربوط به اطلاعات دموگرافیک حاوی اطلاعاتی همانند سن، نوع رشته ورزشی، سابقه فعالیت ورزشی، سابقه درد، آسیب یا سابقه جراحی در مفصل شانه بود را تکمیل کردند. اندازهگیری قد و وزن انجام و پرسشنامه مربوط به عملکرد اندام فوقانی تکمیل شد. سپس به مدت ده دقیقه، گرم کردن را انجام دادند و اندازهگیری اصلی مربوط به قدرت گروههای عضلانی مفصل شانه انجام شد. جهت اندازهگیری قد، ورزشکار، بدون کفش به گونه‌ای که پاشنهها، باسن و سر به دیوار چسبیده بود، ایستاد. وزن بدن به طور مساوی روی پاها تقسیم، سر و دید چشمها موازی با سطح افق بود. از متر دیواری برای اندازهگیری قد بر حسب سانتیمتر استفاده گردید. جهت ارزیابی وزن بدن آزمودنیها از ترازوی دیجیتالی استاندارد استفاده شد. آزمودنیها با لباس سبک و بدون کفش روی ترازو ایستادند و وزن بدن آنها بر حسب کیلوگرم ثبت شد.
جهت اندازهگیری قدرت ایزومتریک عضلات شانه از قدرتسنج دستی (MMT, North coast) (ساخت کشور آمریکا، واحد اندازه‌گيري کیلوگرم، روایی 95% تا 98%) استفاده شد [9]. تمامی آزمونهای عضلانی با استفاده از روش ارائه شده توسط کندال (2005)، انجام گردید. براي هر آزمون قدرت، از آزمودنی خواسته شد تا در موقعیت مناسب قرار گیرد و آموزش داده شد تا این وضعیت را حفظ کند. محقق، فشاري مناسب بر خلاف نیروي تولیدي آزمودنی به دینامومتر وارد کرد. حداکثر نیروي تولیدي ثبت شد. هر آزمون شامل 3 انقباض 5 ثانیهاي با 30 ثانیه استراحت براي هر انقباض بود و میانگین تکرارها براي تحلیلهاي آماري استفاده گردید [6].
جهت انجام آزمون قدرت ایزومتریک حرکات چرخش به خارج و داخل بازو، آزمودنی در وضعیت خوابیده به شکم روی تخت قرار گرفت و سرش به سمت مورد آزمون می چرخید. شانه در 90 درجه ابداکشن بود، به حالتی که بازو توسط بالشتک حمایت می‌گردید. آرنج نیز 90 درجه خم و به صورت عمودی از تخت آویزان بود (زوایا با گونیامتر استاندارد اندازهگیري شد). محقق در سمت دست در حال تست قرار گرفته، دستگاه را در ناحیه قدامی تحتانی ساعد قرار داد. کتف توسط فرد کمکی ثابت شد. دینامومتر روي سطح جلویی ساعد در بالاي مچ، جهت حرکت چرخش داخلی و روي سطح پشتی براي چرخش خارجی قرار گرفت. به فرد گفته شد که با حداکثر نیروي خود در جهات چرخش به داخل و خارج، به دینامومتر که توسط آزمونگر ثابت شده بود، نیرو وارد کند. در این وضعیت، حداکثر نیروي ایزومتریکی که شخص اعمال می‌کرد، روي صفحهي دستگاه ثبت شد [8].
جهت ارزیابی قدرت فلکشن، آزمودنی در وضعیت طاقباز روي تخت خوابید؛ شانهي او از تخت آویزان و کف دست رو به زمین بود. دستگاه بر سطح انتهای تحتانی بازو ثابت و به آزمودنی گفته شد با آرنج صاف به سمت بالا نیرو اعمال کند. جهت اندازهگیري قدرت اکستنشن، آزمودنی در وضعیت خوابیده به شکم روي تخت خوابید؛ شانه او از تخت آویزان بود و کف دست رو به بالا بود. دستگاه بر سطح انتهای تحتانی بازو ثابت و درخواست شد که آزمودنی با آرنج خم به سمت بالا نیرو اعمال کند [8].
جهت ارزیابی قدرت ابداکشن شانه، آزمودنی روی صندلی نشست و شانه در 75 درجه ابداکشن در صفحه فرونتال قرار گرفت. شانه آزمودنی توسط فرد کمکی ثابت شد. آزمونگر با حفظ دستگاه در قسمت خارجی- تحتانی بازو، از فرد خواست با حداکثر نیرو حرکت ابداکشن انجام دهد. جهت ارزیابی قدرت ایزومتریک حرکت اداکشن، آزمونگر دستگاه را در قسمت داخلی- تحتانی بازو قرار داده و از فرد خواست تا حرکت اداکشن را با حداکثر نیرو انجام دهد [8].
در این پژوهش از پرسشنامه DASH جهت ارزیابی عملکرد و شناسایی افراد با آسیب اندام فوقانی استفاده شد که پیشتر، روایی و پایایی آن تایید شده بود [9]. این پرسشنامه، حاوي 30 سوال در مورد علائم و عملکرد اندام فوقانی درگیر با اختلالات ارتوپدیک و نورولوژیک است. هر یک از سوالات داراي 5 گزینه است که دامنه آن از 1 به معناي بدون سختی و بدون علائم تا 5 به معناي عدم توانایی در انجام فعالیت و شدیدترین علائم میباشد. امتیاز نهایی حاصل جمع نمرات 100 است که افزایش آن نشانه درگیري بیشتر (امتیاز 100 به معناي ناتوانی شدید) و کاهش آن نشانه درگیري کمتر (امتیاز 1 به معناي بدون ناتوانی) اندام فوقانی است. در اﯾـﻦ ﭘﺮﺳـﺸﻨﺎﻣﻪ، ﺳـﺆاﻻﺗﯽ ﺟﻬــﺖ سنجش میزان مشکل فرد در انجام کار های روزمره (21 سوال)، شدت درد در حالت خواب و فعالیت، سفتی مفصل (5 سوال) و تاثیر اندام فوقانی بر فعالیت های اجتماعی و شغلی (4سوال) گنجانده شده است. ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ، آزمودنی باید حداقل به 27 سوال از 30 سوال ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ. ﻧﻤﺮه اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ از 100 ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷود و ﺑـﺮای ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﻧﻤـﺮه ﻧﻬﺎﯾﯽ ﭘـﺲ از ﺟﻤـﻊ ﻧﻤره تک تک سوالات و گرفتن میانگین آنها، عدد حاصل منهای 1 و ضرب در 25 میشود. علاوه بر 30 سوال، دو سري سوال با 4 آیتم وجود دارد که پاسخ دادن به آنها انتخابی است و تحت عنوان DASH ورزشی/ هنري و DASH کار میباشد و مشابه بالا امتیازدهی میشود. در این مطالعه با توجه به کاربرد و محتواي سوالات و مطالعات گذشته از نسخه فارسی پرسشنامه DASH ورزشی/ هنري استفاده شد. این پرسشنامه در سال 2008 توسط موسوي و همکاران به فارسی ترجمه و اعتبارسنجی شد [9] که از روایی مناسبی برخوردار است.
برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از روشهای آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. برای طبقهبندی و تنظیم دادهها، تعیین شاخصهای مرکزی و پراکندگی (میانگین و انحراف معیار)، ترسیم جداول و نمودارها از آمار توصیفی استفاده گردید. در بخش آمار استنباطی، از آزمون تی مستقل و یو من - ویتنی برای مقایسه میانگینها، استفاده شد. کلیه فرضیهها در سطح 95 درصد آزمون شد. برای تحلیل دادهها از نرمافزارهای SPSS24 و Excel2010 استفاده شد.
3. یافته ها
اطلاعات فردی مربوط به آزمودنیها در جدول 1 ارائه شد تا همگن بودن گروه ها تایید شود. در این پژوهش 40 آزمودنی در قالب دو گروه مساوی با و بدون آسیب شرکت کردند که افراد آسیب دیده، دچار آسیب در دست برتر خود بودند.
جدول 1. اطلاعات توصیفی آزمودنی ها
متغیر | سالم | آسیب دیده | P |
M ± SD | M ± SD | ||
سن (سال) | 76/2 ± 50/24 | 89/2 ± 60/25 | 22/0 |
قد (متر) | 4 ± 161 | 7 ± 163 | 40/0 |
وزن (کیلوگرم) | 17/5 ± 20/58 | 71/4 ± 55/59 | 39/0 |
شاخص توده بدن (kg/m2) | 60/2 ± 36/22 | 50/2 ± 46/22 | 90/0 |
سابقه ورزشی (سال) | 25/1 ± 25/5 | 99/0 ± 60/4 | 07/0 |
جهت بررسی طبیعی بودن توضیع دادهها در دو گروه والیبالیست با و بدون آسیب شانه از آزمون شاپیرو-ویلک استفاده شد. در جدول 2 و 3 میزان تفاوت‌های متغیرهای پژوهش به ترتیب با استفاده از آزمون پارامتریک تی مستقل و آزمون ناپارامتریک یو من - ویتنی ارائه شده است. همان‌طور که در جدول2 مشاهده میشود، بین نسبت قدرت عضلات فلکسور به اکستنسور دست برتر در دو گروه با و بدون آسیب تفاوت معنی دار وجود داشته و والیبالیست‌های سالم به نسبت، قدرت بهتری در مقایسه با ورزشکاران با آسیب شانه دست برتر داشتند (03/0p=). همچنین، اختلاف معنیداری بین نسبت قدرت عضلات فلکسور به اکستنسور دست غیربرتر در دو گروه با و بدون آسیب وجود نداشت (66/0p=). اختلاف معنیداری بین نسبت قدرت عضلات ابداکتور به اداکتور دست برتر در دو گروه با و بدون آسیب وجود داشته و والیبالیست های سالم به نسبت، قدرت بهتری در مقایسه با ورزشکاران با آسیب شانه دست برتر داشتند (03/0p=). همچنین مشاهده شد که اختلاف معنیداری بین نسبت قدرت عضلات ابداکتور به اداکتور دست غیربرتر در دو گروه با و بدون آسیب وجود نداشت (61/0p=). اما، اختلاف معنیداری بین نسبت قدرت عضلات چرخاننده داخلی به چرخاننده خارجی دست برتر در دو گروه با و بدون آسیب مشاهده شد و والیبالیست های سالم نسبت قدرت بهتری (به 1 نزدیکتر است) در مقایسه با ورزشکاران با آسیب شانه دست برتر داشتند (001/0p=). در مقابل، اختلاف معنیداری بین نسبت قدرت عضلات چرخاننده داخلی به چرخاننده خارجی دست غیربرتر در دو گروه با و بدون آسیب وجود نداشت (82/0p=).
4. بحث و نتیجه گیری
نتایج نشان داد که اختلاف آماری معنیداری بین قدرت عملکردی دو گروه والیبالیست با و بدون آسیب وجود داشت و ورزشکاران سالم عملکرد بهتری در پرسشنامه نسبت به افراد آسیب دیده داشتند. نتایج تحقیق حاضر در زمینه ارتباط بین آسیب و ناتوانی عملکردی با نتایج تحقیقات پیشین که به بررسی میزان آسیب و ناتوانی عملکردی شانه در والیبالیست‌های حرفهای و درصد بالای ناتوانی عملکردی و آسیب در این گروه اشاره کردند، هم سو است. این نتایج با نتایج لنتز4 و همکاران (2009) که به ارتباط معنی‌دار آسیب و اختلال عملکردی شانه و اختلالات عضلانی اشاره کردند، هم سو است [8]. نتایج تحقیق نشان دهنده وجود آسیب و اختلال عملکردی در والیبالیست‌های نیمه حرفهای دچار آسیب است. با توجه به حجم بالای تمرینات و نیز حرکات تکراری و سنگینی که هر بازیکن باید در طی جلسات تمرینی آنها را به طور مداوم انجام دهد، می‌توان انتظار شیوع بالای آسیب های شانه و اختلال در عملکرد ورزشکاران آسیب دیده را داشت [4].
در گذشته، تحقيقات متعددي در زمينة ميزان آسيبهاي واليبال انجام گرفته است. براساس نتايج تحقيقات، شيوع آسيب در اين ورزش بين 7/1 تا 2/4 آسيب در هر هزار ساعت بازي است [16]. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه است ﮐﻪ ورزﺷﮑﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎﻻي ﺳـﺮ اﻧﺠـﺎم ﻣـﯽ دﻫﻨـﺪ، ﻋـﺪم ﺗﻌـﺎدل ﻋﻀــﻼﻧﯽ و ﺿــﻌﻒ ﻋﻀــﻼت ﭼﺮﺧﺎﻧﻨــﺪه از ﻋﻮاﻣــﻞ ﺧﻄــﺮزا ﺑــﺮاي آﺳــﯿﺐ دﯾــﺪﮔﯽﺷــﺎﻧﻪ ایشان است که در این پژوهش نیز این مورد نشان داده شد. در واليباليستهاي زن يوناني اين مقدار تا حدودي كمتر (9/49 درصد) بود [15]. عدم توانایی اندام فوقانی در انجام نقشهای عملکردی موجب از دست دادن کارآیی فیزیولـوژیکی و بیومکانیکی شده و بنابراین در عملکـرد والیبالیستها، کــارآیی آنها ممکن است از دست برود. ایــن امــر، میتواند، موجب اجراي ضعیف و افزایش آسیبهاي شانه بشود [2].
از دلایل ایجاد اختلال عملکردی، علاوه بر ضعف عضلانی به دنبال ایجاد آسیب و تاثیر مستقیم درد بر اختلالات عملکردی؛ تأثیر متغیرهای روانشناختی به عنوان واسطه گر آسیب و ناتوانی در آسیب شانه میباشد. ترس، ممکن است به توضیح ناتوانی در شانه کمک کند و به طور بالقوه، میتواند در ایجاد آسیب مزمن نقش داشته باشد [7]. در الگوی ترس از آسیب اسکلتی عضلانی، پیشنهاد شده است که خصوصیات روانی مانند ترس از آسیب و فاجعه آمیز بودن آسیب، در ایجاد آسیب و ناتوانی اسکلتی-عضلانی مزمن نقش دارند [4]. ترس مربوط به آسیب به عنوان پاسخی متشکل از عناصر روانشناختی، رفتاری و شناختی توصیف شده که در پاسخ به یک محرک مربوط به درد که به عنوان یک تهدید درک می شود، ظهور می‌کند [7]. بنابراین، احساس ترس از آسیب، باعث ایجاد ترس از حرکت، اجتناب از فشار و هوشیاری بیش از حد میشود. این رفتار، یک چرخه را ایجاد کرده که در نهایت آن، آسیب مزمن ایجاد و ناتوانی دراز مدت افزایش می‌یابد. به صورت کلی، با توجه به اطلاعات بدست آمده در این پژوهش و مطالعات گذشته به نظر میرسد که هم مسائل روانشناختی مرتبط با ایجاد آسیب و هم مشکلات مربوط به ضعف ساختاری که در این پژوهش نیز به ضعف در قدرت عضلانی اشاره شده است، بتوانند عواملی در ایجاد اختلالات عملکردی باشند. به نظر میرسد که در ورزشکاران مبتلا به آسیب شانه، باید به تقویت عضلات، بهبود راستا و همچنین روانشناسی مناسب این ورزشکاران پرداخته شود تا بهترین نتایج بدست آید.
نتایج تحقیق حاضر در زمینه مقایسه نسبت قدرت عضلات فلکسور به اکستنسور شانه نشان داد که اختلاف معنیداری بین نسبت قدرت این عضلات در دست برتر که دچار آسیب شده با دست برتر سالم وجود دارد، اما، اختلاف معنیداری در دست غیربرتر این دو گروه مشاهده نشد. نسبت قدرت عضلات ابداکتور به اداکتور شانه نشان داد که اختلاف معنیداری بین نسبت قدرت این عضلات در دست برتر که دچار آسیب شده با دست برتر ورزشکاران سالم وجود دارد، اما، اختلاف معنیداری در دست غیربرتر این دو گروه مشاهده نشد. در ورزشکاران رشتههاي ورزشي نظیر والیبال، شکل تمرينات و الگوهای حرکتی در مدت طولانی ميتواند با بروز انواع آسيبهاي غيرقابل پيشبيني، همچون، ناهنجاريهاي وضعيتي در طولاني مدت همراه باشد که غالبا در پی ایجاد عدمتعادل در قدرت ایجاد میشود [2]. بنابراين، حركات بيش از حد و نامناسب در مدت طولانی به عدم تعادل در قدرت و استقامت عضلاني منجر شده و عضلات قادر به حفظ و نگهداري قامت طبيعي بدن نخواهند بود و در نتیجه، فرد در معرض اختلالهاي جسماني در پی تغيير تعادل عضلانی و ایجاد ناهنجاريهاي وضعيتي قرار خواهد گرفت. عدم توانایی اندام فوقانی در انجام این نقشها موجب از دست دادن کارآیی فیزیولـوژیکی و بیومکانیکی شـده و بنابراین در عملکـرد والیبالیستها، کــارآیی آنها از دســت خواهــد رفت. ایــن امــر میتواند موجب اجراي ضعیف و افزایش آسیبهاي شانه گردد [2]. اگر چه افزایش قدرت برخی از گروههای عضلانی در عملکرد مهم است، اما، وجود تعادل و توازن قدرت عضلات موافق و مخالف جهت پیشگیری از آسیب از اهمیت ویژهای برخوردار است و در صورت ایجاد عدم تعادل عضلانی در پی فعالیت های مداوم یا ایجاد آسیب، مهم و اساسی است. تفاوت قدرت عضله در دو سمت بدن بين عضلات گروه موافق و مخالف در ورزشهایی با الگوهای حرکتی نامتقارن شبیه فوتبال و والیبال، همچنین در ورزشهایی با الگوهای حرکتی متقارن شبیه دو و میدانی و دوچرخه سواری گزارش شد [1، 11].
آسیب با یک وضعیت حفاظتی در مفصل همراه است که منجر به اعمال قدرت کمتر در زمان فعالیت شده تا از ایجاد آسیب بیشتر جلوگیری کند، که احتمالا، تفاوت در نسبت قدرت در دست آسیب دیده می تواند ناشی از همین مورد باشد و با توجه به این‌که آسیب بر همه عضلات اطراف بخش آسیب دیده به یک اندازه اثر ندارد، تغییر در نسبت قدرت عضلات ممکن است در پی این عامل ایجاد گردد. بنـابراین، تمرینـات لازم براي افزایش قـدرت عضـلات در سـمت غیـر غالب، تمرینات بازتوانی جهت پیشگیری از ضعف عضلانی و بهـم خـوردن تعـادل عضلانی و در نتیجه آسیب دیدگی ضروري است [17].
جدول2. نتایج آزمون تی مستقل برای مقایسه متغیرها
متغیر | گروه | M ± SD | t | df | P |
نسبت قدرت عضلات فلکسور به اکستنسور دست برتر | سالم | 25/0 ± 95/0 | 17/2- | 38 | *03/0 |
آسیب دیده | 09/0 ± 82/0 | ||||
نسبت قدرت عضلات فلکسور به اکستنسور دست غیربرتر | سالم | 14/0 ± 87/0 | 43/0 | 38 | 66/0 |
آسیب دیده | 07/0 ± 85/0 | ||||
نسبت قدرت عضلات ابداکتور به اداکتور دست برتر | سالم | 09/0 ± 85/0 | 22/2 | 38 | *03/0 |
آسیب دیده | 18/0 ± 74/0 | ||||
نسبت قدرت عضلات ابداکتور به اداکتور دست برتر | سالم | 10/0 ± 89/0 | 51/0- | 38 | 61/0 |
آسیب دیده | 09/0 ± 91/0 | ||||
نسبت قدرت عضلات چرخاننده داخلی به چرخاننده خارجی دست غیربرتر | سالم | 17/0 ± 33/1 | 94/3- | 38 | *001/0 |
آسیب دیده | 29/0 ± 63/1 | ||||
نسبت قدرت عضلات چرخاننده داخلی به چرخاننده خارجی دست غیربرتر | سالم | 19/0 ± 33/1 | 22/0- | 38 | 82/0 |
آسیب دیده | 18/0 ± 34/1 |
جدول3. مقایسه میزان ناتوانی عملکردی با و بدون سابقه آسیب
متغیر | گروه | M ± SD | U | W | Z | P |
ناتوانی عملکردی | سالم | 87/1 ± 85/4 | 001/0 | 210 | 42/5- | *001/0 |
آسیب دیده | 25/5 ± 35/28 |
نتایج تحقیق حاضر در زمینه مقایسه نسبت قدرت عضلات چرخش دهنده داخلی به چرخش دهنده خارجی شانه در دست برتر، نشان دهنده تفاوت در دو گروه با و بدون آسیب بود؛ به گونه‌ای که در ورزشکاران با آسیب شانه در دست برتر، این نسبت دچار تغییر شده و ضعف قدرت در آنها مشاهده شد. با این حال، در بین دست غیربرتر دو گروه که دچار آسیب نبود، اختلافی وجود نداشت. نتایج تحقیق حاضر در این زمینه با نتایج تحقیق رامسی و همکاران که به وجود ارتباط بین درد و تغییرات قدرت در شناگران اشاره کردند [12] هم خوانی دارد.
دو گروه از عضلات، عملكرد متفاوتي را در حين حركت پرتاب انجام مي‌دهند. عضلات چرخاننده داخلي در مرحله شتاب حركت پرتابي به صورت كانسنتريكي و عضلات چرخاننده خارجي به صورت اكسنتريكي فعال ميشوند. حركات تكراري و سرعت زاويهاي بالا در حركات بالاي سر، ورزشكاران شركت كننده در ورزش‌هاي پرتابي را مستعد تغييرات سازگارانه در دست پرتابي ميكند [2]. اين تغييرات شامل كاهش قدرت عضلات چرخاننده خارجي و افزايش قدرت چرخاننده داخلي شانه در دست غالب نسبت به دست غيرغالب است که در ورزشی مانند والیبال که با ضربه زدن به توپ نیز همراه است، این مشکل ممکن است ایجاد شود. علاوه بر اين، كاهش نسبت چرخش خارجي و داخلي دست غالب نسبت به دست غيرغالب ورزشكاران داراي حركات بالاي سر نيز گزارش شده است [2]. بيشتر آسيبهاي عضلات چرخاننده در فازهاي افزايش شتاب است. عضلات فوق خاري، تحت خاري، گرد كوچك و دلتوئيد در مرحله کاهش شتاب ثانويه فعاليت زيادي را براي حفظ ثبات شانه توليد ميكنند. عضلات سينهاي بزرگ، پشتي بزرگ و تحت كتفي نيز براي كنترل ميزان چرخش بصورت اكسنتريك منقبض ميشوند. در مرحله افزايش شتاب كه از حداكثر چرخش خارجي مفصل شانه شروع ميشود عضلات چرخاننده داخلي (سينه اي بزرگ، پشتي بزرگ و تحت كتفي) با انقباض كانسنتريك باعث توليد حداكثر سرعت زاويهاي چرخش داخلي تا قسمت رها كردن توپ ميشوند. فعاليت عضلات روتيتوركاف خلفي در اين مرحله براي قرارگيري حالت مناسب سر استخوان بازو در حفره گلونوئيد ضروری است [2]. عضلات چرخاننده براي نگهداري حالت طبيعي سر استخوان بازو در حفره گلونوئيد در هنگام حركات بالابردن، فلكشن و آبداكشن، بسيار مهم هستند. نيروي فشاري عضلات چرخاننده باعث ثبات بازو در مقابل حفره گلنوئيد ميشود؛ بنابراين باعث ثبات ديناميك مفصل شانه ميشود. ضعف عضله تحت خاري باعث كاهش نيروهاي فشاري در نتيجه باعث كاهش ثبات مفصل ميشود [2]. نيروهاي فشاري عضلات چرخاننده تحتاني براي خنثي كردن نيروهاي برشي دلتوئيد در جهت فوقاني بسيار ضروري هستند. نيروهاي اكسنتريك مكرر در فاز كاهش شتاب باعث كوتاهي عضلات فوق خاري و گرد كوچك ميشود كه اين كوتاهي باعث افزايش انتقال قدامي سر استخوان بازو و افزايش بي ثباتي قدامي مفصل شانه ميشود [2]. از طرف ديگر، به دليل اين‌كه بيشتر ثبات مفصل شانه در دامنه مياني حركت توسط ثبات دهندههاي پويا تامين ميشود و اين عضلات ثبات دهنده روي كتف قرار دارند، بنابراين، استخوان كتف نقش بسيار مهمي را در عملكرد طبيعي شانه در ورزشكاران داراي حركات بالاي سر بر عهده دارد [2]. حركات بالاي سر نيازمند تعامل مناسب بين ثبات و پويايي مفصل شانه و مفصل كتفي سينهاي است. در هنگام حركت پرتابي زماني كه دست در وضعيت 90 درجه است، كتف داراي چرخش فوقاني، تيلت خلفي و چرخش خارجي است. بنابراين، افزايش فضاي تحت آخرومي و انتقال بهينه دائمی نيرو از پروگزيمال به ديستال باعث افزايش توليد انرژي، سرعت و نيرو در دست پرتابي ميشود [2]. اختلال قدرت يا فراخواني عضلات ثبات دهنده كتف منجر به عدم هماهنگي حركت كتف و شانه ميشود كه در درازمدت باعث آسيب شانه می‌گردد. ورزشكاران داراي حركات بالاي سر، داراي عدم تعادل قدرت عضلاني شامل ضعف در ذوزنقه مياني، دندانه اي قدامي و سفتي و كوتاهي در عضلات سينهاي، ذوزنقه فوقاني و بالا برنده كتف هستند [2].
نتایج کلی تحقیق حاضر نشان دهنده اثر آسیب بر اختلال عملکردی و نسبت قدرت عضلانی در دست آسیب دیده بود. به این صورت که نسبت قدرت فلکشن به اکستنشن، ابداکشن به اداکشن و چرخش داخلی به چرخش خارجی در دست برتر که دچار آسیب شده بود نسبت به دست برتر در گروه سالم دچار تغییر شده بود. به نظر می رسد حضور طولاني مدت و انجام حركات تكراري باعث تغييرات ايمبالانس قدرت عضلاني شانه شده كه اين تغييرات با بروز آسيب و تغيير الگوي حركتي در مفصل آسیب دیده مرتبط هستند.
تضاد منافع
نویسندگان اعلام کردند که هیچ گونه تضاد منافعی در پژوهش وجود ندارد.
منابع
[1] Ahmad Yaser Razi Al Mousavi, H., Banaeifar, A.A., Arshadi, S. Zafari, A. (2024). The effect of six weeks' core training on static and dynamic balance in male athletes with ankle sprine. Journal of Physiology of Training and Sports Injuries, 2(2):35-42. [Persian].
[2] Escamilla, R. F., & Andrews, J. R. (2009). Shoulder muscle recruitment patterns andrelated biomechanics during upper extremity sports. Sports medicine, 39(7), 569-590.
[3] Falahat Pisheh, E., Shujauddin, S.S. (2024). Interaction of central stabilizer and neuromuscular trainings with hopping on pain and function of women with functional ankle instability. Journal of Physiology of Training and Sports Injuries, 1(1):1-9. [Persian].
[4] Feleus, A., Van Dalen, T., Bierma-Zeinstra, S. M., Bernsen, R. M., Verhaar, J. A., Koes, B. W., & Miedema, H. S. (2007). Kinesiophobia in patients with non-traumatic arm, neck and shoulder complaints: a prospective cohort study in general practice. BMC musculoskeletal disorders, 8(1), 117.
[5] Hamzeh Abdullah Albujasim, S., Tabatabaei, H. (2024). Comparison effect of eight weeks' core with plyometric training on range of motion and power athletes with chronic ankle sprain. Journal of Physiology of Training and Sports Injuries, 1(1):24-30. [Persian].
[6] Kendall, W. B., McCreary, E. K., Provance, P.G., Rodgers, M. M., Romani, W. A., (2005), Muscles Testing and Function with Posture and Pain, 5th Edition.
[7] Leeuw, M., Goossens, M. E., Linton, S. J., Crombez, G., Boersma, K., & Vlaeyen, J. W. (2007). The fear-avoidance model of musculoskeletal pain: current state of scientific evidence. Journal of behavioral medicine, 30(1), 77-94.
[8] Lentz, T. A., Barabas, J. A., Day, T., Bishop, M. D., & George, S. Z. (2009). The relationship of pain intensity, physical impairment, and pain-related fear to function in patients with shoulder pathology. journal of orthopaedic & sports physical therapy, 39(4), 270-277.
[9] Mousavi SJ, Parnianpour M, Abedi M, Askary-Ashtiani A, Karimi A, Khorsandi A, Mehdian H. 2008; Cultural adaptation and validation of the Persian version of the Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand (DASH) outcome measure. Clin Rehabil. 22(8): 749-757.
[10] Mulligan, I. J., Biddington, W. B., Barnhart, B. D., & Ellenbecker, T. S. (2004). Isokinetic profile of shoulder internal and external rotators of high school aged baseball pitchers. Journal of strength and conditioning research, 18(4), 861-866.
[11] Rahnama, N., Daneshjo, A., & Bambaeichi, E. (2013). Comparison Isometric strength of dominant and non-dominant leg of Iranian professional male soccer players. Olympic Sports Journal, 20h Year, 59(3).
[12] Ramsi, M., Swanik, K. A., Straub, S., & Mattacola, C. (2004). Shoulder-rotator strength of high school swimmers over the course of a competitive season. Journal of sport rehabilitation, 13(1), 9-18.
[13] Reeser, J. C., & Bahr, R. (Eds.). (2017). Handbook of sports medicine and science, Volleyball. John Wiley & Sons.
[14] Sarmadi, A., & Hajghanbari, B. (2014). Review and evaluate the performance of muscles: "Posture and Pain". Publisher / Sarmadi, 1(4).
[15] Shojaee, M., Daneshjo, A., & Rahnama, N. (2012). Effects of HarmoKnee Injury Prevention Training Program on Knee Isometric Strength of Young Professional Male Soccer Players. Rehabilitation sciences research, 7(4).
[16] Teyhen, D. S., Miller, J. M., Middag, T. R., & Kane, E. J. (2008). Rotator cuff fatigue and glenohumeral kinematics in participants without shoulder dysfunction. Journal of athletic training, 43(4), 352-358.
[17] Thaer Ati Al-Taie, A., Tabatabaei, H. (2024). The effect of eight weeks' water exercise on error landing and motor performance in male athletes disposed to injury. Journal of Physiology of Training and Sports Injuries, 2(2):1-10. [Persian].
[18] Wendy J, Kevin M, Neal S, Frank W, Bernard F, Kenton R. (2011). A Profile of Glenohumeral Internal and External Rotation Motion in the Uninjured High School Baseball Pitcher, Part II: Strength. Journal of Athletic Training:46(3):289–95.
[19] Wilk, K. E., Meister, K., & Andrews, J. R. (2002). Current concepts in the rehabilitation of the overhead throwing athlete. The American journal of sports medicine, 30(1), 136-151.
[20] Jafari, A., Zafari, A., Asghari Zamani, N. (2011). Studying the prevalence and some possible causes of sports injuries among elite Iranian female gymnasts in 2008. Journal of Applied Exercise Physiology, 7(14), 45-54. [Persian].
[1] 1. Forward head
[2] 2. Rounded shoulder
[3] 3. Hyper- kyphosis
[4] . Lentz