ارائه مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر با رویکرد کارآفرینی

محورهای موضوعی : مدیریت

شهرزاد هوشمندی نیا ¹ , کریم حمدی ² , سراج‌الدین محبی ³ , افسانه زمانی مقدم ⁴

1 - مدرس دانشگاه
2 - گروه مدیریت بازرگانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - گروه مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
4 - گروه مدیریت آموزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/12/01 تاریخ پذیرش : 1402/07/16 تاریخ انتشار : 1402/09/01

کلید واژه: واژگان کلیدی: رویکرد کارآفرینی, انرژی‬های تجدیدپذیر, مدل کسب و کار,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر عبارت بود از ارائه مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر با رویکرد کارآفرینی روش پژوهش کمی و تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران 337 نفر از انتخاب شدند. ابزار تحقیق عبارت بود از پرسشنامه محقق ساخته. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده، به دو روش توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزارهای SPSS 16 و Smart PLS انجام شد. نتایج‌ نشان داد چهارده مولفه در تبیین مدل ارائه مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر با رویکرد کارآفرینی نقش دارند که عبارتند از: شرکای کلیدی، فعالیت های کلیدی، جریان درآمد، منابع کلیدی - فیزیکی، منابع کلیدی- فکری، منابع کلیدی- منابع انسانی، ارزش- نام تجاری، ارزش- حرکت در لبه علم و فناوری، ارزش- قیمت، ارزش- تحویل به موقع و دسترسی آسان، روابط با مشتری، بخش مشتری، کانال های توزیع، و در نهایت هزینه ها و ساختار آن.واژگان کلیدی: رویکرد کارآفرینی، مدل کسب و کار، انرژی‬های تجدیدپذیر

چکیده انگلیسی:

AbstractThe aim of the current research was to present the business model of renewable energy with the entrepreneurial approach of quantitative research method and the sample number was 337 people selected using Cochran's formula. The research tool was a researcher-made questionnaire. The analysis of the collected data was done in two descriptive and inferential ways using SPSS 16 and Smart PLS software. The results showed that fourteen components play a role in explaining the renewable energy business model with an entrepreneurial approach, which are: key partners, key activities, income flow, key-physical resources, key-intellectual resources, key resources human, value-brand, value-moving at the edge of science and technology, value-price, value-timely delivery, and easy access, customer relations, customer segment, distribution channels, and finally its costs and structure.Keywords: entrepreneurial approach, business model, renewable energyKeywords: entrepreneurial approach, business model, renewable energyKeywords: entrepreneurial approach, business model, renewable energyKeywords: entrepreneurial approach, business model, renewable energy

متن کامل:



ارائه مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر با رویکرد کارآفرینی

چکیده

هدف پژوهش حاضر عبارت بود از  ارائه مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر با رویکرد کارآفرینی روش پژوهش کمی و تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران 337 نفر از انتخاب شدند. ابزار تحقیق عبارت بود از پرسشنامه محقق ساخته. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده، به دو روش توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزارهای SPSS 16 و Smart PLS انجام شد. نتایج‌ نشان داد چهارده مولفه در تبیین مدل  ارائه مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر با رویکرد کارآفرینی نقش دارند که عبارتند از: شرکای کلیدی، فعالیت های کلیدی، جریان درآمد، منابع کلیدی - فیزیکی، منابع کلیدی- فکری، منابع کلیدی- منابع انسانی، ارزش- نام تجاری، ارزش- حرکت در لبه علم و فناوری، ارزش- قیمت، ارزش- تحویل به موقع و دسترسی آسان، روابط با مشتری، بخش مشتری، کانال های توزیع، و در نهایت هزینه ها و ساختار آن.

واژگان کلیدی: رویکرد کارآفرینی، مدل کسب و کار، انرژی‬های تجدیدپذیر

Providing the renewable energy business model with an entrepreneurial approach

Abstract

The aim of the current research was to present the business model of renewable energy with the entrepreneurial approach of quantitative research method and the sample number was 337 people selected using Cochran's formula. The research tool was a researcher-made questionnaire. The analysis of the collected data was done in two descriptive and inferential ways using SPSS 16 and Smart PLS software. The results showed that fourteen components play a role in explaining the renewable energy business model with an entrepreneurial approach, which are: key partners, key activities, income flow, key-physical resources, key-intellectual resources, key resources human, value-brand, value-moving at the edge of science and technology, value-price, value-timely delivery, and easy access, customer relations, customer segment, distribution channels, and finally its costs and structure.

Keywords: entrepreneurial approach, business model, renewable energy

 

1. مقدمه

در حال حاضر روند رو به رشد تقاضای انرژی از طریق گسترش سیستم های عرضه انرژی و بهره برداری از منابع انرژی فسیلی تامین می شود. رشد سریع مصرف انرژی و سهم بالای انرژی های فسیلی درتامین انرژی مورد نیاز بخش های مختلف مصرف کننده انرژی، موجب سرعت بخشیدن به روند پایان پذیری منابع انرژی فسیلی و پخش حجم زیادی از مواد آلاینده در محیط زیست شده است. علاوه بر این،وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای ناشی از صادرات منابع انرژی فسیلی، موجب شده تا نظام اقتصادی کشور به شدت از تحولات بازار جهانی انرژی تاثیر بپذیرد. از سوی دیگر ارتباط گسترده بخش انرژیبا تحولات مختلف فنی، علمی، اقتصادی و اجتماعی ایجاب می کند تا طراحی، توسعه و بهره برداری از سیستم های انرژی به صورت بهینه صورت پذیرد. در دسترس بودن نیروی انسانی تحصیل کرده و آموزش دیده برایاجرای موفقیت آمیز هر برنامه در جهت استفاده پایدار از منابع انرژی تجدیدناپذیر، از اهمیت زیادی برخوردار است. به این ترتیب نقش دانشگاهها در تربیت نیروی انسانی آموزش دیده و کارآمد در زمینههای مختلف انرژی بسیار مهم و اساسی ارزیابی می شود. (خادمی زارع و همکاران، 1392) تحقیقات نشان می‌دهد که شیوه‌های جستجو بخش مهمی از فرایند نوآوری است. از تئوری دانش مبتنی بر نوآوری و تکنیک‌های آماری پیشرفته (کوپولا با استنتاج بیزی)، نشان می دهد که شرکت‌های در حال تأسیس بطور عمده در هنگام معرفی مدل‌های جدید کسب و کار، هنگام نوآوری محصولات و فرآیندها به چندین منبع خارجی با جستجوی عمیق وگسترده متکی هستند. این جستجوی عمیق وگسترده خارجی برای نوآوری مدل‌های کسب و کار (BMI) مهم است زیرا در هنگام معرفی مدل‌های جدید تجاری که بیشتر به جای دانش فنی یا ضمنی در تجارت تکیه دارند، این مدل به دنبال کشف دانش در زمینه فعالیت شرکت‌هاست. (اسنیهور و ویکلند¹، 2019) نوآوری مدل پایدار کسب و کار را در جذب مشتری برتر و ارتقای ارزش شرکت با پرداختن به نیازهای اجتماعی و زیست محیطی از طریق روش انجام کسب و کار تعیین می‌کند. برای درک و بهبود این موارد و ایجاد تأثیر مثبت بر محیط، جامعه، اقتصاد و سایر ذینفعان اصلی، تحقیقات کمی در رابطه با «بوم‌شناسی» مدل‌های مختلف کسب و کار انجام شده است. این چارچوب مبتنی بر شناخت سه موضوع اصلی است که هنوز به اندازه کافی در ادبیات مربوط به مدل‌های کسب و کار پایدار دیده نشده‌اند: وضوح ایجاد و طراحی مدل کسب و کار، تعیین حد و مرز مدل کسب و کار و عدم اطمینان در مورد نتایج مدل کسب و کار. با ارتقای زیرساخت‌های نهادی مطلوب برای مدل‌های پایدار کسب و کار، می‌توان با رویکرد بالقوه به «طراحی مجدد اکولوژی مدل کسب و کار»، به تحقیق در مورد: نوآوری، طراحی و آزمایش مدل پایدار کسب و کار کمک کرد. (بوکن و همکاران²، 2019) شکی نیست که امروزه فناوری به عنوان یکی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی و صنعتی کشورها مطرح می‌باشد. در مناطق مختلف جهان، روش های گوناگونی در راستای تسهیل انتقال و مبادله فناوری در سطوح محلی، ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی بکار می‌رود. ایجاد فن‌بازار به عنوان مرکز و مرجع مبادلات فناوری یکی از سازوکارهای پیشرفته و نوپا در جهت دستیابی به هدف فوق‌الذکر محسوب می‌شود. در ایران مبادله و انتقال فناوری از نظام و ساختار منسجم و هدفمندی برخوردار نیست و این مساله باعث بروز مشکلات بسیاری برای عرضه کنندگان فناوری (شامل نخبگان، دانشگاه‌ها، مراکز تحقیق، توسعه و...) و متقاضیان فناوری (مانند دولت، صنایع مختلف به ویژه صنایع کوچک و متوسط، سرمایه‌گذاران و... ) شده است. (سهرابی، 1395) شورای جهانی انرژی¹ (2019) در گزارش خود درباره آینده انرژی 3 سناریو محوری را برای افق 2040 ارائه می‌دهد. در سناریو اول، جهان با رشد اقتصادی بالا همراه با دیجیتالی شدن و اهمیت یافتن کارآفرینی می‌باشد که این موضوع می‌تواند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در سطح جهانی و محلی را تسریع کند. در سناریو دوم، دولت‌ها در سطح جهانی سیاست‌های هماهنگ و بلندمدتی را برای رفع چالش‌های مربوط به تغییر اقلیم در سطح ملی را انتخاب می‌کنند و از آن به سمت یک برنامه توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی حرکت می‌کنند که این موضوع می‌تواند باعث رشد انرژی‌های تجدیدپذیر شود. در سناریو سوم، با جهانی پراکنده با سیاست‌های درون‌گرا، همکاری‌ و رشد اقتصادی کمتر و ظهور رهبران پوپولیستی روبرو هستیم که باعث ایجاد یک عدم اطمینان در چشم‌اندازهای بین‌المللی می‌شود که در این سناریو کمتر به مسائل پایداری و انرژی‌های تجدیدپذیر توجه می‌شود. (ویک³، 2019)

2. مروری بر ادبیات نظری

1-2- مدل کسب و کار

چيزي كه در دنياي تجارت امروز اهميت كمتري به آن داده مي‌شود، مدل كسب و كار و يا همان Business Model است. مدل كسب و كار مي ‌تواند نقش الگو و خط‌كش را در هر تجارتي بازي كند. يك مدل كسب و كار خوب كه معمولا از يك پاراگراف هم بيشتر نمي‌شود، مدل كسب درآمد و چگونگي دستيابي به آن را مشخص مي‌كند. بديهي است كه اگر در روز نخست تصوير درستي از مدل كسب و كار خود نداشته باشيم، خيلي سريع از مسير واقعي و اصلي خود دور شويم. تصميم گیری شده است تا در راستاي ارتقاء جايگاه مدل كسب و كار و بالا بردن اهميت آن در تجارت و نحوه گسترش آن خصوصا در كشور عزيزمان ايران بكوشيم. (چشم‌فسا و همکاران، 1399) مدل­هایِ کسب و کارِ شرکت‌ها یکی از عوامل اصلی در میزان موفقیت عملکرد آنها است. این مدل‌ها که در واقع چارچوبی برای کسب درآمد هستند، به سه پرسش کلیدی در مورد شرکت‌ها پاسخ می‌دهند: کدام فعالیت­ها، چگونه و چه وقت باید انجام شوند؟ پاسخ صحیح به این پرسش­ها منجر به عملکرد مناسب شرکت‌ها و ارائه مزایای مطلوب به مشتریان شده و در نهایت سود را برای شرکت به ارمغان می‌­آورد. با توجه به تنوع مدل‌هایِ کسب و کار و ویژگی­های هر یک، پاسخ­های بی‌شماری برای سه پرسش مطرح شده محتمل است. بنابراین بیان تمام مدل­ها در یک مجموعه غیرممکن است، اما یافتن عناصر اصلی تأثیرگذار بر یک مدل کسب و کار و تحت کنترل داشتن آنها، فرایند طراحی یک مدل کسب وکار مناسب را تسهیل می‌نماید. (چشم‌فسا و همکاران، 1399)

2-2- اهداف يك مدل كسب و كار

از جمله اهداف مدل کسب و کار میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: (محمدی و همکاران، 1399): توصیف ابزارها⁴، روشهایی⁵ است که یک بنگاه بکار می گیردتا به سودی⁶ که در طرح و نقشه بنگاه است برسد. اریکسون و پنکر فهرستی از اهداف تهیه مدل‌های کسب و کار ارائه کرده اند: (محمدی و همکاران، 1399): برای آگاهی بهتر از مکانیزم‌های موجود در کسب و کار، برای انجام تغییرات و بهینه‌سازی اساسی ساختار فعلی کسب و کار و فعالیت‌های آن، برای نمایش ساختار یک کسب و کار جدید، برای تجربه یک شیوه جدید در کسب و کار و يا كپي برداري و مطالعه شیوه‌های مورد استفاه توسط رقیب ها، برای شناسایی موقعیت‌های برونسپاری. تیمرز مدل کسب و کار را سبکی برای محصول، خدمات، جریان اطلاعات، که مشتمل بر توضیحاتی در مورد عملگرهای مختلف کسب و کار و نقش هر یک، توضیحاتی پیرامون مزایای بالقوه هریک از عوامل موثر در کسب و کار و اطلاعاتی در مورد منابع درآمدی است معرفی می‌کند. (محمدی و همکاران، 1399). ونکاترامان و اندرسون مدل کسب و کار را در ساختاری سه بعدی تعریف می‌کند: فعل و انفعال مشتری، ترکیب و آرایش سرمایه گذاری‌ها و نفوذ دانش. آنها بر روی سازمانهای مجازی که به سختی بر به برون سپاری وابسته هستند متمرکز هستند. (محمدی و همکاران، 1399) بر اساس نظریه سلز مدل کسب و کار ساختاری برای محصولات، خدماتو جریان اطلاعات شرکت است و شامل توضیحاتی در باره عوامل اقتصادی و نقش هر یک می‌باشد. هم‌چنین مدل کسب و کار توصیف کننده منافع عامل‌های مختلف و ارائه دهنده تعریفی از جریان بالقوه درآمد و سود است. (محمدی و همکاران، 1399) آمیت و زوت مدل کسب و کار را ترکیب و هماهنگ‌سازی عوامل موثر در داد و ستد برای بهره‌برداری از موقعیت‌های تجاری معرفی کرده‌اند. هماهنگ‌سازی ساختاری تشریح کننده رابطه عوامل موثر در داد و ستد و ترتیب آنها می‌باشد. (محمدی و همکاران، 1399) ماگرتا مدل کسب و کار خوب را دارای دو ویژگی مهم می‌داند: از منطق و استدلال محکمی برخوردار باشد یعنی بداند مشتری چه کسی است؟چه ارزشی دارد؟و شرکت چگونه می‌تواند با ارائه ارزش به او کسب درآمد کند و مدل کسب و کار باید زمینه ساز تولید سود برای شرکت باشد. هامل در کتاب پر فروش خود تحت عنوان" رهبری انقلاب" آورده است یک مدل کسب و کار در واقع یک نظریه و راهکار کسب و کار محسوب می‌شود که در بوته عمل و آزمایش قرار گرفته است. یک راهکار ونظریه کسب و کار دارای چهار بخش اصلی است: (اسفیدانی و همکاران، 1399): استراتژی اصلی، منابع استراتژیک، ارتباط مشتریان، شبکه ارزش. عناصر استراتژی اصلی شامل ماموریت کسب و کار، محدوده بازار و محصول و تفاوت‌های اساسی است. منابع استراتژیک شامل ویژگی‌های اصلی، دارایی‌های اصلی و فرآیندهای اصلی است. ارتباط مشتریان شامل پیاده‌سازی و پشتیبانی، اطلاع رسانی، ارتباطات و ساختار قیمت گذاری است. شبکه ارزش شامل تامین کنندگان، شریکان و همکاران تجاری است. (اسفیدانی و همکاران، 1399)

3-2- عوامل تأثيرگذار در تغيير مدل كسب و كار

فرایند آموزش، از پیدایش انسان بر زمین آغاز شده و به عقیده برخی تعلیم و تربیت (یا گونه‌ای از آن) از نظر قدمت دومین پیشه انسان‌ها بوده‌است. هیچ جامعه انسانی‌ای وجود نداشته که اهمیت و مرکزیت آموزش را رد کند. (دانشنامه فلسفه استنفورد، 2018). در جوامع بدوی، آموزش رسمی به شکل امروزی آن وجود نداشت. در واقع در تمامی فعالیت‌های روزمره بالغین نقش معلمین را بازی می‌کردند و همه جا کلاس درس بود. انباشتگی دانش در طول زمان باعث شد که یک نفر بالغ نتواند بر تمامی آن مسلط شود. راه حلی که جامعه برای این مشکل پیدا کرد آموزش به نوع رسمی بود: مدارسی تشکیل شد و متخصصینی در آن‌ها به گونه‌ای مؤثر به انتقال فرهنگ و دانش موجود کمک می‌کردند.⁷ با رشد فزاینده جامعه و زیاد شدن پیچیدگی‌های آن، آموزش رسمی به عهده مؤسسات خاصی واگذار شد. به علاوه ماهیت آموزش نیز کم‌کم تغییر کرد: آموزش کمتر و کمتر به زندگی روزمره افراد ارتباط پیدا می‌کرد، انتزاعی‌تر شده و با عملگرایی فاصله می‌گرفت. دانش به صورت خیلی فشرده درآمده و این امر به دانش آموزان این قابلیت را می‌داد که از فرهنگی که در آن به دنیا آمده‌اند فراتر رفته و چیزهایی را یاد بگیرند که هرگز نمی‌توانستند توسط تجربه مستقیم یا تقلید از افراد بالغ بیاموزند. فرایند آموزش امروزه یکی از پایه‌های اساسی پیشرفت جامعه‌ها شده‌است و اهمیت روزافزونی پیدا کرده‌است و این خود باعث این شده که کتاب‌ها و تحقیقات زیادی در زمینه اهداف، محتوا و نحوه بهینه تدریس انجام شود. در دوران مدرن، شاهد شکوفایی فلسفه آموزش و نظریات تعلیمی هستیم.⁸ وهر معلم با توجه به شرایط دانش آموزان کلاسش از شیوه‌های مختلف آموزشی استفاده می‌کند. (شریعتمداری، ۱۳9۴). عوامل تأثيرگذار در تغيير مدل كسب و كارعبارتند از: تكنولوژي، بازار، جامعه. پاسخ سازمان به اين عوامل تأثيرگذار: (اسفیدانی و همکاران، 1399): مدیریت استراتژیک و سیستم های تمرکز بر مشتری⁹ (جذب و حفظ)، پیشرفت مداوم¹⁰، بهره وری عملیاتی¹¹، ISO، TQM، JIT، KM، خلاقیت Impr¹²، بازسازی فرآیندهای کسب و کار تولید کننده به صورت سفارشی¹³، سفارشی سازی انبوه¹⁴، تجارت الکترونیک¹⁵، اتحادهای تجاری e-C (شرکت مجازی)¹⁶. مدل کسب و کار طرح‌ها و ایده‌های سازمان را به ارزش‌های اقتصادی تبدیل می‌کند. مدل کسب و کار نشان می‌دهند که یک شرکت چگونه با تعیین کردن جایگاه در زنجیره ارزش کسب درآمد می‌کند که شامل موضوعات مختلفی در باره کسب و کار می‌باشد که عبارت‌اند از کارآفرینی، استراتژی ها، مسائل اقتصادی، سرمایه گذاری، عملکردها و بازاریابی است. (اسفیدانی و همکاران، 1399). توضیح ساده تر اینکه یک مدل کسب و کار توصیح می‌دهد که یک کسب و کار چگونه می‌تواند برای خود جایگاهی در زنجیره ارزش پیدا کند و چگونه می‌تواند به ثبات لازم برسد تا درآمدزایی کند. در حالت کلی یک مدل کسب و کار را روشی معرفی می‌کنند که یک سازمان و بنگاه با استفاده از آن می‌تواند به ثبات لازم دست پیدا کند و درآمدزایی کند. شرکتها مجبور هستند جایگاه خود را نسبت به سه موضوع استراتژیک زیر تعیین کنند. (سوری و همکاران، 1399): مشتری شما چه کسی می‌تواند باشد، چه محصولات و خدماتی می‌توان به مشتریان انتخاب شده ارائه کرد، چگونه می‌توانیم این محصولات یا خدمات را به‌صورت کارآمد و موثر به مشتری پیشنهاد کنیم. یک مدل کسب و کار جدید به‌صورت زیر شکل می‌گیرد: (سوری و همکاران، 1399): با هدف قرار دادن بخش جدید یا بخش‌هایی که در اثر اهمال کاری با مشکل مواجه اند، با شناسایی نیازهای جدید یا فراموش شده مشتریان، با یافتن راههای جدید برای تولید و تحویل، تولید محصولات جدید و یافتن مشتریان جدید. یک مدل کسب و کار موثر و قابل اجرا باعث خلق و هدایت ارزش افزوده بیشتری نسبت به سایرگزینه‌های موجود می‌شود. این مدل ممکن است برای مشتریانی که ارتباطشان را با سازمان شما قطع کرده اند ارزش‌های بیشتری به‌همراه داشته باشد یا ممکن است به‌طور کلی روش‌ها و شیوه‌های سنتی انجام کارها را کنار گذارد. از سوی دیگر ممکن است مدل کسب و کار به‌علت تفکر نامناسب موثر و کارا نباشد زیرا رقیبان مدل‌های کسب و کار بهتری را گزینش کرده‌اند. مدل‌های کسب و کار از زمان‌های پیشین وجود داشته اند با این وجود در زمان‌های مختلف با نام‌های گوناگونی مورد استفاده قرار گرفته اند؛ اما در نهایت تمامی مدل‌های کسب و کار ناشی از لزوم شکل‌گیری زنجیره ارزش در یک کسب و کار هستند. اولین نام مطرح شده در این خصوص توسط استاد دانش مدیریت یعنی مایکل پورتر مطرح شد. (سوری و همکاران، 1399). فعالیت‌هایی که باعث شکل‌گیری زنجیره ارزش می‌شوند را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد: فعالیت‌های مرتبط با درست کردن چیزی، طراحی، خرید مواد خام، ساخت و فعالیت‌هایی از این دست، فعالیت‌های مرتبط با فروش چیزی، جستجو و یافتن مشتری، داد و ستدهای فروش، توزیع محصولات و یا انتقال خدمات، پشتیبانی عملیات نظیر منابع انسانی، زیرساخت‌ها و توسعه فناوری. با بهره‌گیری از نظریه و راه کار زنجیره ارزش ما می‌توانیم بفهمیم که چگونه بخش‌های یک کسب و کار با هم هماهنگ می‌شوند. یک مدل کسب و کار ممکن است با هدف طراحی محصولی جدید برای نیازهای پیش بینی نشده تهیه شود و یا ممکن است بر روی راههای بهتر تولید، فروش یا توزیع محصولات وخدمات تمرکز کند. یک مدل کسب و کار جدید و خوب اغلب اوقات حاصل ترکیب عناصری از هر دو طرف است و مزیت‌های رقابتی مختلفی را به‌همراه دارد که فراتر از یک محصول جدید یا یک فرایند بهینه‌سازی در جریان زنجیره ارزش است. (روشن و همکاران، 1399). به‌عنوان مثال مدل کسب و کار ابداعی شرکت تویوتا که در برابر رقبای بزرگی همچون فورد وجنرال موتورز موفقیت بزرگی به حساب می‌آمد بر پایه ابتکار وتنوع در زنجیره ارزش‌های مختلفی همچون توسعه محصولات، مدیریت فروش و ساخت بود. مدل کسب و کار شرکت وال مارت نیز بر اساس موقعیت فروشگاه ها، طراحی آنها و مدیریت لجستیک بود. واژه مدل‌های کسب و کار، در فضای دات کام‌ها مورد استفاده بیشتری قرار گرفت و عمومیت یافت. دات کام‌های بسیاری که تقریباً از اواسط دهه نود فعالیت خود را آغاز کرده بودند در مسیر تغییر مدل‌های کسب و کار خود برآمدند. ولی با این وجود متاسفانه بیشتر آنها از گردونه رقابت خارج شدند. (روشن و همکاران، 1399). مدل کسب و کار چیزی جز آشکارسازی استراتژی‌های یک شرکت نیست. طبق گفته جان ماگارتا مدل کسب و کار و استراتژی رقابتی با هم پیش می‌روند. یک استراتژی رقابتی تو صیف کننده این است که یک یک کسب و کار چگونه می‌تواند فعالیت هایش را بهتر از رقبا انجام دهد. سازمان‌ها وقتی می‌توانند به کارایی بالایی برسند که سایر شرکت‌ها قادر نباشند به آسانی از آن نسخه‌برداری کنند. زمانی که تمامی شرکت‌ها محصولات و خدمات یکسانی را با شیوه‌های مشابه به مشتریان یکسانی ارائه می‌کنند ساختار آن صنعت تا حد زیادی غیر جذاب خواهد شد. با صراحت تمام می‌توان گفت که این یک نوع رقابت مخرب است که بسیاری از خرده فروش‌ها را در اینترنت به‌سوی نابودی هدایت می‌کند کسانی که با مدل‌های کسب و کار یکسان به‌سوی بازار حمله می‌کنند. (روشن و همکاران، 1399). آنها هیچگونه تلاشی برای متمایز ساختن خدمات خود در مورد مشتری‌ها و بازارهایی که وجود دارند، محصولات و خدماتی که ارائه می‌دهند و ارزش افزوده‌ای که باید داشته باشند، نمی‌کنند. تعداد کمی همچون eBay که موفقیت‌هایی را کسب کرده اند در وافع تصمیم گرفتند کسب و کار خود را به شیوه متفاوتی دنبال کنند. به‌طورخلاصه یک مدل کسب و کار خوب فقط نباید قدرتمند باشد بلکه باید منحصر به فرد نیز باشد. مدل کسب و کار با طرح چند سوال اساسی شناسایی می‌شود: (روشن و همکاران، 1399): مشتری کیست؟ ارزش مشتری چیست؟ چگونه می‌توان ارزش لازم را با هزینه‌ای مورد قبول به مشتری ارائه کرد؟ چگونه می‌توان حاشیه امنیت مطمئنی در برابر رقیب‌ها ایجاد کرد؟

4-2- اجزای يك مدل کسب و کار

شش جزء اصلي يك مدل کسب و کار عبارتند از: (دهبسته و همکاران، 1399): جايگاه ارزشي¹⁷، بخش بازار¹⁸، ساختار زنجيره ارزش¹⁹، توليد سود و حاشيه²⁰، جايگاه در شبكه ارزش²¹، استراتژي رقابت²².

5-2- انرژی های تجدیدپذیر

انرژیهای تجدیدپذیر شامل منابع متنوع و مختلفی بوده که از انرژیهای طبیعی و قابل دسترس به وجود می آیند با توجه به اینکه این انرژیها صورتی آرمانی ندارند اما استفاده از آنها موجب کاهش مصرف فرآورده هاي نفتی و اشتغال زایی شده و میزان آلایندگی محیط زیست را نیز کاهش میدهد. چشم انداز استفاده از این انرژی در کشور ما نیز همانند سایر کشورهای توسعه یافته از اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده به گونه ایکه دولت در برنامه پنجم توسعه برنامه ریزی لازم را صورت داده لذا با توجه به سیاستهای جهانی توسعه این انرژیها در كشور ما بمنظور حل مشکلات و ايجاد اشتغال اجتناب ناپذیر خواهد بود بررسیهای صورت گرفته در این رابطه حاکی از این بوده که توسعه استفاده از انرژیهای نو می تواند نقش بسزایی در افزایش درجه امنیت سیستم انرژی کشور ایفا نماید در این بخش ضمن معرفی نمونه های مختلف این نوع انرژی از جمله انرژی باد، انرژی خورشیدی، انرژی زیست توده، انرژی زمین گرمایی و انرژی جاذبه ماه به بررسی میزان سهم کشور از این انرژیها، توسعه تکنولوژیهای روز انرژی تجدیدپذیر و تاثیر آن در ابعاد اقتصادی و اجتماعی، راهکارها و راهبردها. در کشور پرداخته شده که امکان دسترسی به انرژیهای متنوع در کشور راميسر مينمايد. با توجه به نیاز توسعه کشورها ميزان به كارگيري انرژي‌هاي تجديدپذير نیز در كشورهاي جهان رو به افزايش بوده بطوریکه يكي از شاخص‌هاي توسعه‌يافتگي مصرف انرزي محسوب مي‌شود، برابر برنامه ریزیهای بعمل آمده اين نوع انرژي روز به روز سهم بيشتري در سيستم تأمين انرژي ایجاد نموده در این زمینه در سال 2008 بيش از 120 ميليارد دلار در بخش افزايش ظرفيت‌ها، احداث نيروگاه‌ها و تحقيق و توسعه انرژي‌هاي نو سرمايه‌گذاري شده است. تا انتهاي سال 2010، ظرفيت‌هاي موجود در انرژي‌هاي تجديدپذير 3.8 درصد در توليد الكتريسيته جهان سهم داشته‌اند (اين ارقام بدون در نظر گرفتن انرژي آبي می باشد، زيرا اين انرژي به تنهايي 15 درصد در توليد الكتريسيته دنيا سهم دارد)، هم‌اكنون انرژي‌هاي تجديدپذير بيش از 14 درصد از انرژي اوليه جهان را تأمين مي‌ نمایند. اما متاسفانه در کشور ما سهم چندانی نداشته که این موضوع زنگ خطری در مصرف سوختهای فسیلی برای کشور محسوب می شود. (وطنخواه مقدم و همکاران، 1399). بستر مناسب برای گسترش انرژیهای تجدیدپذیر در کلیه کشورها، حمایت ها و سیاستگذاری دولتی خلاقانه، وجود بسترهای مناسب جهت سرمایه گذاری وانتقال تکنولوژی به کشورهای در حال توسعه تلقی می شود. صنایع انرژی تجدیدپذیر هم اکنون در نقطه گذار قرار گرفته است و از نظر فنی، توانایی ارائه آنها وجود داشته و از جنبه اقتصادی نیز در بسیاری از مناطق کشور ما نیز رقابت بوده لذا پس از اتمام منابع فرآورده های نفتی و معضل جهانی گرمایش زمین به پیشبرد منافع ملی کشورهای توسعه یافته کمک شایانی خواهند نمود. این صنایع می توانند سرمایه گذاری در زمینه توسعه و تکمیل تکنولوژیهای بازیافت انرژی در بازارهاي هر کشوری را به بهره وری برسانند. (وطنخواه مقدم و همکاران، 1399). بنظر میرسد سه عامل عمده در گسترش کشش بازار به سوی انرژیهای تجدیدپذیر وجود دارد که نخستین آنها امنیت انرژی ملی بوده بررسیها نشان می دهد که مصرف نفت روبه افزایش بوده و به زودی از تولید بالای داخلی خواهد گذشت بطوریکه کشورهای پیشرفته را به نحو روز افزونی به بازارهای نفت وابسته خواهد نمود معهذا نتیجه این امر آسیب پذیری اقتصاد کشورهای غرب در برابر هرگونه اختلال در واردات نفت خواهد بود. رشد سریع کشورهای در حال توسعه فشار روزافزونی بر بازارهای نفتی جهانی وارد خواهد نمود. بطوریکه با گذشت زمان شرایط بدتر و حادتر خواهد گردید لیکن انرژی تجدیدپذیر به کشورهای غربی کمک خواهد نمود که بر منابع داخلی انرژی تکیه نموده و در نتیجه موجب کاهش نیاز آن به سوختهای فسیلی و کاهش رشد مصرف شود. (وطنخواه مقدم و همکاران، 1399) عامل اصلی مشکلات موجود در رابطه با انرژی تجدیدپذیر، نگرانی در خصوص تغییرات جوی بوده انرژی تجدیدپذیر می تواند نیاز به انرژی را تامین نموده و در ضمن انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش دهد.گازهای گلخانه ای نیز مانند دی اکسید کربن و متان بطور مرتب در لایه نازک جو زمین تراکم پیدا می نمایند و این تراکم گازها روز به روز درجه حرارت زمین را افزایش خواهد داد متاسفانه افزایش درجه حرارت نتایج منفی و بالقوه فاجعه آمیزی را به بار خواهد آورد لذا باید اقداماتی برای جلوگیری از آن بعمل آید که استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر بدون کربن یکی از این راهکارها خواهد بود. عامل سوم، بهای تمام شده و هزینه های بالای انرژیهای تجدیدپذیر بوده که در سالهای اخیر رو به کاهش نهاده و این روند در آینده نیز ادامه خواهد یافت. (میرزا محمدی و همکاران، 1399). متاسفانه توجه به انرژیهای نو در ایران طی چند دهه اخیر بیشتر در حد مطالعه و پیگیری فعالیتهای سایر کشورها بوده خوشبختانه در سالهای اخیر با نصب توربینهای بادی و نیروگاه خورشیدی استفاده از این نوع انرژیها بهبود یافته اگرچه هنوز پتانسیلهای بکارگیری از این نوع انرژیها در ایران کامل نشده لیکن با منطقی شدن قیمت حاملهای انرژی امکان استفاده از این انرژیها میسر خواهد شددر اين زمينه لازمست برنامه مدون و استراتژیک بکارگیری روشهای مختلف انرژیهای نو با توجه به شرایط کنونی و توان بالقوه موجود بمنظور رسیدن به سهم مناسب از تامین انرژی طی تنظیم یک برنامه ریزی زمانبندی شده در دستور کار قرار گیرد در این مقاله امکان دسترسی به انرژیهای متنوع در کشور مورد پیگیری واقع خواهد شد تا بتوان بر اساس آن به یک چارچوب برنامه مناسب استراتژیک برای توسعه انرژیهای نو در کشور اقدامات موثری را صورت داد.

6-2- وضعیت انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران و جهان

در حال حاضر انرژی‌های تجدیدپذیر توسعه خوبی در دنیا پیدا کرده و در این شرایط در ایران تاکنون ۶۵۴ مگاوات برق از طریق نیروگاه‌های تجیدپذیر تولید شده که این میزان کمتر از یک درصد کل ظرفیت برق ایران است. بیش از ۵۰ درصد از ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده برق در آلمان تجدیدپذیر است و با وجود پیشرفتی که این کشور تاکنون در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر داشته، قصد دارد تا سال ۲۰۳۰، ظرفیت نیروگاهی تجدیدپذیر خود را به بیش از ۶۵ درصد برساند. (جعفری و همکاران، 1399)

 

موقعیت جغرافیایی نیروگاه های مگاواتی تجدیدپذیر در کشور

 

پراکنش مولدهای کیلوواتی تجدیدپذیر بر اساس شرکتهای توزیع نیروی برق

حدود ۴۰ درصد ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده برق انگلستان هم تجدیدپذیر است و در نظر دارد تا دو سال دیگر ۳۰ درصد کل انرژی خود را از طریق تجدیدپذیرها تولید کند. در حال حاضر ۳۰ درصد ظرفیت نیروگاهی نصب شده در اسپانیا نیز انرژی‌های تجدیدپذیر است. تا سال ۲۰۵۰ این عدد به ۱۰۰ درصد می‌رسد، علاوه بر این در کشور شیلی تا سال ۲۰۵۰، ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده تجدیدپذیر به ۷۰ درصد خواهد رسید. در حال حاضر، دو درصد از ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده در مالزی را نیروگاه‌های تجدیدپذیر تشکیل می‌دهند و قرار است تا سال ۲۰۳۰ ظرفیت این نیروگاه‌ها به ۲۰ درصد برسد. (جعفری و همکاران، 1399) در ژاپن نیز ۳۲ هزار گیگاوات برق از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر تولید می‌شود که تا سال ۲۰۳۰، ظرفیت این نیروگاه‌ها به ۲۴ درصد می‌رسد. هم‌چنین باید گفت کشورهای همسایه در توسعه تجدیدپذیرها غافل نبودند و پیشرفت خوبی در این حوزه داشته‌اند. ترکیه در میان کشورهای همسایه ایران در زمینه تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر پیشروتر بوده تا جایی که در حال حاضر این کشور بدون محاسبه نیروگاه‌های برق آبی، ۱۲.۵ گیگاوات از نیروگاه‌های تجدیدپذیر تولید کرده که ۱۵ درصد از ظرفیت کل برق تولید شده در تمام نیروگاه‌ها را شامل می‌شود. (جعفری و همکاران، 1399) ترکیه در نظر دارد تا سال ۲۰۲۳ ظرفیت تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر را به بیش از دو برابر تولید کنونی، یعنی ۲۷گیگاوات یا ۲۵ درصد برساند اظهار کرد: عراق در حال حاضر ۱۰۰ مگاوات برق از طریق نصب نیروگاه‌های تجدیدپذیر به ویژه نیروگاه خورشیدی تولید کرده است و بنابر برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، قصد دارد تا سال ۲۰۲۰ ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر خود را به ۱۰ درصد معادل ۳۵ گیگاوات برساند. با بیان این‌که کویت در حال حاضر ۷۰مگاوات برق از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر تولید کرده، ادامه داد: این کشور بنا دارد که تا سال ۲۰۳۰ ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر خود را به ۱۵ درصد معادل دو گیگاوات برساند و در نظر دارد برای این کار ۸ میلیارد هزینه کند. (منبع: همان) با تاکید بر این مساله که دبی ۱۵ درصد از برق خود را از طریق تجدیدپذیرها تولید کرده که معادل ۷.۸ گیگاوات برق است، ابراز کرد: علاوه بر این، عربستان در حال حاضر ۹۲ مگاوات برق از طریق نیروگاه‌های تجیدپذیر تولید کرده و در نظر دارد تا سال ۲۰۳۲ میزان برق تولیدی خود از نیروگاه‌های تجدیدپذیر را به ۵۴ گیگاوات برساند که این رقم ۸۰ درصد برق تولیدی ایران در حال حاضر را شامل می‌شود. اردن نیز در حال حاضر ۶۴۶ مگاوات برق از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر تولید کرده و بنا دارد تا سال ۲۰۲۰ ظرفیت نیروگاه‌های انرژی تجدیدپذیر خود را به ۱۰ درصد برساند و ۱۸ گیگاوات برق تولید کند. (جعفری و همکاران، 1399)

پنل كاربري صيانت از منابع با توسعه انرژيهاي تجديدپذير و بهرهوري انرژي برق

 

7-2- توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير و تاثیر آن در ابعاد اقتصادی و اجتماعی

توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير منافع اقتصادي و اجتماعي مختلفي را برای کشور به همراه دارد؛ لذا از جائیکه مصرف سوخت‌هاي فسيلي با توجه به محدوديت منابع در تأمين انرژي که در آينده نزديك براساس پيش‌بيني به اتمام می رسد این موضوع بسیار حائز اهمیت بوده بنابراین فقدان هزينه‌هاي زيست‌محيطي و اجتماعي نیز خود از جنبه هاي مثبت می باشد. با گسترش روزافزون نياز به انرژي و محدوديت منابع فسيلي، افزايش آلودگي محيط‌زيست ناشي از مصرف اين منابع، موضوع گرم شدن هوا و آثار پديده گلخانه‌اي، ريزش باران‌هاي اسيدي و ضرورت متعادل كردن نشر دي‌اكسيدكربن، در مجموع لزوم صرفه‌جويي در مصرف سوخت‌هاي فسيلي و توجه به استفاده از منابع انرژي تجديدپذير را امری اجتناب ناپذیر مي‌نماید بطوریکه در برخی از كشورها با استفاده از انرژي‌هاي تجديدپذير در بخش توليد برق، توانسته اند از انتشار بيش از 100 ميليون تن گاز دي‌اكسيدكربن جلوگيري نموده که در کاهش آلاینده های محیط زیستی بسیار قابل اهمیت می باشدكه خود نمونه بارزی از استفاده از تکنولوژیهای اینگونه انرژیها خواهد بود. (گرد و همکاران، 1397). از طرفی قابليت توليد غيرمتمركز برق از انرژي‌هاي نو، فرصت پيشرفت و توسعه را جهت نقاط دور افتاده و روستايي کشور فراهم ساخته که این امر موجب تقويت ساختار اجتماعي و اقتصادي مناطق روستايي و جلوگيري از مهاجرت آنها به شهرها خواهد نمود. در زمینه اشتغال‌زايي استفاده از انرژي‌هاي تجديدپذير نیز قابل اهمیت بوده وضعيت اشتغال‌زايي اين سيستم‌ها، به علت ماهيت نوین آنها بيش از اشتغال‌زايي ناشي از توسعه استفاده از سوخت‌هاي فسيلي بوده بطوريكه استفاده از اين سيستمها به صورت بومي و محلي نیز ميسر می باشد برابر بررسیهای بعمل آمده فرآيند نصب، اجرا، بهره‌برداري و نگه‌داري از انرژي‌هاي تجديدپذير، عمدتاً در مناطق روستايي و محروم تحقق می یابد لذا با توجه به اینکه چنين مناطقي از نرخ بيكاري بيشتري برخوردارند و كاربرد اين سيستم‌ها مي‌تواند در تثبيت جمعيت ساكن در اين مناطق مفيد واقع شوند لذا تأثير به سزايي در كاهش ميزان محروميت اين مناطق و افزايش رشد و بهره‌وري كشور خواهد داشت از طرفی نقش مؤثر در پدافند غيرعامل كه اثرات مهمي در تأمين زيرساخت مناسب در بخش انرژي كشور دارد نیز موجب می شود که امنيت سيستم انرژي فعلی كشور را تأمين نماید لذا با بررسي ويژگي‌هاي سيستم انرژي كشور مشاهده مي‌شود كه فقدان تنوع در استفاده از اين سيستم در سه حوزه منابع، تكنولوژي مولّد و شبكه توزيع از يك طرف و عدم اطمينان بالا به سيستم انرژي، موجب شده كه درجه امنيت انرژي در كشور در سطوح پايين بوده لذا براي كشور ما كه در منطقه اقتصادي، سياسي و نظامي خاصي چون خاورميانه واقع شده و به دنبال تحقق اهداف آرمان‌هاي توسعه می باشد اهميت بيشتري پيدا مي‌ نماید. از طرفي طی بررسي عوامل مؤثر در ايجاد امنيت در سه حوزه منابع، توليد و توزيع را مي‌توان چنین مطرح نمود كه توسعه استفاده از انرژي‌هاي نو مي‌تواند نقش به سزايي در افزايش درجه امنيت سيستم انرژي كشور (پدافند غيرعامل) را ايفا نماید؛ زيرا با استفاده از توسعه زیرساختهای منابع انرژي‌هاي نو به تنوع در منابع انرژي فعلي و تطبيق بيشتر با قوانين و موانع زيست‌محيطي، تنوع در تكنولوژي‌هاي توليد انرژي و كمك به حذف نقاط حساس در شبكه انتقال نیروگاههای برق ، تاسیسات نقتی دست پیدا نمود همچنین توسعه كاربرد انرژي‌هاي تجديدپذير مي‌تواند به امنيت ملي كشور نيز كمك نماید، زيرا با بررسي چشم‌انداز 20 سال آينده ملاحظه مي‌شود كه بخش قابل توجهي از توليد ناخالص داخلي كشور از طريق صادرات حامل‌هاي انرژي فسيلي تأمين خواهد گردید معهذا با توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير مي‌توان ضمن توليد انرژي ؛ كمك به حفظ تداوم صادرات حامل‌هاي انرژي و حفظ و صيانت از منابع فسيلي براي نسل‌هاي آينده را نيز فراهم آورد. (گرد و همکاران، 1397)

8-2- بررسی اسناد بالادستی و قوانی در کشور ایران

1-8-2- لايحه دريافت عوارض برق تجديدپذير

·       نوع سند: لايحه

·       تصويب كننده: هيأت وزيران

·       شماره: 102080/42735

·       تاريخ: 07/03/1391

مقدمه

بر اساس ماده (62) قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت، وزارت نيرو مكلف به خريد تضميني برق توليدي از منابع تجديدپذير (برق تجديدپذير) از بخش غيردولتي با نرخ‌هاي هزار و سيصد (1300) ريال بر كيلووات ساعت در ساعات اوج بار و ميان‌باري و نهصد (900) ريال در ساعات كم‌باري شده است. اين اعداد در سال‌هاي بعد از 1387 نيز بر اساس فرمول مصوب در آيين‌نامه اجرايي بند (ب) ماده (25) قانون برنامه چهارم توسعه افزايش يافته است. از طرف ديگر، قيمت آزاد برق كه توسط دولت پرداخت مي‌شود (حتي پس از اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها) تفاوت فاحشي با قيمت‌هاي مذكور دارد و اين در حالي است كه تأمين مابه‌التفاوت اين نرخ‌ها (نرخ تكليفي خريد تضميني برق تجديدپذير از بخش غيردولتي و قيمت آزاد برق) براي تحقق اهداف چهل و چهارم (44) قانون اساسي، قانون هدفمند كردن يارانه‌ها و چشم‌انداز توليد (5000) مگاوات انرژي تجديدپذير و ماده (126) قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران ضروري مي‌باشد. با عنايت به ضرورت‌ها و دلايل توجيهي ياد شده، لايحه دريافت عوارض برق تجديدپذير تنظيم شده است.

متن لايحه

ماده واحده

وزارت نيرو موظف است علاوه بر دريافت بهاي برق، به ازاي هر كيلووات ساعت برق فروخته شده مبلغ بيست (20) ريال به عنوان عوارض برق تجديدپذير در قبوض مربوط درج و از مشتركين برق كه خارج از الگوي مصرف تعيين شده مصرف مي‌كنند، دريافت نمايد. وجوه حاصله به حساب شركت توانير واريز و عين وجوه دريافتي با قابليت امكان انتقال به سنوات بعد صرفاً بابت پرداخت به عنوان وجوه اداره شده يا يارانه سود تسهيلات و يا بهاي خريد تضميني برق از منابع انرژي‌هاي تجديدپذير از بخش‌هاي تعاوني و خصوصي هزينه مي‌گردد. منابع مذكور به عنوان درآمد شركت‌هاي ذيربط محسوب نمي‌گردد.

كميسيون‌هاي ارجاعي

اصلي: كميسيون اقتصادي- با حضور مسئولين

كارشناسان دستگاه‌هاي اجرايي ذيربط و همچنين كارشناسان مركز پژوهش‌هاي مجلس مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و در جلسه مورخ 02/08/1391 با اصلاحاتي به تصويب رسيد.

فرعي: كميسيون‌هاي انرژي، برنامه و بردجه و محاسبات

در جلسه مورخ 16/07/1391 با حضور كارشناسان و مسئولين وزارت‌خانه‌هاي نيرو، نفت و معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رئيس جمهور مورد بحث قرار گرفت و با اكثريت آراء رد گرديد.

نتيجه‌گيري: متن ماده واحده به خودي خود، ايرادي ندارد و كمك به توليد انرژي از منابع تجديدپذير بايد همواره در تمام برنامه‌هاي دولت جمهوري اسلامي ايران منظور شود. لكن عددي كه در متن لايحه ارائه شده و نارضايتي كه ممكن است در بخشي از افكار عمومي به وجود آورد و همچنين درآمدي كه از اين ميزان عوارض عايد مي‌شود، آورده ناچيزي است كه براي حل مشكلات، اتفاق قابل توجهي رخ نخواهد داد. در عين حال هرگونه تصميم‌گيري در خصوص برقراري عوارض پيشنهادي آن هم خارج از قانون هدفمند كردن يارانه‌ها مورد تجويز نيست. بالاخص كه در حال حاضر كليه مشتركيني كه خارج از الگوي مصرف و بلاتر از آن مصرف مي‌نمايند، با نرخ‌هاي اعمال شده در قبوض مبالغ بيشتري را بابت برق مصرفي پرداخت مي‌كنند. ضمن اين‌كه مشخص نيست چه بخشي از درآمدهاي فوق صرف خريد برق از عرضه‌كنندگان تعاوني و خصوصي برق از منابع تجديدپذير خواهد شد. بنابراين تصويب لايحه فوق توصيه نمي‌شود و پيشنهاد مي‌شود به دولت توصيه شود در لايحه بودجه سال 1392 منابع لازم و كافي جهت سرمايه‌گذاري در استفاده از منابع تجديدپذير را منظور نموده و ارائه كند و كسب مبلغ پيش‌بيني شده 50 ميليارد توماني از محل اجراي هدف اين لايحه در بهترين حالت هم نمي‌تواند مشكل موجود را مرتفع سازد.

2-8-2- ابلاغيه پايه نرخ خريد برق از نيروگاه‌هاي انرژي نو و پاك

·       نوع سند: مصوبه

·       تصويب كننده: وزير نيرو (حميد چيت چيان)

·       شماره: 100/20/37534/92

·       تاريخ: 28/08/1392

در اجراي مفاد بند (ب) ماده (133) قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران و مصوبه شماره 37732/100 مورخ 08/05/91 شوراي محترم اقتصاد، بدين وسيله پايه نرخ خريد برق از نيروگاه‌هاي موضوع ماده يك اين دستورالعمل در سال 1393 براي نيروگاه‌هاي مشمول ماده (4) دستورالعمل مزبور معادل 4442 ريال و براي نيروگاه‌هاي غيرمشمول اين ماده، معادل 4371 ريال به ازاي هر كيلووات ساعت تعيين مي‌گردد. قرارداد خريد تضميني برق از اين نيروگاه‌ها براي يك دوره حداكثر 5 ساله و غيرقابل تمديد منعقد مي‌گردد. ضمناً پس از دوره 5 ساله، سرمايه‌گذار موظف به فروش برق در قالب قرارداد دوجانبه، بورس انرژي و بازار برق خواهد بود. ضروري است شركت توانير گزارش عملكرد قراردادهاي منعقده با سرمايه‌گذاران بخش‌هاي خصوصي و تعاوني را براي اعلام به معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رييس جمهور به منظور درج منابع لازم براي پرداخت مابه‌التفاوت (مطابق ماده 6 دستورالعمل مذكور) در مقاطع زماني شش ماهه تهيه و به معاونت برنامه‌ريزي و امور اقتصادي وزارت نيرو ارسال نمايد.

3-8-2- نرخ جديد برق از نيروگاه‌هاي انرژي تجديدپذير

·       نوع سند: مصوبه

·       تصويب كننده: وزير نيرو (حميد چيت چيان)

·       تاريخ: 14/05/1393

بر اساس مصوبه اخیر وزیر نیرو، در اجرای مفاد بند (ب) ماده 133 قانون برنامه پنجم توسعه و مصوبه مورخ 08/05/1391 شورای اقتصاد، پایه نرخ خرید برق از نیروگاه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر موضوع ماده یک این دستورالعمل در سال 1393 معادل 4480 ریال به ازای هر کیلووات ساعت تعیین می‌شود. قرارداد خرید تضمینی برق از این نیروگاه‌ها برای یک دوره حداکثر 5 ساله و غیرقابل تمدید منعقد می‌شود. همچنین پس از دوره 5 ساله، سرمایه‌گذار موظف به فروش برق در قالب قرارداد دوجانبه، بورس انرژی و بازار برق خواهد بود.

4-8-2- تصويب ‌نامه در خصوص خريد برق توليدي بخش‌هاي غيردولتي از منابع انرژي‌هاي نو

·       نوع سند: مصوبه

·       تصويب كننده: هيأت وزيران

·       تاريخ: 01/08/1387

هيئت وزيران در جلسه مورخ 01/08/1387 بنابه پيشنهاد شماره 100/30/75408 مورخ 22/7/1387 وزارت نيرو و به استناد اصل يكصد و سي و هشتم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران تصويب نمود:

1.       نرخ خريد برق توليدي بخش‌هاي غير دولتي از منابع انرژي­هاي نو به ترتيب از ششصد و پنجاه (650) ريال در ساعات اوج و عادي به هزار و سيصد (1300) ريال و براي ساعات كم ‌باري از چهار صد و پنجاه (450) ريال به نهصد (900) ريال تغيير مي‌يابد. اين ارقام براي سال 1387 تعيين شده و در سال‌هاي بعد براساس فرمول مصوب در آيين‌نامه اجرايي شرايط و تضمين خريد برق موضوع بند «ب» ماده (25) قانون برنامه چهارم توسعه، موضوع تصويب ‌نامه شماره 16825/ت33188هـمورخ 8/4/1384 اصلاح خواهدشد.

2.       مابه‌التفاوت ناشي از اجراي اين تصويب‌نامه از محل اعتبارات بند (7) ماده واحده قانون بودجه سال 1387 كل كشور و با تصويب كارگروه مربوط در وجه شركت توانير به صورت هرسه ماه يكبار پرداخت مي‌شود و در سال‌هاي بعد نيز در بودجه‌هاي ساليانه پيش‌بيني مي‌شود.

5-8-2- قانون هدفمند كردن يارانه ها

ماده8: ب) دولت مكلف است سي درصد (30%) خالص وجوه حاصل از اجراي اين قانون را براي پرداخت كمك‌هاي بلاعوض، يا يارانه سود تسهيلات و يا وجوه اداره شده براي اجراي موارد زير هزينه كند: اصلاح ساختار فناوري واحدهاي توليدي در جهت افزايش بهره‌وري انرژي، آب و توسعه توليد برق از منابع تجديدپذير

6-8-2- ابلاغيه اتصال به شبكه نيروگاه هاي تجديدپذير

·       نوع سند: ابلاغيه

·       تصويب كننده: توانير

·       شماره: 3933/11

·       تاريخ: 19/09/1391

شرايط مجوز اتصال به شبكه به شرح زير ابلاغ مي‌گردد:

1.       نيروگاه‌هاي كمتر از 20 كيلووات نياز به هماهنگي با شركت توزيع برق دارد.

2.       نيروگاه‌هاي بين 20 كيلووات تا 2 مگاوات از شركت توزع برق مربوطه مجوز دريافت نمايد.

3.       نيروگاه‌هاي 2 مگاوات و بيشتر كه به فيدر توزيع متصل مي‌شود، پس از تأييد توسط شركت توزيع از طريق معاونت هماهنگي توزيع مجوز دريافت نمايند.

4.       براي نيروگاه‌هايي كه مستقيماً و يا از طريق فيدر اختصاصي به پست فوق توزيع و نيروگاه‌هاي 7 مگاوات و بالاتر تا 15 مگاوات كه به ولتاژ اوليه و يا ثانويهپست‌هاي فوق توزيع متصل مي‌گردند، پس از انجام مطالعات و تأييد شركت برق منطقه‌اي ذيربط، مجوز از معاونت برنامه‌ريزي و توسعه شبكه دريافت گردد.

5.       براي نيروگاه‌هاي تجديدپذير 15 مگاوات و بالاتر و يا نيروگاه‌هايي كه به شبكه انتقال (بيشتر از 132 كيلووات و و با هر ظرفيتي حتي كمتر از 15 مگاوات) متصل مي‌گردند، پس از انجام مطالعات، مجوز معاونت برنامه‌ريزي و توسعه شبكه دريافت گردد.

6.       مطالعات مربوط به اتصال نيروگاه‌هاي تجديدپذير به شبكه پس از صدور موافقت اوليه و در مطالعات امكان‌سنجي، توسط سرمايه‌گذار و يا مشاور انتخابي سرمايه‌گذار انجام گيرد.

7.       معاونت برنامه‌ريزي و توسعه شبكه و يا شركت‌هاي زيرمجموعه، اطلاعات پايه براي انجام مطالعات را در اختيار سرمايه‌گذار و يا مشاور انتخابي ايشان مطابق قوانين و مقررات قرار خواهند داد.

8.       موارد لازم براي انجام مطالعات شبكه به شرح زير مي‌باشد:

·       بررسي وضعيت موجود و طرح‌هاي آينده شركت برق ذيربط (شامل نيروگاه، پست و خط)

·       مشخصات واحدهاي نيروگاه تجديدپذير كه براي انجام مطالعات اتصال به شبكه لازم مي‌باشند (نظير مگاوات و مگاوار توليدي هر واحد، سال بهره‌برداري كل واحدها و …)

·       بررسي موقعيت نيروگاه و ارايه طرح‌هاي اتصال نيروگاه به شبكه

·       مطالعات فني شامل مطالعات پخش بار، اتصال كوتاه، پايداري و …

·       ارايه طرح نهايي اتصال نيروگاه به شبكه و پيشنهادات لازم براي اتصال به شبكه

·       مطالعات مربوط به هارمونيك (به خصوص قبل از بهره‌برداري و اتصال نيروگاه به شبكه) جهت رعايت استانداردهاي وزارت نيرو

7-8-2- طرح نيروگاه‌هاي انرژي‌هاي نو

·       نوع سند: طرح

·       تصويب كننده: مجموعه شركت توانير

·       تاريخ شروع طرح: 31/02/1391

شرح وظايف

1.       اطلاع‌رساني، بسترسازي و برنامه‌ريزي جهت توسعه نيروگاه‌هاي تجديدپذير و طرح توليد پراكنده

2.       انجام هماهنگي‌ لازم با ارگانهاي ذيربط جهت تسهيل در امور متقاضيان احداث نيروگاههاي تجديدپذير و طرح توليد پراكنده

3.       ارائه اطلاعات و همكاري در تدوين اهداف، لوايح قانوني، مقررات، سياست‌ها و …

4.       تدوين و ايجاد رويه‌هاي اجرايي مورد نياز

5.       ايجاد هماهنگي لازم با شركت‌هاي برق منطقه‌اي و توزيع نيروي برق

6.       پيش‌بيني بودجه و اعتبارات مورد نياز

7.       بررسي مدارك و مستندات جهت صدور موافقتنامه و پروانه احداث

8.       آماده‌سازي قراردادهاي خريد تضميني برق

9.       نظارت عاليه بر قراردادهاي خريد تضميني برق

10.       همكاري در تدوين استاندارد و معيارهاي فني مرتبط با نيروگاه‌هاي تجديدپذير و طرح توليد پراكنده

هدف

در سال‌هاي اخير روند رو به رشد مصرف انرژي پديده بحران انرژي را در جهان به وجود آورده است. مطالعات نشان مي‌دهد منابع انرژي فسيلي بعد از سال 2100 ميلادي عملاً قابل استفاده نيستند يا هزينه بالاي استخراج، اجازه بهره‌برداري از آن را نمي‌دهد.از سوي ديگر خطرات ناشي از آلودگي محيط زيست از جمله عللي است كه استفاده از منابع انرژي فسيلي را محدود مي‌سازد؛ لذا برنامه‌ريزي جهت افزايش راندمان و بهره‌گيري از انرژي‌هاي تجديدپذير به عنوان سياست‌هاي راهبردي صنعت برق مورد توجه مي‌باشد. طرح توليد پراكنده و انرژي‌هاي نو به منظور توسعه توليد پراكنده در كشور و همچنين افزايش سهم توليد برق كشور از انرژي‌هاي تجديدپذير در شركت توانير ايجاد گرديده است.

8-8-2- مصوبه شوراي عالي اداري درخصوص انجام مطالعات وتحقيقات درباره انرژي‎هاي نو (تجديدپذير) و بهره‎برداري مؤثر از آن دركشور

·       نوع سند: مصوبه

·       تصويب كننده: وزير نيرو(حميد چيت چيان)

·       شماره: 100/20/37534/92

·       تاريخ: 21/09/1383

شوراي عالي اداري در صد و بيست ‎و يكمين جلسه مورخ: 21/09/1383

بنابه پيشنهاد سازمان مديريت و برنامه ‎ريزي كشور و به منظور ايجاد انسجام تشكيلاتي در ساختار دولت و استفاده بهينه از منابع مالي، فيزيكي، انساني و اطلاعاتي در رابطه با انجام مطالعات و تحقيقات درباره انرژي‎هاي نو (تجديدپذير) و بهره‎برداري مؤثر از آن در كشور و جلوگيري از تداخل وظايف بين ‎‎‎دستگاه‎هاي اجرايي تبصره 12 قانون بودجه سال 1383 كل كشور،تصويب نمود: 1ـ كليه مأموريت‎ها و فعاليت‎هاي قانوني مربوط به انرژي‎هاي نو (تجديدپذير) و امور سياست‌گذاري، برنامه‎ريزي نظارت و حمايت از فعاليت‌هاي مربوط در بخش غير دولتي در وزارت نيرو متمركز مي‎گردد.

تبصره1: وزارت نيرو مكلف است براي انجام تصدي‎هاي مربوط به استفاده از انرژي‎هاي نو با حمايت از بخش خصوصي، زمينه را براي واگذاري اين ‌گونه امور به بخش غير دولتي فراهم نمايد و پروژه‎هاي عملياتي و توسعه فناوري خود را از طريق عقد قرارداد با بخش غيردولتي انجام دهد.

تبصره2: وزارت نيرو مي‎تواند براي تقويت پژوهش‎هاي مربوط به انرژي‎هاي نو (تجديدپذير) ازطريق عقد قرارداد با دانشگاه‎ها و مراكز و مؤسسات پژوهشي دولتي و غير دولتي و ساير سازمان‎ها نسبت به انجام مطالعات و تحقيقات لازم درباره انرژي‎هاي نو (تجديدپذير) اقدام نمايد.

تبصره3:

1.       امور مربوط به حمايت از بهينه‎سازي مصرف سوخت‎هاي فسيلي مانند توليد آبگرمكن‎هاي خورشيدي، حمام‎هاي روستايي و پمپ‎هاي بادي آبكش، با رويكرد سفارش كار به بيرون كماكان در وزارت نفت (سازمان بهينه‎سازي مصرف سوخت) انجام خواهد شد.

2.       كليه وظايف، فعاليت‎ها، مسئوليت‎هاي قانوني، اعتبارات، نيروي انساني و امكانات و تجهيزات سازمان انرژي اتمي ايران، وزارت جهاد كشاورزي در رابطه با امور انرژي‎هاي نو (تجديدپذير) به وزارت نيرو منتقل مي‎شود.

3.       براي تعيين تكليف اعتبارات، نيروي انساني، امكانات و تجهيزات دستگاه‎هايي كه در اجراي اين مصوبه قابل انتقال به وزارت نيرو مي‎باشند، كميته‎اي متشكل از نمايندگان تام‎الاختيار وزارت نيرو، سازمان انرژي اتمي ايران، وزارت جهاد كشاورزي، سازمان مديريت و برنامه‎ريزي كشور و وزارت امور اقتصادي و دارايي تشكيل و ظرف مدت سه ماه نسبت به آن تصميم‎گيري خواهندنمود.

4.       به منظور اجراي اين مصوبه، درصورتي كه نياز به اصلاحات در ساختار سازماني دستگاه‎هاي وابسته به وزارت نيرو باشد، وزارت مذكور مي‎تواند با رعايت سياست‎هاي تعيين شده، ساختار سازماني مناسب را تنظيم و به‌ سازمان مديريت و برنامه‎ريزي كشور پيشنهاد نمايد. اين پيشنهاد نبايد منجر به گسترش تشكيلات شود.

5.       سازمان انرژي اتمي ايران و وزارت جهاد كشاورزي موظفند متناسب با مفاد اين مصوبه حداكثر ظرف مدت 3 ماه نسبت به بازنگري وتجديد تشكيلات مربوط اقدام و پيشنهاد لازم را براي تأييد به سازمان مديريت و برنامه‎ريزي كشور ارائه نمايند.

6.       سازمان مديريت و برنامه‎ريزي كشور موظف است گزارش اجراي اين مصوبه را ظرف مدت 4 ماه به شوراي عالي اداري ارائه نمايد.

9-8-2- قوانين بودجه

الف) قانون بودجه سال‌هاي1383و1384 کشور در رابطه با تولید و مصرف انرژی با تأکید بر بهینه‌سازی مصرف انرژی

·       نوع سند: قانون دایمی

·       تاريخ: 1384- 1383

بند الف تبصره 12- به منظور تشویق صنایع در امر بهینه‌سازی مصرف انرژی و همچنین ترویج انرژ‌ی‌های تجدیدپذیر، طرحی تحت عنوان یارانه سود تسهیلات برای کاهش شدت انرژی در نظر گرفته شود.

ب) قانون بودجه سال 1392

·       نوع سند: قانون

·       تصويب كننده: مجلس شوراي اسلامي

·       تاريخ: 19/03/1392

عطف به نامه شماره 241650 مورخ 09/12/1391 در اجرای اصل یکصدوبیست‌وسوم(123)‌‌قانون‌اساسی جمهوری‌اسلامی‌ ایران، قانون بودجه سال1392کل‌کشور که به عنوان لایحه به مجلس‌شورای‌اسلامی تقدیم گردیده بود، با تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ 19/03/1392 و تأیید شورای محترم نگهبان، به پیوست ابلاغ می‌گردد.

ماده 19: به‌منظور اجرای طرح‌های افزایش بازدهی نیروگاه‌ها با اولویت نصب بخش بخار در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، ‌توسعه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، ‌کاهش تلفات، بهینه‌سازی مصرف، ‌صرفه‌جویی در مصرف سوخت مایع و افزایش سهم صادرات سوخت، به وزارت نیرو اجازه داده می‌شود تا سقف یکصد و بیست هزار میلیارد(120.000.000.000.000)‌ ریال به روش بیع متقابل با سرمایه‌گذاران بخش‌های خصوصی و عمومی قرارداد اجرای طرح‌های افزایش بازدهی و ‌تولید نیروگاه‌های بخش دولتی و خصوصی‌، ‌توسعه نیروگاهای تجدیدپذیر، کاهش تلفات و بهینه‌سازی مصرف انرژی با اولویت استفاده از تجهیزات ساخت داخل منعقد نماید. دولت مکلف است در قبال این تعهد، سوخت مایع(‌نفت گاز) صرفه‌جویی‌شده یا معادل آن نفت خام را با محاسبه میزان صرفه‌جویی حاصله در مدت حداکثر دوسال به سرمایه‌گذاران تحویل نماید. آیین‌نامه اجرائی این بند توسط وزارتخانه‌های نیرو و نفت حداکثر دو‌ماه پس از تصویب این قانون با تأیید معاونت به‌ تصویب هیأت‌وزیران می‌رسد.

ماده 26: دولت موظف است در ازای برقی کردن چاه‌های کشاورزی با منابع انرژی نوین (از جمله انرژی خورشیدی) به جای استفاده از سوخت‌های فسیلی (نفت گاز) مبلغ معادل پرداختی بابت یارانه سوخت را به شرکت‌های تولیدی سیستم برق من‌جمله خورشیدی پرداخت نماید و تجهیزات مربوطه را به کشاورزان تحویل نماید.

ماده 69: وزارت نیرو موظف است علاوه بر دریافت بهای برق به ازای هر کیلووات ساعت برق فروخته شده مبلغ سی (30)‌ ‌ریال به‌عنوان عوارض برق در قبوض مربوطه درج و از مشترکین برق به‌استثنای مشترکین خانگی روستایی دریافت نماید. وجوه حاصله به حساب شرکت توانیر نزد خزانه‌داری‌کل کشور واریز و عین وجوه دریافتی صرفاً بابت حمایت از توسعه و نگهداری شبکه‌های روستایی و تولید برق تجدیدپذیر و پاک هزینه می‌شود. منابع مذکور به‌عنوان درآمد شرکت‌های ذیربط محسوب نمی‌شود.

4- روش شناسی پژوهش

4-1- روش پژوهش

هدف پژوهش حاضر  ارائه مدل راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر با رویکرد اسلامی- ایرانی (با بررسی اسناد بالادستی و قوانین کشور ایران) است. روش این تحقیق از نظر هدف کاربردی است و به روش اکتشافی انجام شده است. و نحوه گردآوری داده‌ها به روش کمی صورت گرفته است و ابزار گرد آوری داده‌ها مصاحبه با خبرگان با انجام مصاحبه‌های تخصصی و در بخش کمی نیز از روش تحلیل استنباطی و توصیف داده‌ها و استفاده از تحلیل عاملی، برای تحلیل داده های پرسشنامه و ارائه نتایج استفاده خواهد شد.

4-2- جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری

جامعۀ آماری در بخش کمی این پژوهش، کلیه مدیران ارشد و صاحب نظران، خبرگان، مدیران صنایع هایتک ایران در بخش‌های مختلف شامل: تکنولوژی، اطلاعات، نانو، بایو، ژنتیک و غیره؛ به تعداد 10،000 در شهر تهران بود که از طریق توزیع متوالی پرسشنامه محقق‌ساخته و جمع آوری و بازنگری و اصلاح آن انجام گرفته است. جهت محاسبه حجم نمونه از یکی از پر کاربرد ترین روش‌ها یعنی فرمول کوکران²³ استفاده شد. لذا بر همین اساس، و با اضافه کردن تعداد 10 درصد به تعداد آن جهت کاهش خطا، حجم نمونه به تعداد 337 نفر در این پژوهش همکاری کردند.

3-3- ابزار جمع آوری داده ها

در این پژوهش برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به ادبیات و مبانی نظری، تدوین فرضیه‌ها و ارائه الگوی اولیه موضوع از روش‌های کتابخانه‌ای (مطالعه‌ی کتاب‌ها، مقالات، مجلات، طرح‌های پژوهشی و بانک‌های اطلاعاتی (اینترنتی) و همچنین دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است.

3-4- روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ها

روایی پرسشنامه: از آن جا که محتوای پرسشنامه، مولفه‌هایی را نشان می دهد که دارای بالاترین ضریب اهمیت می باشند، با توجه به تایید سوالات توسط خبرگان، روایی محتوای پرسشنامه مورد تایید قرار گرفته است. پایایی پرسشنامه: در ابتدا جهت انجام آزمون های آماری، جهت تائید قابلیت اعتماد یا پایایی پرسشنامه کرونباخ آلفا محاسبه شده است. کرونباخ آلفا برای سنجش میزان تک بعدی بودن نگرش‌ها، قضاوتها و سایر مقولاتی که اندازه‌گیری آنها آسان نیست به کار می‌رود. هرقدر همبستگی مثبت بین سؤالات بیشتر شود، میزان کرونباخ آلفا بیشتر خواهد شد و بالعکس هر قدر واریانس میانگین سؤالات بیشتر شود آلفای کرونباخ کاهش پیدا خواهد کرد. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که ضریب آلفای کل پرسشنامه 98% می‌باشد که ابزار استفاده شده از پایایی مطلوبی برخوردار است. 

3-5- روش تجزیه و تحلیل داده ها

تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده، به دو روش توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزار SPSS 16 و Smart PLS انجام می‌شود. در این تحقیق برای توصیف داده‌ها از آمار توصیفی شامل فراوانی، درصد فراوانی، جدول توزیع فراوانی، ترسیم نمودارها و همچنین توصیف ویژگی‌های پاسخ دهندگان به پرسشنامه استفاده می‌گردد. و در تحلیل استنباطی به روش تحلیل عاملی، به تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته خواهد شد.

تجزیه و تحلیل داده ها

توصیف داده‌ها

تعداد آزمودنی در این تحقیق شامل 337 نفر بوده است که ویژگی‌های جمعیت شناختی آنها به صورت زیر می باشد:

جنسیت: بررسی انجام‌شده درزمینة جنسیت پاسخ‌دهندگان منتخب در نمونه نشان می‌دهد 60.9 درصد پاسخگویان (205 نفر) پاسخ‌دهندگان زن و 39.1 درصد پاسخگویان (170 نفر) پاسخ‌دهندگان مرد هستند؛ بنابراین پاسخ‌دهندگان زن فراوانی بیشتری در این پژوهش دارند. سن: بررسی انجام‌شده درزمینة سن پاسخ‌دهندگان منتخب در نمونه نشان می‌دهد: 17.1 درصد سن پاسخ‌دهندگان (64 نفر) بین 20-30 سال، 24.3 درصد سن پاسخ‌دهندگان (91 نفر) بین 40-31 سال، 39.2 درصد سن پاسخ‌دهندگان (147 نفر) بین 50-41 سال و 19.2 درصد سن پاسخ‌دهندگان (72 نفر) 50 سال به بالا و در نهایت 0.3 درصد سن پاسخ‌دهندگان (1 نفر) نامشخص می‌باشد. سطح تحصیلات: بررسی انجام‌شده درزمینة میزان تحصیلات پاسخ‌دهندگان منتخب در نمونه نشان می‌دهد: 29.6 درصد پاسخ‌دهندگان (111 نفر) دارای تحصیلات دکتری، 39.7 درصد پاسخ‌دهندگان (149 نفر) دارای تحصیلات فوق لیسانس، 19.5 درصد پاسخ‌دهندگان (73 نفر) دارای تحصیلات لیسانس، 4.5 درصد پاسخ‌دهندگان (17 نفر) دارای تحصیلات فوق‌دیپلم، و 6.7 درصد پاسخ‌دهندگان (25 نفر) دارای تحصیلات نامشخص، می‌باشند. سابقه خدمت: بررسی انجام‌شده درزمینة سابقه خدمت پاسخ‌دهندگان منتخب در نمونه نشان می‌دهد: 20.3 درصد پاسخ‌دهندگان (76 نفر) زیر 5 سال، 11.7 درصد پاسخ‌دهندگان (44 نفر) بین 6 تا 10 سال، 11.2 درصد پاسخ‌دهندگان (42 نفر) بین 11 تا 15 سال، 12.0 درصد پاسخ‌دهندگان (45 نفر) بین 16 تا 20 سال و و 44.8 درصد پاسخ‌دهندگان (168 نفر) بیش از 21 سال سابقه خدمت دارند. رشته تحصیلی: بررسی انجام‌شده درزمینة رشته تحصیلی پاسخ‌دهندگان منتخب در نمونه نشان می‌دهد: 42.1 درصد پاسخ‌دهندگان (158 نفر) دارای تحصیلات در رشته علوم انسانی، 16.5 درصد پاسخ‌دهندگان (62 نفر) دارای تحصیلات در رشته فنی و مهندسی، 4.5 درصد پاسخ‌دهندگان (17 نفر) دارای تحصیلات در رشته کشاورزی، 22.9 درصد پاسخ‌دهندگان (86 نفر) دارای تحصیلات در رشته پزشکی، و 13.9 درصد پاسخ‌دهندگان (52 نفر) دارای تحصیلات در رشته در سایر رشته‌ها، هستند. 

5-2-2- تجزیه و تحلیل استنباطی داده‌ها

جهت بررسی و تعیین مدلی مناسب برای برای تعیین  ارائه مدل راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر با رویکرد اسلامی- ایرانی (با بررسی اسناد بالادستی و قوانین کشور ایران) از روش تحلیل عاملی استفاده شد. در ادامه مدل تحلیل عاملی شاخص‌های مدلی مناسب به منظور توسعه ارتباط صنعت با دانشگاه، دانشگاه آزاد اسلامی- واحدهای شهر تهران را ملاحظه می‌فرمائید. اگر بار عاملی کمتر از ۰٫۳ باشد رابطه ضعیف درنظر گرفته شده و از آن صرف‌نظر می‌شود. بارعاملی بین ۰٫۳ تا ۰٫۶ قابل قبول است و اگر بزرگتر از ۰٫۶ باشد خیلی مطلوب است. (کلاین، ۱۹۹۴).

نمودار 5- مدل تحلیل عاملی شاخص‌های راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر

 

همانطور که در نمودار فوق نشان داده شده است، از بین 8 مولفه هیچ یک از آن ها بارعاملی کمتر از 0.3 نداشتند لذا از روند تحلیل عاملی حذف نمی‌گردند ودر روند تحلیل باقی می‌مانند.

معناداری بارهای عاملی مولفه‌های راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر

ردیف	مولفه	بارعاملی	ضریب مسیر	معناداری
1	شرکای کلیدی	0.790	0.889	معنادار
2	فعالیت های کلیدی	0.746	0.864
3	جریان درآمد	0.879	0.937
4	منابع کلیدی - فیزیکی	0.920	0.959
5	منابع کلیدی- فکری	0.849	0.921
6	منابع کلیدی- منابع انسانی	0.973	0.987
7	ارزش- نام تجاری	0.979	0.989
8	ارزش- حرکت در لبه علم و فناوری	0.903	0.950
9	ارزش- قیمت	0.828	0.910
10	ارزش- تحویل به موقع و دسترسی آسان	0.889	0.943
11	روابط با مشتری	0.943	0.971
12	بخش مشتری	0.891	0.944
13	کانال های توزیع	0.712	0.844
14	هزینه ها و ساختار آن	0.884	0.940

ضریب مسیر خروجی تحلیل عاملی

 

همانگونه که در مدل تحلیل عاملی اکتشافی ملاحظه شد، از بین کلیه گویه‌ها، که معرف شاخص‌های راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر بود، هیچ یک از مولفه ها از مسیر تحلیل حذف نشدند و مدل «خیلی مطلوب» می‌باشد. محقق با حذف مرحله ای بارهای عاملی 0.5 و کمتر، به دنبال رتبه‌بندی مجدد شاخص‌ها می باشد. نتایج را در نمودارها و جداول نتایج در ذیل ملاحظه می‌فرمائید.

نمودار 7- مدل تحلیل عاملی (تائیدی مرحله اول) شاخص‌های راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر، با حذف بارهای عاملی 7/0 و کمتر

 

ضریب مسیر خروجی تحلیل عاملی

ردیف	مسیر	ضریب مسیر	معناداری
1	ارزش- نام تجاری >>> منابع کلیدی- منابع انسانی	0.990	معنادار
2	منابع کلیدی- منابع انسانی >>> روابط با مشتری	0.987
3	روابط با مشتری >>> منابع کلیدی - فیزیکی	0.972
4	منابع کلیدی - فیزیکی >>> ارزش- حرکت در لبه علم و فناوری	0.959
5	ارزش- حرکت در لبه علم و فناوری >>> بخش مشتری	0.951
6	بخش مشتری >>> ارزش- تحویل به موقع و دسترسی آسان	0.945
7	ارزش- تحویل به موقع و دسترسی آسان >>> هزینه ها و ساختار آن	0.944
8	هزینه ها و ساختار آن >>> جریان درآمد	0.941
9	جریان درآمد >>> منابع کلیدی- فکری	0.936
10	منابع کلیدی- فکری >>> ارزش- قیمت	0.920
11	ارزش- قیمت	0.911

ضریب مسیر خروجی تحلیل عاملی

 

نمودار 7- مدل تحلیل عاملی (تائیدی مرحله اول) شاخص‌های راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر، با حذف بارهای عاملی 8/0 و کمتر

 

ضریب مسیر خروجی تحلیل عاملی

ردیف	مسیر	ضریب مسیر	معناداری
1	ارزش- نام تجاری >>> منابع کلیدی- منابع انسانی	0.990	معنادار
2	منابع کلیدی- منابع انسانی >>> روابط با مشتری	0.987
3	روابط با مشتری >>> منابع کلیدی - فیزیکی	0.972
4	منابع کلیدی - فیزیکی >>> ارزش- حرکت در لبه علم و فناوری	0.960
5	ارزش- حرکت در لبه علم و فناوری	0.952

ضریب مسیر خروجی تحلیل عاملی

 

در ادامه نیز اولویت هر یک از مولفه ها را بر اساس بارعاملی آن به ترتیب از بیشترین اولویت به کمترین اولویت ملاحظه می‌کنید:

اولویت مولفه‌ها بر اساس بارعاملی هر مولفه

ردیف	اولویت	مولفه	بارعاملی	معناداری
1	اولویت اول	ارزش- نام تجاری	0.981	معنادار
2	اولویت دوم	منابع کلیدی- منابع انسانی	0.975
3	اولویت سوم	روابط با مشتری	0.946
4	اولویت چهارم	منابع کلیدی - فیزیکی	0.922
5	اولویت پنجم	ارزش- حرکت در لبه علم و فناوری	0.907

 

در نهایت با توجه به مدل تحلیل عاملی، در نمودار ذیل: « ارائه مدل راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر با رویکرد اسلامی- ایرانی (با بررسی اسناد بالادستی و قوانین کشور ایران)»، به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

مدل راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر

 

6- بحث و تفسیر

با توجه به نیاز توسعه کشورها ميزان به كارگيري انرژي‌هاي تجديدپذير نیز در كشورهاي جهان رو به افزايش بوده بطوریکه يكي از شاخص‌هاي توسعه‌يافتگي مصرف انرزي محسوب مي‌شود، برابر برنامه ریزیهای بعمل آمده اين نوع انرژي روز به روز سهم بيشتري در سيستم تأمين انرژي ایجاد نموده در این زمینه در سال 2008 بيش از 120 ميليارد دلار در بخش افزايش ظرفيت‌ها، احداث نيروگاه‌ها و تحقيق و توسعه انرژي‌هاي نو سرمايه‌گذاري شده است. تا انتهاي سال 2010، ظرفيت‌هاي موجود در انرژي‌هاي تجديدپذير 3.8 درصد در توليد الكتريسيته جهان سهم داشته‌اند (اين ارقام بدون در نظر گرفتن انرژي آبي می باشد، زيرا اين انرژي به تنهايي 15 درصد در توليد الكتريسيته دنيا سهم دارد)، هم‌اكنون انرژي‌هاي تجديدپذير بيش از 14 درصد از انرژي اوليه جهان را تأمين مي‌ نمایند. اما متاسفانه در کشور ما سهم چندانی نداشته که این موضوع زنگ خطری در مصرف سوختهای فسیلی برای کشور محسوب می شود. بستر مناسب برای گسترش انرژیهای تجدیدپذیر در کلیه کشورها، حمایت ها و سیاستگذاری دولتی خلاقانه، وجود بسترهای مناسب جهت سرمایه گذاری وانتقال تکنولوژی به کشورهای در حال توسعه تلقی می شود.صنایع انرژی تجدیدپذیر هم اکنون در نقطه گذار قرار گرفته است و از نظر فنی، توانایی ارائه آنها وجود داشته و از جنبه اقتصادی نیز در بسیاری از مناطق کشور ما نیز رقابت بوده لذا پس از اتمام منابع فرآورده های نفتی و معضل جهانی گرمایش زمین به پیشبرد منافع ملی کشورهای توسعه یافته کمک شایانی خواهند نمود. این صنایع می توانند سرمایه گذاری در زمینه توسعه و تکمیل تکنولوژیهای بازیافت انرژی در بازارهاي هر کشوری را به بهره وری برسانند.بنظر میرسد سه عامل عمده در گسترش کشش بازار به سوی انرژیهای تجدیدپذیر وجود دارد که نخستین آنها امنیت انرژی ملی بوده بررسیها نشان می دهد که مصرف نفت روبه افزایش بوده و به زودی از تولید بالای داخلی خواهد گذشت بطوریکه کشورهای پیشرفته را به نحو روز افزونی به بازارهای نفت وابسته خواهد نمود معهذا نتیجه این امر آسیب پذیری اقتصاد کشورهای غرب در برابر هرگونه اختلال در واردات نفت خواهد بود.رشد سریع کشورهای در حال توسعه فشار روزافزونی بر بازارهای نفتی جهانی وارد خواهد نمود. بطوریکه با گذشت زمان شرایط بدتر و حادتر خواهد گردید لیکن انرژی تجدیدپذیر به کشورهای غربی کمک خواهد نمود که بر منابع داخلی انرژی تکیه نموده و در نتیجه موجب کاهش نیاز آن به سوختهای فسیلی و کاهش رشد مصرف شود.عامل اصلی مشکلات موجود در رابطه با انرژی تجدیدپذیر، نگرانی در خصوص تغییرات جوی بوده انرژی تجدیدپذیر می تواند نیاز به انرژی را تامین نموده و در ضمن انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش دهد.گازهای گلخانه ای نیز مانند دی اکسید کربن و متان بطور مرتب در لایه نازک جو زمین تراکم پیدا می نمایند و این تراکم گازها روز به روز درجه حرارت زمین را افزایش خواهد داد متاسفانه افزایش درجه حرارت نتایج منفی و بالقوه فاجعه آمیزی را به بار خواهد آورد لذا باید اقداماتی برای جلوگیری از آن بعمل آید که استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر بدون کربن یکی از این راهکارها خواهد بود. عامل سوم، بهای تمام شده و هزینه های بالای انرژیهای تجدیدپذیر بوده که در سالهای اخیر رو به کاهش نهاده و این روند در آینده نیز ادامه خواهد یافت. متاسفانه توجه به انرژیهای نو در ایران طی چند دهه اخیر بیشتر در حد مطالعه و پیگیری فعالیتهای سایر کشورها بوده خوشبختانه در سالهای اخیر با نصب توربینهای بادی و نیروگاه خورشیدی استفاده از این نوع انرژیها بهبود یافته اگرچه هنوز پتانسیلهای بکارگیری از این نوع انرژیها در ایران کامل نشده لیکن با منطقی شدن قیمت حاملهای انرژی امکان استفاده از این انرژیها میسر خواهد شددر اين زمينه لازمست برنامه مدون و استراتژیک بکارگیری روشهای مختلف انرژیهای نو با توجه به شرایط کنونی و توان بالقوه موجود بمنظور رسیدن به سهم مناسب از تامین انرژی طی تنظیم یک برنامه ریزی زمانبندی شده در دستور کار قرار گیرد در این مقاله امکان دسترسی به انرژیهای متنوع در کشور مورد پیگیری واقع خواهد شد تا بتوان بر اساس آن به یک چارچوب برنامه مناسب استراتژیک برای توسعه انرژیهای نو در کشور اقدامات موثری را صورت داد. بررسی انجام‌شده درزمینة جنسیت پاسخ‌دهندگان منتخب در نمونه نشان می‌دهد 60.9 درصد پاسخ‌دهندگان زن (بیشترین فراوانی) و 39.1 درصد پاسخگویان (کمترین فراوانی) پاسخ‌دهندگان مرد هستند؛ بنابراین پاسخ‌دهندگان زن فراوانی بیشتری در این پژوهش دارند. بررسی انجام‌شده درزمینة سن پاسخ‌دهندگان منتخب در نمونه نشان می‌دهد: 17.1 درصد سن پاسخ‌دهندگان بین 20-30 سال، 24.3 درصد سن پاسخ‌دهندگان بین 40-31 سال، 39.2 درصد سن پاسخ‌دهندگان (بیشترین فراوانی) بین 50-41 سال و 19.2 درصد سن پاسخ‌دهندگان 50 سال به بالا و در نهایت 0.3 درصد سن پاسخ‌دهندگان (کمترین فراوانی) نامشخص می‌باشد. بررسی انجام‌شده درزمینة میزان تحصیلات پاسخ‌دهندگان منتخب در نمونه نشان می‌دهد: 29.6 درصد پاسخ‌دهندگان دارای تحصیلات دکتری، 39.7 درصد پاسخ‌دهندگان (بیشترین فراوانی) دارای تحصیلات فوق لیسانس، 19.5 درصد پاسخ‌دهندگان دارای تحصیلات لیسانس، 4.5 درصد پاسخ‌دهندگان (کمترین فراوانی) دارای تحصیلات فوق‌دیپلم، و 6.7 درصد پاسخ‌دهندگان دارای تحصیلات نامشخص، می‌باشند. بررسی انجام‌شده درزمینة سابقه خدمت پاسخ‌دهندگان منتخب در نمونه نشان می‌دهد: 20.3 درصد پاسخ‌دهندگان زیر 5 سال، 11.7 درصد پاسخ‌دهندگان بین 6 تا 10 سال، 11.2 درصد پاسخ‌دهندگان (کمترین فراوانی) بین 11 تا 15 سال، 12.0 درصد پاسخ‌دهندگان بین 16 تا 20 سال و و 44.8 درصد پاسخ‌دهندگان (بیشترین فراوانی) بیش از 21 سال سابقه خدمت دارند. بررسی انجام‌شده درزمینة رشته تحصیلی پاسخ‌دهندگان منتخب در نمونه نشان می‌دهد: 42.1 درصد پاسخ‌دهندگان (بیشترین فراوانی) دارای تحصیلات در رشته علوم انسانی، 16.5 درصد پاسخ‌دهندگان دارای تحصیلات در رشته فنی و مهندسی، 4.5 درصد پاسخ‌دهندگان (کمترین فراوانی) دارای تحصیلات در رشته کشاورزی، 22.9 درصد پاسخ‌دهندگان دارای تحصیلات در رشته پزشکی، و 13.9 درصد پاسخ‌دهندگان دارای تحصیلات در رشته در سایر رشته‌ها، هستند. 

7- نتیجه گیری و پيشنهادات

با توجه به آنچه تا کنون گفته شد، از جمع‌بندی مطالعات و پژوهش‌های پیشین و همچنین تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات و نیز بررسی عوامل، ابعاد و مولفه‌های مدل  ارائه مدل راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر با رویکرد اسلامی- ایرانی (با بررسی اسناد بالادستی و قوانین کشور ایران)، پیشنهادات ذیل می‌تواند از جمله پیشنهادات مناسب برای  ارائه مدل راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر با رویکرد اسلامی- ایرانی (با بررسی اسناد بالادستی و قوانین کشور ایران) باشد:

1-7- پیشنهادات مبتنی بر یافته‌ها

1-1-7- راهكارها و راهبردهای آموزشی توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير در کشور

در جهت توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير براي تسهيل تدوين استراتژی چهار حوزه وجود داشته که ابزارهاي مالي، ابزارهاي قانوني، توسعه تكنولوژي و بالا بردن آگاهي، ظرفيت‌سازي و آموزش را شامل می شود. در ايران شرایط لازم جهت تأمين مشوق‌هاي مالي از طريق تأسيس صندوق تجديدپذيرها امکان پذیر بوده كه اين امر مي‌تواند با اخذ عوارض برق سبز بمبلغ بسیار کم از محل افزايش قيمت فروش برق به مشتركين خانگي، عمومي و تجاري به ازاي هر كيلووات ساعت تحقق يابد. توسعه سيستم حمايت مالي و گسترش سازمانهای مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر و همچنین اجرای رويكردهاي نوآورانه به ايجاد ساختار پايدار و مكانيزم‌هاي مالي جهت سيستم‌هاي انرژي تجديدپذير کمک می نماید. ضرورت دارد فضاي سرمايه‌گذاري جهت توسعه بخش انرژي تجديدپذير را برای سرمايه‌گذاران داخلي و خارجي ایجاد و تسهیل نمود. در این رابطه كشور ژاپن با اتخاذ راهكارهايي نظير تشويق سرمايه‌گذاران از طريق افزايش قيمت خريد تضميني برق تجديدپذير، اهداي امتيازاتي به پروژه‌هاي پاك و قراردادهايي با دوره زماني طولاني 15 تا 17 سال جهت خريد برق، موجب افزايش ظرفيت‌هاي نصب شده بادي، از 136 مگاوات در سال 2000 به حدود 2500 مگاوات در سال 2010 گردیده که روند روبه رشد اجرای پروژه های انرژیهای تجدیدپذیر نیز رو به گسترش می باشد این روند نیز در کشور ما ایران قابل اجراء می باشد.

2-1-7- استفاده از ابزارهای آموزشی در چهارچوب قانون

استفاده از ابزارهای قانونی و در حقيقت توسعه در این زمینه، به كارگيري، نگهداري و بهبود مستمر يك سيستم قانوني مؤثر براي توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير اهداف ذيل را دنبال مي‌كند.

الف- تدوين يك چارچوب قانوني و مقرراتي جهت ایجاد ساختار تعرفه‌ها و قيمت‌گذاري براي حمايت از تلفيق انرژي تجديدپذير در اقتصاد انرژي و نيز براي جذب سرمايه‌گذاري مطلوب در این زمینه.

ب- تدوين يك چارچوب قانوني و مقرراتي جهت تلفيق توليدكنندگان انرژی مستقل در سيستم موجود فعلی که به استفاده از اینگونه انرژی‌ها در کشور کمک می نماید.

3-1-7- شناسایی و آموزش تكنولوژي های توسعه یافته انرژی تجدیدپذیر در کشور

1.       توسعه و ارتقاء در بخش انرژي‌هاي تجديدپذير موجب، غني‌سازي و توسعه تكنولوژي‌ها بمنظور به كارگيري انرژي تجديدپذير پايدار بوده كه اهداف مشروحه ذيل قابل پیگیری می باشد.

·       الف- به كارگيري استانداردها و خط‌مشي‌هاي مناسب عملياتي جهت استفاده مناسب از تكنولوژي‌هاي انرژي تجديدپذير به منظور ارتقای سطح توسعه این انرژیها که در جهت کاهش انرژیهای فسیلی بسیار موثر می باشند.

·       ب- بومي نمودن تولید تجهيزات مورد نياز و نصب آنها بمنظور تقويت تكنولوژي انرژي تجديدپذير و همچنین بهينه سازي و به كارگيري آن جهت تحقیق و توسعه و ارتقای این تکنولوژیها در این صنعت در کشور که می تواند نقش موثری در کاهش مصرف انرژیهای فسیلی داشته باشد

2.       افزايش دانش و علوم مرتبط با ظرفيت‌سازي، آموزش بخش‌های تولیدی. در اين زمینه توسعه و ايجاد مكانيزم‌هايي بمنظور افزايش آگاهي عمومي از فوايد و فرصت‌هاي اشتغال در انرژي تجديدپذير حائز اهمیت بوده كه در این رابطه اهداف ذيل قابل پیگیری می باشد.

·       الف- افزایش دانش مربوط به انرژيهای تجديدپذير و بازدهي این انرژيها، از طريق آموزش و همچنین افزايش دستاوردهای علمی استفاده از انرژي تجديدپذير.

·       ب- افزایش و ایجاد انگيزش در بخش خصوصی و بازار انرژيهای تجديدپذير از طريق گسترش اطلاعات مربوط به فوايد اقتصادي، محيط زيستي، اجتماعي و تجاري تكنولوژي‌هاي انرژي تجديدپذير و كاربردهاي آنها در بهره برداری بهینه این انرژیها در مصرف

·       ج- تغییر باورهای فرهنگی و اعتقادی در نهادهاي دولتي و نهادهاي تأمين كننده مالي دولتي و حتي بخش خصوصي بمنظور به كارگيري برنامه‌هاي آموزشي و كارآموزي در زمينه انرژي تجديدپذير.

·       د- بهبود ارتباطات و تعاملات بين نهادهاي دولتي محلي، استاني و ملي در کشور و همچنین بخش خصوصی در زمينه اعمال سياست‌هاي انرژي تجديدپذير در کشور و توسعه این انرژیها در مکانهای مناسب در شهرستانها، روستاها حتی نقاط دوردست.

2-7- پیشنهادات کاربردی راهبردهای آموزشی موثر بر مدل کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر

1-2-7- استفاده از آموزه‌های متخصصان در حوزه کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر: یکی از نخستین گام‌های آسان و در دسترس، اما مؤثر برای یادگیری بازاریابی، مراجعه به دانش و اطلاعات افرادی که در این راه استخوان خُرد کرده‌اند و استفاده از آموزش‌های آن‌هاست. این افراد که برخی از آن‌ها رهبران فکری جهان بازاریابی محسوب می‌شوند، تجربه، تخصص و دانش لازم به منظور خلق محتوای کاربردی برای افراد تازه کار و همچنین بازاریاب‌های حرفه‌ای را دارند. خوشبختانه بسیاری از آموزش‌های مورد اشاره، در قالب مقاله یا فایل‌های قابل دانلود به رایگان و بدون نیاز به هیچ هزینه‌ای در اینترنت قابل دسترسی است و از آنجایی که فراهم آورندگان این محتوا معمولاً بر بازاریابی دیجیتال نیز مسلط هستند، دسترسی به آن‌ها را از طریق موتورهای جستجو و شبکه‌های اجتماعی گوناگون تسهیل کرده‌اند.

2-2-7- شرکت در سمپوزیوم‌ها، کنفرانس‌ها و رویدادهای مختلف در حوزه کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر: اگرچه آموزش‌های فراوانی در رابطه با وان تو وان ماركتينگ در اینترنت و منابع دیگر در دسترس است، اما سرمایه گذاری بر روی سفر برای حضور در همایش‌های تخصصی بازاریابی منافعی را برای شما در بردارد که سایر منابع آموزشی از ارائه آن عاجزند. در این همایش‌ها یا رویدادهای نِتوُرکینگ یا شبکه سازی، فرصت مغتنمی برای شنیدن نظرات، پیشنهادها و ایده‌های متخصصان بازاریابی و کمک گرفتن از آن‌ها پیدا می‌کنید و در جریان جدیدترین روندها و اتفاقات این حوزه قرار می‌گیرید. معمولاً در این رویدادها کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی وان تو وان ماركتينگ نیز برگزار می‌شود که با شرکت در آن‌ها می‌توان مهارت و دانش خود را افزایش داد. علاوه بر اینها، شرکت در این همایش‌های محلی یا بین المللی نه تنها باعث بهبود و تقویت مهارت وان تو وان ماركتينگ می‌شود، بلکه فرصت کم نظیری برای توسعه روابط حرفه‌ای با دیگر افراد علاقمند یا متخصص در این حوزه را نیز فراهم می‌آورد.

3-2-7- ایجاد، تعمیق و توسعه ارتباطات در حوزه کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر: به عنوان یک بازاریاب وان تو وان ماركتينگ، عمده فعالیت در ارتباط با مردم انجام می‌شود و هرچه دامنه ارتباطات گسترده‌تر باشد، به همان اندازه احتمال موفقیت بیشتر خواهد شد. اما پیش از تلاش در جهت توسعه رابطه با عموم مردم یا مشتریان هدف، می‌توان با پیوستن به گروه‌های آنلاین یا آفلاین متشکل از همفکران بازاریاب به تبادل اطلاعات پرداخته و دانش مجموعه را توسعه داد. با عضویت در جوامع محلی و غیر محلی کوچک و بزرگ (اینترنتی و حضوری) بازاریابی می‌توان در صورت لزوم مشکلات را با ذهن‌های خلاق بیشتری در میان گذاشت، درباره مسائل یا موضوعاتی از وان تو وان ماركتينگ ناآشنا، سؤال پرسید و به تدریج، اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرد و علاوه بر یادگیری، استراتژی‌ها و فرآیندهای ابتکاری و جدیدتری را پیدا کرده و بررسی کرد.

4-2-7- شرکت در دوره‌های آموزشی در حوزه کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر: حضور به عنوان یک دستیار یا کارآموز در کنار فرد یا افراد متخصص و توانمند، یک فرصت بی نظیر و ارزشمند برای یادگیری و کسب و تجربه از طریق حضور در محیط واقعی را فراهم می‌آورد. البته دستیاری و کارآموزی آسان نیست؛ اما هنگام قرارگیری در جمع یک تیم قوی از بازاریاب‌های کارآزموده وان تو وان ماركتينگ، می‌توان از اشتباهات و موفقیت‌هایی که در طول سال‌ها فعالیت تجربه کرده‌اند درس گرفت و از این دانش به نفع خود بهره برداری کرد. به علاوه، این دوره‌ها را می‌توان به سوابق یا رزومه نیز اضافه نمود.

5-2-7- عضویت در انجمن‌ها و کانون‌های تخصصی انرژی‬های تجدیدپذیر: کانون‌ها و انجمن‌های تخصصی فقط برای مشاغلی مانند وکالت یا پزشکی راه اندازی نمی‌شوند؛ بلکه معمولاً به صورت محلی، استانی، کشوری یا بین المللی برای عضویت بازاریاب‌های توانمند و علاقمند در حوزه وان تو وان ماركتينگ نیز در دسترس هستند. عضویت در انجمن‌ها و کانون‌های تخصصی وان تو وان ماركتينگ معمولاً نیازمند شرکت در برخی از دوره‌های آموزشی تخصصی است که به افزایش اطلاعات و مهارت هرچه بیشتر کمک می‌کند. به علاوه، معمولاً پس از پذیرش عضویت نیز به طور مرتب دوره‌ها و کارگاه‌های دانش افزایی برگزار می‌شود که برای حفظ عضویت باید در آن‌ها شرکت کرد. ضمناً این عضویت یک امتیاز رقابتی در برابر سایر همکاران محسوب می‌شود که برای ثبت به عنوان سابقه در رزومه نیز مطلوب خواهد بود.

6-2-7- بهره برداری از فرصت‌های آموزش کسب و کار انرژی‬های تجدیدپذیر: کلاس‌های دانشگاهی و آموزشگاهی مرتبط با وان تو وان ماركتينگ و کسب‌وکار می‌توانند از طریق ارائه آموزش‌های منظم و سطح‌بندی شده به توسعه دانش کمک کنند. به علاوه، سابقه حضور در دوره‌های مذکور و مدرکی که از طریق شرکت در این کلاس‌های آکادمیک دریافت می شود، می‌تواند به وزنه سنگینی برای استخدام تبدیل شود. در عین حال، با وجود اینکه نمی‌توان ارزش آموزش رسمی را کتمان کرد، اما یادگیری و استفاده از آموزش‌های وان تو وان ماركتينگ از مسیرهای مختلف باید در طول حضور در این دوره‌ها و پس از اتمام آن‌ها نیز همواره ادامه پیدا کند. لازم به ذکر است سرمایه گذاری برای یادگیری مستمر در طول کار در حرفه وان تو وان ماركتينگ به رشد و پیشرفت به عنوان یک بازاریاب به‌روز و ماهر کمک خواهد کرد. وان تو وان ماركتينگ فرایند پیچیده ای است که با توجه به نیاز جامعه، کالایی را به فروش‌ می‌رساند که در جهت رفع این نیاز تولید شده است.

 

 

منابع فارسی

1.       اباذری، یوسف، و چاوشیان، حسن(1391). از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی(رویکردهای نوین در تحلیل جامعه شناختی هویت اجتماعی)، نامه علوم اجتماعی، 20، 27-3.

2.       ابراهیمی، محسن، و آل مراد جبدرقی، محمود(1391).

3.       احمدی، سیروس، فرخی، علیرضا، و صالحی، فریدخت (1393). رابطه آگاهی از کارایی انرژی برق و صرفه جویی در مصرف برق در بین زنان شهر یاسوج، فصلنامه جامعه شناسی نهادهای اجتماعی،1(4)، 108-93.

4.       احمدی، شیلان( 1390). ارزیابی فنی و اقتصادی روش های خنک سازی هوای ورودی در توربین های گازی(فاگ و مدیا) با رویکرد اجرایی، دومین کنفرانس مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی، تهران، پژوهشگاه نیرو، بازیابی از https://www.civilica.com/Paper-EMX2011-EMX2011_053.html -

5.       استراوس، انسلم، و کربین، جولیت(1396). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه ای، تهران: نشر نی

6.       اسفیدانی، دکتر محمدرحیم؛ کیماسی، دکتر مسعود؛ نویسنده مسئول: اورعی، سید حسین؛ ارائه چارچوب مدل کسب و کار بانک‏های تجاری با رویکرد بانکداری باز؛ مجله: مدیریت فردا » زمستان 1399 - شماره 65 علمی-پژوهشی/ISC ‎12 صفحه - از 17 تا 28

7.       اشراقی، هادی، بهرام، حسین زاده و حوری جعفری، حامد( 1390). ارزیابی مصرف انرژی در صنایع غیر انرژی بر، آیا پتانسیل صرفه جویی در این بخش وجود دارد؟، دومین کنفرانس مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی، تهران، پژوهشگاه نیرو، بازیابی از https://www.civilica.com/Paper-EMX2011-EMX2011_090.html -

8.       اصغری پور دشت بزرگ اسماء ، احمدی هدی ، جعفری حسن ، مکوندی داریوش ، ایجاد توسعه پایدار با استفاده از انرژیهای نو و تجدیدپذیر ، پنجمین همایش علمی سراسری دانشجویی جغرافیا - 1390

9.       اصلانی، زهرا، ازکیا، مصطفی، و زنجانی، حبیب الله(1397). بررسی عوامل موثر بر مصرف انرژی(برق) خانوار شهری با رهیافت نظریه بنیادی(مورد مطالعه: منطقه 5 تهران)، فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 9(34).

10.       اعظمی، محسن؛تحلیل نقش فن‌بازارها در روند تجاری‌سازی محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان، مدیریت اطلاعات و دانش شناسی پاییز 1397، سال پنجم - شماره 3 (‎11 صفحه - از 33 تا 43 )

11.       امیري نیا- حمیدرضا، بی تعب- علی، الگوي ارتباط دولت صنعت و دانشگاه مورد پژوهی تجربه هاي دفتر همکاريهاي فناوري در کشور 1396

12.       امینی، مصطفی؛ حریری، نجلا؛ غیوری ثالث، مجید؛ باب الحوائجی، فهیمه؛ طاهری، سید مهدی؛ بررسی الگوهای مدل کسب و کار داده محور؛ مجله: پردازش و مدیریت اطلاعات » پاییز 1399 - شماره 101 علمی-پژوهشی/ISC ‎28 صفحه - از 243 تا 270

13.       آقاجاني، حسنعلي؛ حسيني، ابوالحسن؛ سروري اشليكي، زهرا(1394)، شناسايي و اولويت بندي عوامل موثر بر تجاري سازي محصولات شرکت هاي دانش بنيان با تکنيک FAHP (شاهد تجربي : شرکت هاي دانش بنيان مستقر در مراکز رشد مناطق شمالي ايران)، تحقيق در عمليات در كاربردهاي آن (رياضيات كاربردي)، دوره 12، شماره 3 (پياپي 46)، صفحه 85 تا 100.

14.       بندریان، رضا(1397). بازاریابی و تجاری سازی فناوری­های جدید: مراحل، عوامل تسهیل کننده و کلیدی موفقیت، رشد فناوری، شماره 91، صفحه 39 تا 45.

15.       بودریار، ژان(1389). جامعه مصرفی، ترجمه پیروز ایزدی، تهران: نشر ثالث.

16.       بهشتی، محمدباقر؛ زالی، نادر (1390). شناسایی عوامل کلیدی توسعه منطقه‎ای با رویکرد برنامه‎ریزی بر پایه سناریو (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی). برنامه‌ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی)، 15(1)، 41- 63.

17.       پورتال وزارت علوم، پژوهش‌ها و فناوری (1397). دفتر برنامه‌ریزی امور فناوری، جدول لیست پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد، 10-88.

18.       ترابیان مقدم، علی و مقدم، آبتین(1390). ارائه شیوه نوین جهت کاهش مصرف انرژی پمپاژ نفت خام در مراکز انتقال نفت، دومین کنفرانس مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی، تهران، پژوهشگاه نیرو، بازیابی از https://www.civilica.com/Paper-EMX2011-EMX2011_065.html -

19.       تقوی، افشین (۱۳۹۴). بررسی الزامات و رویکردهای استراتژی توسعه صنعتی در ایران. کنفرانس ملی آینده‌پژوهی ـ علوم انسانی و توسعه، شیراز: مرکز توسعه آموزش‌های نوین ایران (متانا)

20.       حسن خادمی زارع - دانشیار مهندسی صنایع، دانشگاه یزد؛ محسن قاسمی - کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه یزد؛ هادی محمدزاده - کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه یزد؛ میثم دهقانی - کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه یزد؛ (1392)؛ آموزش انرژی، فرصتی برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر

 

منابع انگلیسی

21.       A Review and Typology of Circular Economy Business Model Patterns; Florian Lüdeke‐Freund; Stefan Gold; Nancy M. P. Bocken; First published: 25 April 2018

22.       Aarikka-Stenroos, Leena; Sandberg, Birgitta (2012), From new-product development to commercialization through networks, Journal of Business Research, Volume 65, Issue 2, Pages 198–206

23.       Abdlatif, N. S., Abdullah, A. & Mohadjan, N. (2016). A Pilot Study of Entrepreneurial Orientation towards Commercialization of University Research Products. Procedia Economics and Finance, 37(8), 93-99.

24.       Abdollahzadeh, S. & Abdollahzadeh, J.S. (2015). Improving the performance of the supply chain steps through national standardization. Investigation into operations in its applications, 12 (3), 23-33. (in Persian)

25.       Allen R. Kathleen, (2017), Bringing New Technology to Market, Prentice Hall, and New Jersy.

26.       Baker, W. E., & Sinkula, J. M. (2019). The complementary effects of market orientation and entrepreneurial orientation on profitability in small businesses. Journal of Small Business Management, 47, 443–464. doi:10.1111/j.1540-627X.2019.00278.x

27.       BASS, F. M. 2019. A new product growth model for consumer durables. Management Science, 15, 215-27.

28.       Fanni, Z., Kazemi, L. (2016). Future Studies and Scenarios for Local Development Planning Based on a System Analysis with the Study of the Sangalaj Neighborhood in Tehran. Journal of Strategic Studies in Public Policy, 6 (21), 16-30. (in Persian)

29.       Ferguson, G. Commercialization Models. URL: http://www.rumourcontrol.com. au/analysis/commercialization_ models.pdf, 2018.

30.       Flammini, S., Arcese, G., Lucchetti, M. C. & Mortara, L. (2017). Business model configuration and dynamics for technology commercialization in mature markets. British Food Journal, 119 (11). 2340-2358.

31.       Hu, J., Sarker, M.R., Wang, J., Wen, F. and Liu, W., Provision of flexible ramping product by battery energy storage in day-ahead energy and reserve markets. IET Generation, Transmission & Distribution, vol. 12, pp.2256-2264, 2018.

32.       Jiang, H. & Zhao, Sh. & Zhang, S. & Xu, X. (2018). The adaptive mechanism between technology standardization and technology development: An empirical study. Technological Forecasting and Social Change. Elsevier, 135(C), 241-248.

33.       Nazari-Heris, M., Mirzaei, M.A., Anvari-Moghaddam, A., Mohammadi-Ivatloo, B. and Marzband, M., Optimal Operation of Wind-Combined Heat and Power based Electrical Energy Systems Considering Flexible Ramping Requirements Using Information Gap Decision Theory. In CIGRE Symposium Aalborg 2019. CIGRE (International Council on Large Electric Systems), 2019.

34.       Nicholson, E., Procuring Flexibility in Wholesale Electricity Markets. Current Sustainable/Renewable Energy Reports, vol. 6, pp.100-106, 2019.

35.       ROSEN, D. E., SCHROEDER, J. E. & PURINTON, E. F. 2018. Marketing high-tech products: lessons in customer focus from the marketplace. Journal of Consumer & Market Research, 98.

36.       Shayeste, I. (2015). The standard for the export of economic growth and job creation. National Standards Organization in the Mirror of the Media, Public Relations of the National Standard Organization, 15-14. (in Persian)

 

 

 

 

 

 

 

 

---

[1]  Yuliya Snihur, Jonas Wiklund

[2]  NancyBocken, FrankBoons, BrianBaldassarre

[3]  WEC

[4]  means

[5]  methods

[6]  revenue

[7]  Encyclopedia Britannica, Education

[8]  Encyclopedia Britannica, Education

[9]  Strategic Management & Systems Customer Focus (attracting and keeping)

[10]  Continuous Improvement

[11]  Operational Efficiency

[12]  ISO, TQM, JIT, KM, Creativity Impr

[13]  Restructuring business processes Manufacturer to order

[14]  Mass-Customization

[15]  Electronic business

[16]  e-C Business Alliances (virtual Corporation

[17]  Value Proposition

[18]  Market Segment

[19]  Value Chain Structure

[20]  Revenue Generation And Margine

[21]  Position In Value Network

[22]  Competitive Strategy

[23]  Cochran formula

---

[1] 1 World Energy Council

---