تاثیر جهت جغرافیایی تاج درخت روی فلاونوئیدهای نارنجین و هسپریدین در میوههای نابالغ چهار گونه از مرکبات

محورهای موضوعی : اکولوژی محیطی

خدایار همتی ¹ , ادریس شعبانی ² , زین العابدین بشیری صدر ³ , وحید اکبر پور ⁴

1 - دانشیار -گروه باغبانی -دانشکده کشاورزی -دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
2 - کارشناس ارشد علوم باغبانی -دانشکده کشاورزی -دانشگاه تبریز
3 - دانشیار -سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران
4 - گروه باغبانی -دانشکده کشاورزی -دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری

تاریخ دریافت : 1393/02/31 تاریخ پذیرش : 1393/05/18 تاریخ انتشار : 1393/06/01

کلید واژه: جهات جغرافیایی, گونه‌های مرکبات, نارنجین و هسپریدین,

چکیده مقاله :

نارنجین و هسپریدین از مواد ثانویه فلاونوئیدی موجود در میوه مرکبات هستند که در صنایع دارویی اهمیت فراوانی دارند. به منظور بررسی این ترکیبات در چهار گونه مرکبات پژوهشی در قالب طرح اسپلیت پلات بر پایه کاملاً‌ تصادفی در سه تکرار انجام شد. در این آزمایش از میوه‌های چهار گونه مرکبات شامل، نارنگی محلی،پرتقال محلی، نارنج و لیمو ترش مازندران در چهار جهت جغرافیایی تاج درختان (شمال، جنوب، مشرق و مغرب) در مراحل اولیه رشد میوه به ‌منظور اندازه‌گیری کمی و کیفی فلاونوئید‌های نارنجین و هسپریدین استفاده شد. متغیر‌های اندازه‌گیری شده شامل وزن میوه، قطر میوه، ضخامت پوست میوه، ماده خشک میوه، میزان عصاره کل و مقدار نارنجین و هسپریدین موجود در عصاره کل بود. نتایج نشان داد که وزن، قطر و ضخامت پوست میوه، مقادیر ماده خشک میوه، میزان عصاره کل میوه و همچنین مقدار نارنجین و هسپریدین موجود در عصاره کل، در ارقام و جهات جقرافیایی متفاوت اختلاف معنی دار داشته است، به‌طوری‌که بیشترین درصد ماده خشک (9/58) در جهت جنوبی و بیشترین عصاره کل (8/2گرم در صد گرم ماده خشک) در جهت غرب در میوه‌ها تولید شده است. بیشترین میزان نارنجین (8/8 درصد) در گونه لیموترش درجهت شمالی تولید گردید. همچنین بیشترین میزان هسپریدین (2/5 درصد) در پرتقال محلی تولید شد و اختلافی از نظر تولید هسپریدین در جهات مختلف وجود نداشت. در میوه گونه‌های پرتقال محلی و نارنگی محلی نارنجین و در نارنج و لیمو ترش هسپریدین تولید نگردید. بنابراین به منظور استخراج نارنجین گونه لیموترش در جهت شمال قابل توصیه است.

منابع و مأخذ:

 

1-فتاحی مقدم، ج.، حمیداوغلی، ی.، فتوحی قزوینی، ر.، قاسم‌نژاد، م. و بخشی، د. 1390. ارزیابی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی پوست برخی ارقام تجاری مرکبات. نشریه علوم باغبانی، 25 (2): 217-211.

2-فقیه نصیری، م.، امید بیگی، ر. و بشیری صدر، ز. 1377. بررسی اثر مراحل برداشت ارقام مرکبات بر کمیت و کیفیت هسپریدین در شمال ایران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

3-قاسم‌نژاد، ع.، قاسمی، ی.، همتی، خ.، ابراهیم‌زاده، م. ع.، و قاسمی، ک. 1388. مطالعه اثر پایه و بافت میوه بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی نارنگی پیج و پرتقال تامسون ناول. مجله پژوهش‌های تولید گیاهی، 19(3):  54-43.

4-همتی، خ.، امید بیگی، ر.، بشیری صدر، ز. و ابراهیمی، ی. 1382. تاثیر اقلیم و زمان برداشت میوه روی کیفیت و کمیت برخی فلاونوئیدهای ارقام مرکبات. رساله دکترا، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

5.Asgary, S. and Naderi, G. 1999. Anti-oxidant effect of flavinoids on hemoglobin blycosylation. Journal of psycho Pharmacology, 73 (5): 223-226.

6.Behar, A., Laurain, E., Maurel, A., Brun, M.D. and Chauvin, L. 1997. The pathophysiological mechanism of fluid retention in advanced cancer patient trearted docetaxel. Journal of Clinnical Pharmacology, 43: 53-58

7.Bronner, W.G. and Beechei, G.R. 1995. Extraction and measurement of prominent flavinoids in orange and grapefruit juice concentrates. Journal of Chromatography, 70: 247-256

8.Calvarano, M., Postorino, E., Gipnfriddo, F., Calvarano, I. and Bavalo, F. 1996. Naringin extraction from exhausted bergamor peel. Perfumer and Flovorist, 21:1-5.

 9.Davise, F.S. and Albrigo, L.G. 1994. Citrus. CAB, International Press, Wallington, UK.  

10.Ghasem,i K., Ghasemi, Y. and Ebrahimzadeh, M.A. 2009. Antioxidant activity, phenol and flavonoid contents of 13 citrus species peels and tissues. Pakistan Journal of Pharmacy Science, 22(3): 277-281.

11.Hemati,  KH.,Sharifani, M., Kalati, H. and Badiee, P.  2006. Flavenid content of Hawthorn (Crataeguus monogyna)  in  Iran.  ISHS Acta Hort. 765:  XXVII  International  Horticultural  Congress  12, International  Symposium  on  Plants  as Food  and  Medicine:  The  Utilization  and  Development  of  Horticultural  Plants for Human Health. 

12.Kimball, D. 1997. Citrus processing quality control and technology. Van Nostrand Reinhold, New York.

13.Koes, R.E., Quattrochio, F. and Mol, J.N.M. 1994. The flavonoids biosynthetic in plant: Function and evolution. Biochemistry Essay, 61:123-132.

14.Kurowska, E.M., Borradile, N., Meade, M., Spence, J.D. and Carroll, K.K. 1997. Cholestrol-lowering effects of dietary citrus juices and their flavonoids studies in rat, mice and rabbits. Journal of Nutrition and Food Science, 42: 162-168.

15.Manthy, J.A. and Grohmann, K. 1996. Concentration of hespreidin and other orange peel flavonoids in citrus processing by products. Journal of Agriculture Food Chemistry, 44:811–814.

16.Ortuno, A., Reynaldo, I., Fuster, M.D., Botia, J., Puig, D.J., Sabater, F., Lindon, A.Q., Porras, I. and Del Rio, J.L. 1997. Citrus cultivars with high flavonoid contents in the fruits Scientia Horticulture, 68: 231-236.    

17.Renaldo, I., Botia, J., Lindon, A.Q. and Del Rio, J.L. 1999. Flavonoids found in several citrus species cultivated in Cuba and Spain for the industrial application. Journal of Article, 12: 200-226.

18.Shi, J. 2007. Functional food ingredients and nutraceuticals. CRC press. Chapter 16: 375-376.

19.Srivastava, A.W. and Shym, S. 2002. Citrus: Climate and soil. International Book Distributing Company, p. 559.

20.Symour, G.B., Taylor, J.E. and Tuker, G.A. 1993. Biochemistry of fruit ripening. Chapman and Hall Press, London.

21.Wang, Y.C., Chuang, Y.C. and Ku, Y.H. 2007.Quantitiation of bioactive compounds in Citrus fruits cultivated in Taiwan. Food chemistry, 102: 1163-1171.

22.Yu, J., Deepak, V., Dandekar, A., Romeo, T., Toledo, B., Rakesh, K., singh, B., Bhimanagouda, K. and Patil, S. 2007. Supercritical fluid extraction of limonoids and naringin from grapefruit (Citrus paradisi Macf). Food chemistry, 105: 1026-1031.