طراحی الگوی مطوب مدیریت درس پژوهی در مدارس متوسطه
محورهای موضوعی : آموزش و پرورشفاطمه صباغ سماکوش 1 , سعید علیزاده 2 , حسینعلی جاهد 3 , رضا سورانی 4 , ماه منیر بیاناتی 5
1 - دانشجو دکتری گروه مدیریت آموزشی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - دانشیار گروه مدیریت آموزشی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
5 - استادیار گروه مدیریت صنعتی و تکنولوژی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: مدیریت درس پژوهی, رویکرد آمیخته, آموزش و پرورش متوسطه, درس پژوهی,
چکیده مقاله :
هدف: درس پژوهی، پژوهش مشارکتی معلمان در مدرسه و کلاس درس است. بر همین مبنا هدف اصلی پژوهش حاضر، طراحی و ارائه الگوی مدیریت درس پژوهی در مدارس متوسطه می باشد. روش: این پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی با دو نوع رویکرد کیفی و کمی انجام شد. در بخش کیفی، با 12 نفر از خبرگان در حوزه مدیریت آموزشی مصاحبه‌های نیم‌ساخت‌یافته انجام گرفت. سپس با استفاده از تحلیل کیفی داده بنیاد، تعدادی مفاهیم استخراج و کدگذاری شاخص‌ها انجام پذیرفت. یافته ها: پارادایم‌های حاصل از تحلیل کیفی داده بنیاد عبارتند از: شاخصهای مقوله شرایط علی شامل یادگیری اجتماعی، بهسازی روابط بین افراد، تسلط بر عملکرد روانی اجتماعی، شناخت ارزش‌های اجتماعی و تقویت مهارت‌های فردی و بین فردی. شاخصهای مقوله پدیده محوری شامل احترام و اعتماد متقابل، استقلال و همکاری میان اعضاء، تبادل و انتقال دانش، اشتیاق و الهام‌بخشی، استفاده از ارزش‌های متنوع ارزشیابی، رعایت حقوق متقابل، تکریم معلمان و تعهد و حق‌شناسی. شاخصهای مقوله زمینه‌ای شامل شاخصهای تشویق و ترغیب به نوآوری، تلاش جهت ارتقاء مهارت‌ها، ارتقاء مسئولیت‌پذیری معلمان، آموزش واقع‌گرایانه، آموزش اکتشافی، آموزش مبتنی بر حل مسئله و آموزش تفکر انتقادی. شاخصهای مقوله مداخله‌گر شامل فقدان زیربنای آموزشی مناسب، محدودیت زمانی، عدم تطبیق استانداردها با رویکرد استاد-شاگردی نوین و نبود مشوق یا حمایت‌های سازمانی. شاخصهای مقوله راهبردها و اقدامات شامل توانمندسازی معلمان، توجه به قوانین آموزشی، تجهیزات آموزشی، ارزیابی و سنجش توانایی‌های شاگرد، تسلط علمی و سواد معلمان بر مطالب درسی، داشتن اطلاعات عمومی مناسب، کاربردی و به روز، سازمان‌دهی مطالب، تمرکز آموزش بر روی بیان دانش و اطلاعات، برقراری ارتباط و تعامل دوطرفه، رعایت استانداردهای آموزشی و به‌روزرسانی آن، استفاده از روش‌های تدریس نمایشی و توسعه فردی و اجتماعی در فراگیران. شاخصهای مقوله پیامدها شامل تربیت نیروهای متخصص، ماهر و حرفهای، تقویت روحیه کارآفرینی، لذت‌بخش شدن فرآیند یادگیری، افزایش کارایی و توسعه اجتماعی و کاهش هزینه‌ها. نتیجه گیری: الگوی ارائه شده کمک می کند تا معلمان را در فرآیند طرح سؤال، برنامه ریزی، عمل، مشاهده فعال، بازخورد و بازاندیشی و یادگیری گردهم آورد و به تبادل نظر، تجربه و یادگیری از یکدیگر ترغیب سازد.
Purpose: Lesson research is a collaborative research of teachers in the school and classroom. where Based on this, the main goal of the current research is to design and present a study management model in secondary schools. Method: This mixed exploratory research was conducted with two types of qualitative and quantitative approaches. In the qualitative section, semi-structured interviews were conducted with 12 experts in the field of educational management. Then, using the qualitative data analysis of the foundation, a number of concepts were extracted and index coding was carried out. Findings: The paradigms resulting from the qualitative data analysis of the foundation are: indicators of the category of causal conditions, including social learning, improving relationships between people, mastering psychosocial functioning, recognizing social values, and strengthening individual and interpersonal skills. The indicators of the central phenomenon category include respect and mutual trust, independence and cooperation among members, exchange and transfer of knowledge, enthusiasm and inspiration, use of diverse evaluation values, respect for mutual rights, respect for teachers, and commitment and recognition of rights. The indicators of the contextual category include the indicators of encouraging and persuading innovation, trying to improve skills, improving teachers' responsibility, realistic education, exploratory education, problem-solving education, and critical thinking education. The indicators of the interfering category include the lack of appropriate educational infrastructure, time limit, non-compliance of standards with the new teacher-apprentice approach, and lack of incentives or organizational support. Indicators of the category of strategies and actions include empowering teachers, paying attention to educational rules, educational equipment, evaluating and measuring student abilities, teachers' scientific mastery and literacy on course materials, having appropriate, practical and up-to-date general information, organizing materials, focusing education on expression. Knowledge and information, establishing communication and two-way interaction, complying with educational standards and updating them, using demonstration teaching methods and personal and social development in learners. The indicators of the consequence’s category include the training of expert, skilled and professional forces, strengthening the spirit of entrepreneurship, making the learning process enjoyable, increasing efficiency and social development, and reducing costs. Conclusion: teachers, using the qualitative circles of research, teaching and learning, try to help teachers in the process of questioning, planning, action, active observation, it gathers feedback, rethinking, and learning, and encourages the exchange of opinions, experience, practical work, and learning from each other.
امامی پور، زهرا. خاکباز، عظیمه سادات. (1398). مطالعه چالشهای مواجههی معلمان دوره ابتدایی با درس پژوهی: یک مطالعه موردی، دوفصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، ۷ (2) :۲۰۷-۲۳۴.
باقری طباطبایی، سید روح اله. اطهری، زینب السادات. قدرتیان،سید عبدالجابر. (1401). تبیین راهبردهای توسعه درس پژوهی بر اساس ماتریس‌های سوات و برنامه‌ریزی استراتژیک کمی (مورد مطالعه: مدارس ابتدایی استان قم)، فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی،14(2): 30-42.
پوراحمدعلی، امیر. شیخی فینی، علی اکبر. زینلی پور، حسین. ایزدی، صمد. (1397). شناسایی ابعاد و مؤلفه های کاربرد درسپژوهی درس ریاضی در مدارس ابتدایی عادی استان مازندران به منظور ارائه یک مدل مفهومی، مجله علوم تربیتی، 25 (2):70 -55.
خروشی، پوران. رحیمی، حسن. (1401). واکاوی درسپژوهی با رویکرد تربیت معلم فکور در برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان و ارائه مدل مفهومی آن، پژوهش در تربیت معلم، 13 (1): 5: -25.
زاهدی، ساناز. شفیع زاده، حمید. رزقی شیرسوار، هادی. (۱۴۰۰). شناسایی ابعاد و مولفه‌های ارتقای درس پژوهی در دوره ابتدایی، سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۵ (۴) :۴۴۴-۴۳۵.
سرکارآرانی، محمدرضا. (1394). درسپژوهی: ایدهای جهانی برای بهسازی آموزش و غنیسازی یادگیری. تهران: مرآت.
عبدالهی، بیژن. صفری، اکرم. (1395). بررسی موانع اساسی فراروی رشد حرفهای معلمان، نوآوری‌های آموزشی، 15(2): 134-99.
کرامتی، انسی. انصاری پور، راهله. (1399). بررسی و اولویتبندی عوامل موثر بر موفقیت در اجرای درس پژوهی با تاکید بر دیدگاه درسپژوهان برتر (مطالعه موردی: خراسان رضوی)، پویش در آموزش علوم انسانی، 5 (2):60-45.
کمالی، ابوالفضل. تقی پور ظهیر، علی. شعبان نژاد خاص، رضا. قورچیان، نادرقلی. زمانی مقدم، افسانه. (1401). ارائه الگوی ارتقای درس پژوهی و بهبود آموزش و یادگیری در نظام های آموزشی کشور، آموزش علوم دریایی، 9(1): 40-52.
Angelini, M. L., & Álvarez, N. (2018). Spreading lesson study in pre-service teacher instruction, International Journal for Lesson and Learning Studies, 1 (1): 10-19.
Assawasowan, J. (2020). The Development of Learning Management Process to Enhance the Competency of Student Teachers in Designing Instructional Package to Develop Creativity of Early Childhood by Using Problem-Based Learning and Lesson Study Approach, Systematic Reviews in Pharmacy, 11(12): 2282-2290.
Fernandez, C., & Yoshida, M. (2009). Lesson study: A Japanese Approach to improving Mathematics teaching and Learning, New York: Routledge.
Halvorsen, A. L., Harris, L. M., Doornbos, L., & Missias, M. T. (2021). Lesson study in historical inquiry: Teachers working across rural communities, Teaching and Teacher Education, 97(10) :30-45.
Hervas, G., & Medina, J. L. (2020). Key components of lesson study from the perspective of complexity: A theoretical analysis, Teachers and Teaching, 26(1): 118-128.
Hervas، G. (2021). Lesson Study as a Faculty Development Initiative in Higher Education: A Systematic Review, AERA Open، 7(4): 34-46.
Inprasitha, M., Changsri, N. (2014). Teachers’ beliefs about teaching practices in the context of lesson study and open approach, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116: 4637- 4642.
Kanauan, W., & Inprasitha, N. (2014). Collaboration Between Inservice Teachers and Student Intern in Thai Lesson Study, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116: 28-32.
Lee, L. H. J., & Tan, S. C. (2020). Teacher learning in Lesson Study: Affordances, disturbances, contradictions, and implications, Teaching and Teacher Education, 89: 102- 186.
Makinae, N. (2019). The origin and development of lesson study in Japan. In Theory and Practice of Lesson, Study in Mathematics, 3(5): 169-181.
Richter, D., Kunter, M., Klusmann, Ulüdtke, O., & Baumert, J. (2013). Professional development across the teaching career: Teachers’ uptake of formal and informal learning opportunities, Teaching and Teacher Education, 27(1): 116-126.
Rezghi Shirsavar, H., Salami, N. Prioritizing effective factors in training environmental concepts based on teaching models in higher education of Iran, Int. J. Environ. Sci. Technol, 20:5945–5956.
Rohmah, W., & Asmawati, T. (2020, October). Quality Improvement of Contextual Accounting Learning Management Based on Lesson Study in Senior High School, In The 5th Progressive and Fun Education International Conference.
Schipper, T., Goei, S. L., de Vries, S., & van Veen, K. (2018). Developing teachers’ self-efficacy and adaptive teaching behavior through lesson study, International Journal of Educational Research, 88: 109-120.
_||_