ارائه مدل مفهومی جوسازمانی نوآورانه مدارس ابتدایی
محورهای موضوعی : آموزش و پرورشندا لطف اللهی 1 , مژگان امیریان زاده 2 * , رضا زارعی 3 , احمد رضا اوجی نژاد 4
1 - دانشجوی دکترا، گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت، ایران.
2 - استادیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت، ایران.
3 - دانشیار،گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
4 - استاديار گروه علوم تربيتي دانشگاه آزاداسلامی واحد مرودشت
کلید واژه: جو سازمانی, نوآوری, مدارس ابتدایی, مدیریت.,
چکیده مقاله :
هدف: هدف از این پژوهش ارائه مدل مفهومی جوسازمانی نوآورانه مدارس ابتدایی بود.
روش: روش این پـژوهش کـیفی اسـت و از روش تحلیل مضمون به سبک آتراید استرلینگ استفاده شـده است. نمونه پژوهش در این تحقیق معلمان و مدیران بودند، که در مقطع آموزش ابتدایی در آموزش و پرورش استان فارس مشغول به کار بودند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با رویکرد ملاک محور و بر اساس قاعده اشباع نظری تعداد 25 نفر در تحقیق مشارکت نمودند، ملاک انتخاب افراد در این بخش برای اعضای هیأت علمی دارا بودن حدأقل ۱۰ سال سابقه تدریس در دانشگاه و داشتن حدأقل یک مقاله در زمینه فرهنگ و یا جو سازمانی بود و در خصوص معلمان و مدیران سعی شد، افرادی انتخاب شوند، که حدأقل ۱۰ سال سابقه تدریس یا مدیریت در آموزش و پرورش داشته باشند. اعتبار تحقیق بر اساس ملاکهای انتقال پذیری و تأییدپذیری انجام شد.
یافته ها: براساس یافته ها، تعداد 235 مضمون پایه، 16 مضمون سازمان دهنده شامل (اشاعه تفکر خلاق-اشاعه تفکر انتقادی-اشاعه جو باز-اشاعه حمایتگری-اشاعه همبستگی گروهی-اشاعه تعهد-سیاست گذاری-انعطاف پذیری-اصلاح قوانین-استقلال عمل مدیر-استقلال عمل معلم-پژوهش محوری-مدیریت مشارکتی-بسیج -الهام بخشی-هنر مداری-تکثرگرایی) و چهار مضمون فراگیر اصلی شامل (اعتماد گستری -تفکر راهبردی-استقلال عمل-رهبری آزادمنش-نوع دوستی) تقسیمبندی شد.
نتیجه گیری: ایجاد جو سازمانی نوآورانه در مدارس ابتدایی نیازمند توجه هم‌زمان به مؤلفه‌هایی همچون رهبری تحول‌گرا، ارتباطات اثربخش، حمایت از نوآوری، و فرهنگ سازمانی یادگیرنده است. بر اساس مدل مفهومی ارائه‌شده، زمانی می‌توان انتظار شکوفایی نوآوری در فضای مدرسه را داشت که مدیران و معلمان در بستری از اعتماد، مشارکت و انگیزش درونی فعالیت کنند.
Purpose: The purpose of this study was to present a conceptual model of innovative organizational climate in elementary schools.
Method: The method of this research is qualitative, and the Atride Stirling-style content analysis method was used. Potential participants in this research were teachers and administrators who were working in the primary education sector of Fars province. Using a purposive sampling method with a criterion-based approach and based on the theoretical saturation rule, 25 people participated in the research. The criteria for selecting individuals in this section for faculty members were having at least 10 years of teaching experience at the university and having at least one article on organizational culture or climate. The validity of the research was based on transferability and verifiability criteria.
Results: Based on the findings, 235 basic themes were divided into 16 organizing themes including (spreading creative thinking, spreading critical thinking, spreading openness, spreading support, spreading group solidarity, spreading commitment, policy-making, flexibility, reforming laws, manager autonomy, teacher autonomy, research-centered, participatory management, mobilization, inspiration, art-centeredness, and pluralism) and four main overarching themes including (building trust, strategic thinking, independence, liberal leadership, and altruism).
Conclusion: The results indicate that creating an innovative organizational climate in elementary schools requires simultaneous attention to components such as transformational leadership, effective communication, support for innovation, and learning organizational culture. Based on the conceptual model presented, innovation can be expected to flourish in the school environment when administrators and teachers operate in a context of trust, participation, and intrinsic motivation.
احمدی اشان، سمیه. (1397). بررسی رابطه علی زمینه‌سازمانی با قابلیت نوآوری وکارآفرینی سازمانی با میانجی گری خلاقیت کارکنان و انگیزش شغلی در بین کارکنان دانشگاه تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
آفانی کمال، خلکانی پرشنگ. (1397). بررسی تأثیر رهبری آزادمنشانه بر مدیریت بحران با تأکید بر آموزش و بهسازی کارکنان (مطالعۀ موردی: جمعیت هلال‌احمر استان آذربایجان غربی). فصلنامه علمی پژوهشی امداد و نجات; ۱۰ (۲) : ۱۱۴-۱۰۱.
توکلی، عبدالله، معتمدی گلوگاهی، فاطمه. (1399). تأثیر سرمایه اجتماعی بر نوآوری راهبردی با توجه به نقش تعدیلگر جو سازمانی نوآورانه. مجله علمی مدیریت سرمایه اجتماعی، 7(1): ۱۰۹-۸۷.
حیدری فرد، رضا، زین آبادی، حسن رضا، بهرنگی، محمد رضا.، عبدالهی، بیژن. (1395). فرهنگ و جوسازمانی نوآورانه مدرسه؛ یک پژوهش کیفی. دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 7(26): 53-75.
رودگرنژاد، فروغ. (1402). رابطه جو سازمانی نوآورانه و عملکرد شغلی دبیران با توجه به نقش میانجی رفتار کار نوآورانه در هنرستانهای فنی و حرفه ای استان گیلان. فصلنامه علمی - پژوهشی تعلیم و تربیت.; ۳۹ (۱) :۷۳-۹۰.
رنگریز، حسن . (1402). طراحی الگوی رهبری نوآورانه مبتنی بر علوم اعصاب در صنعت بانکداری ایران. مدیریت نوآوری در سازمان¬های دفاعی، ۱(۶): ۳۳-۵۶.
شیخی، لیلی.، سیادت، سید علی و هویدا، رضا. (1402). بررسی رابطه انحراف سازنده و عدالت سازمانی با میانجی‌گری جو نوآورانه (مورد مطالعه: کارکنان اداره کل آموزش و پرورش اصفهان). فصلنامه علمی کارافن، (۳)۱: ۲۳-۱۹.
گل پور، روح اله. (1398). نقش برنامه تعالی مدیریت و یادگیری سازمانی در نوآوری در مدارس متوسطه شهر ری. پایان نامه کارشناسی ارشد، پردیس شهید چمران تهران، گروه مدیریت آموزشی.
معینی کیا، مهدی، زاهد بابلان، عادل، سیدکلان، سیدمحمد، کریمیان پور، غفار. (1396). بررسی تأثیر ادراک معلمان از جو سازمانی نوآورانه بر استفاده مداوم از تدریس الکترونیکی با نقش میانجی متغیر خودکارآمدی رایانه. نوآوری¬های آموزشی، 16(2): 25-42.
مهاجرانی، مهدی، کریمی، فریبا، نادی، محمدعلی. (1399). شناسایی و بررسی عوامل سازمانی برای پیاده¬سازی نوآوری باز در دانشگاه¬های ایران. فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی، 17(9):۱۶۲/۱۴۹.
نیکنامی، مصطفی، تقی پور ظهیر، علی.، دلاور، علی.، و غفاری مجلج، محمد. (1389). طراحی و ارزیابی مدل علی خلاقیت و نوآوری مدیران آموزشی شهر تهران. دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1(3): ۲۸-۱.
نجف پور مقدم، پروین، بیرانوند، علی و راسخ جهرمی، عرفانه. (1402). بررسی تأثیر جو سازمانی بر اشتراک دانش و رفتار کار نوآورانه (موردمطالعه: شرکت‌های دانش‌بنیان استان فارس). پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 13(2): ۳۴-۲۷.
Alraja, M. N., Imran, R., Khashab, B. M., & Shah, M. (2022). Technological Innovation, Sustainable Green Practices and SMEs Sustainable Performance in Times of Crisis (COVID-19 pandemic). Information Systems Frontiers, 1-25.
Anderson, N. et al. (2007). The Reutilization of Innovation Research: A Constructively Review of the State-of-the-Science, Journal of Organizational Behavior, Vol. 25, pp. 147-173.
Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research, Qualitative research, 1(3): 385-405.
Balkar, B. (2015). The relationships between organizational climate, innovative behavior and job performance of teachers. International Online Journal of Educational Sciences, 7(2).
Bibi, S., Khan, A., Qian, H., Garavelli, A. C., Natalicchio, A., & Capolupo, P. (2020). Innovative climate, a determinant of competitiveness and business performance in Chinese law firms: the role of firm size and age. Sustainability, 12(12), 4948.Borah, P. S., Iqbal, S., & Akhtar, S. (2022).
Demircioglu, M. A. (2023). The effects of innovation climate on employee job satisfaction and affective commitment: Findings from public organizations. Review of Public Personnel Administration, 43(1), 130-158.
Du, T., & Chang, Y. C. (2023). Influence of Organizational Innovation Climate on Creativity and the Mediating Role of Feedback-Seeking Behavior—A Case Study of University Teachers in Hebei, China. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 22(4), 87-103.
Da’as, R. A., Schechter, C., & Qadach, M. (2023). Cognitively complex leaders: How principals influence organizational learning through climate for innovation. Journal of Research on Leadership Education, 18(2), 322-344.
Eckes, A., Grohmann, N., & Wilde, M. (2018). Studies on the effects of structure in the context of autonomy-supportive or controlling teacher behavior on students' intrinsic motivation. Learning and Individual Differences, 62, 69-78.
Kwan, L. Y. Y. (2018). Institutional and value support for cultural pluralism is stronger in innovative societies with demanding climate. Journal of Cross-Cultural Psychology, 49(2), 323-335.
Lecic, M. S., Milic, B., Visnjic, R., & Culibrk, J. (2023). Leadership, Innovative Behavior and the Case of Innovative Climate—When the Mediator Becomes the Mediated. Behavioral Sciences, 13(1): 40.
Linking social media usage and SME's sustainable performance: The role of digital leadership and innovation capabilities. Technology in Society, 101900.
Luo, Y., Cao, Z., Yin, L., Zhang, H., & Wang, Z. (2018). Relationship between extraversion and employees’ innovative behavior and moderating effect of organizational innovative climate. Frontiers in Psychology, 11, 44-51.
Lynn, L. H. (2008). Recovering from success: Innovation and technology management in Japan (review). The Journal of Japanese Studies, 34 (2): 543-548.
Izzati, U. A. (2018). The relationships between vocational high school teachers’ organizational climate and innovative behavior. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 173(1), 343-345.
Newman, A., Round, H., Wang, S., & Mount, M. (2020). Innovation climate: A systematic review of the literature and agenda for future research. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 93(1), 73-109.
Odoardi, C., Battistelli, A., & Montani, F. (2010). Can goal theories explain innovative work behavior? The motivating power of innovation-related goals. BPA-Applied Psychology Bulletin, Bollettino di Psychologies Applicate.
Popa, S., Soto-Acosta, P., & Martinez-Conesa, I. (2017). Antecedents, moderators, and outcomes of innovation climate and open innovation: An empirical study in SMEs. Technological Forecasting and Social Change, 118, 134-142.
Ray, J. M. (2010). An Investigation of the Relationships among Leadership Effectiveness, Types of Organizational Culture, and Programmatic Focus in Tennessee Alternative Schools. ProQuest LLC. 789 East Eisenhower Parkway, PO Box 1346, Ann Arbor, MI 48106.
You, Y., Hu, Z., Li, J., Wang, Y., & Xu, M. (2022). The effect of organizational innovation climate on employee innovative behavior: The role of psychological ownership and task interdependence. Frontiers in psychology, 13, 856407.