فناوری اطلاعات و ارتباطات و کیفیت محیط زیست (شواهدی از کشورهای سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه)

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

مریم طیاری ¹ , محمود محمودزاده ² , میرحسین موسوی ³

1 - دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، گروه اقتصاد، واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران
2 - دانشیار گروه اقتصاد، واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران
3 - دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/01/13 تاریخ پذیرش : 1402/03/01 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: O44, منحنی کوزنتس, کیفیت محیط زیست, طبقه‌بندی JEL: C19, سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD), Q53. واژگان کلیدی: فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا),

چکیده مقاله :

هدف این مقاله ارزیابی آثار فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر کیفیت محیط زیست (انتشار گازهای آلاینده، دی‌اکسید کربن و گازهای گلخانه‌ای) و ردپای اکولوژیکی (از سه منظر اثر فردی، روند ذخایر کشورها و نوع زمین‌) در کشورهای سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه با بهره‌گیری از روش پانل دیتا در دوره زمانی 1992- 2018 است. نتایج نشان داد گسترش استفاده از فاوا در کشورهای یادشده، بر بهبود کیفیت محیط زیست اثر مثبت داشته و موجب کاهش انتشار گازهای دی‌اکسید کربن، گلخانه‌ای و اثر ردپای اکولولوژیکی شده است. افزون‌براین، پیامدهای فاوا بر کیفیت محیط زیست در بلندمدت بیش از کوتاه‌مدت بوده است؛ بنابراین، یافته‌ها آشکار کرد که اثر جانشینی فاوا (جایگزینی فعالیت‌های آنلاین) نسبت به اثر درآمدی (افزایش فراغت حاصل از اثر جانشینی و افزایش تقاضای سفر) در کشورهای مورد مطالعه غالب بوده است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this article is to evaluate the effects of information and communication technology on the quality of the environment (publication pollutant gases, carbon dioxide and greenhouse gases) and ecological footprint (from three aspects of the effect individual, country reserves trend and land type) in member countries of the Economic Co-operation and development  Organization is using the panel data method in the time period of 1992-2018.The results showed Expanding the use of ICT  in the mentioned countries has a positive effect on improving the quality of the environment And It has reduced the emission of carbon dioxide, greenhouse gases and ecological footprint.Furthermore, the consequences of ICT on the quality of the environment in the long term have been more than in the short term. Therefore, the findings showed that the substitution effect of ICT (substitution of online activities) compared to Income effect (increased leisure time from the substitution effect and increased travel demand) in the case study has been dominant.

منابع و مأخذ:

منابع

-‌ آزادنیا، محمد، زاهدی، شمس‌السادات، مجدالدین، عبدالرضا، بدیع، کامبیز و پورعابدی، محمدرضا (1397). طراحی و تبیین مدل ارزیابی سیاست‌گذاری برای سنجش پیامدهای فاوا بر ارتقای توسعه پایدار. فصلنامه سیاستگذاری عمومی، 4(1)، 139-155.

-‌ ارباب، حمیدرضا و شعبانی، اسماعیل (1396). تأثیر فناوری مطالعات و ارتباطات بر آلودگی‌های زیست‌محیطی در کشورهای D8. فصلنامه مطالعات مدیریت کسب‌وکار هوشمند، 5(20)، 77-102.

-‌ دیزجی، منیره، کتابفروش بدری، آرش و حاجی‌امیری، رحیم (27 آذرماه 1392). فناوری اطلاعات و ارتباطات و تاثیرات آن بر محیط زیست. کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

-‌ مارچ، فرید و خدامرادی، محمد (14 تیرماه 1396). بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر محیط زیست در دو گروه کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه. دومین کنفرانس سالانه اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید چمران اهواز.

-‌ محمودزاده، محمود و شاه‌بیگی، حامد (1390). آثار فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شدت انرژی در کشورهای درحال‌توسعه. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، 6 ((24))، 68-88.

-‌ محمودزاده، محمود، موسوی، میرحسین و پاک‌نهاد، فرزاد (1394). حسابداری رشد ارزش افزوده در صنایع تولیدی ایران با تاکید بر فناوری اطلاعات. فصلنامه مد‌ل‌سازی اقتصادی، 9(32)، 41-64.

-Akanda.A., Cabral, P., &  Casteleyn, S. (2019). Assessing the gap between technology and the environmental sustainability of European cities. Information Systems Forties, 21(3), 581-604.

-Cambridge Business English Dictionary (2023, May 23). Definition of Green Consumerism. Cambridge University Press. https://dictionary. Cambridge. Org/dictionary/English/green-consumerism.

-‌Coroamă, V. C., Bergmark, P., Höjer, M., & Malmodin, J. (2020, June 21–26). A methodology for assessing the environmental effects induced by ICT services: Part I: Single Services. In 7^th International Conference on ICT for Sustainability (ICT4S2020), 2020, Bristol, United Kingdom. ACM, NewYork, NY, USA, pp.36–45. https://doi.org/10.1145/ 3401335. 3401716.

-Dabbous.A. (2018). The impact of information and Communication technology and financial development on energy consumption: A dynamic heterogeneous panel analysis for MENA countries. International Journal of Energy Economics and Policy, 8(4), 70-76.

-Danish (2019). Effects of information and communication technology and real income on CO2 emissions: The experience of countries along Belt and Road. Telematics and Informatics, 45, 101300.

-Haseeb, A., Xia, E., Saud, Sh., Ahmad, A., & Khurshid, H. (2019). Does information and communication technologies improve environmental quality in the era of globalization? An empirical analysis. Environmental Science and Pollution Research, 26(2), 8594-8608.  DOI: 10.1007/ s11356-019-04296-x.

-Liao, H., Wang, B., Li, B., & Weyman-Jones, T. (2016). ICT as a general-purpose technology: The productivity of ICT in the United States revisited. Information Economics and Policy, 36, 10-25.

‌-Lu, W-C. (2018). The impacts of information and communication technology, energy consumption, financial development, and economic growth on carbon dioxide emissions in 12 Asian countries. Mitigation and Adaptation Strategies for Global Change, 23, 1351–1365.

-Naheed Khan, F., Sana, A. & Arif, U. (2020). Information and communication technology (ICT) and environmental sustainability: A panel data analysis. Environmental Science and Pollution Research, 27(3), 36718–36731. DOI: 10.1007/s11356-020-09704-1

-‌N’dri, L., Islam, M., & Kakinaka (2021). ICT and environmental sustainability: Any differences in developing countries? Journal of Cleaner Production, 297(2), 126642. DOI:10. 1016/ j.jclepro. 2021.126642.

-Raheem, I.,  Tiwari, A., & Balsalobre-Lorente, D. (2020). The role of ICT and financial development in CO2 emissions and economic growth. Environmental Science and Pollution Research, 27, 1912-1922.

-Sadorsky, P. (2012). Information communication technology and electricity consumption in emerging economies. Energy Policy, 48, 130-136. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2012.04.064.

-Salahuddin, M., & Alam, K. (2016). Information and communication technology Electricity consumption and economic growth in OECD countries: A panel data analysis. Electrical Power and Energy Systems, 76, 185–193.

-Usman, A., Ozturk, I., Hassan, A., Zafar, S.M., & Ullah, S. (2021). The effect of ICT on energy consumption and economic growth in South Asian economies: An empirical analysis. Telematics Informatics, 58, 101537.