تاثیر کیفیت حکمرانی بر مزیت صادراتی محصولات صنعتی

محورهای موضوعی : اقتصاد بین الملل

هدایت حاتمی ¹ , کاوه درخشانی درآبی ^{2 *} , داریوش حسنوند ³

1 - دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، واحد الیگودرز، دانشگاه آزاد اسلامی، الیگودرز، ایران. [e-mail]
2 - استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه اراک، و استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد الیگودرز (نویسنده مسئول). [e-mail]
3 - استادیار، گروه اقتصاد، واحدالیگودرز، دانشگاه آزاد اسلامی، الیگودرز، ایران. [e-mail]

تاریخ دریافت : 1402/07/24 تاریخ پذیرش : 1402/11/24 تاریخ انتشار : 1402/12/10

کلید واژه: صادرات صنعتی, کیفیت نهادی, مزیت صادراتی, زیرساخت حمل‌ونقل,

چکیده مقاله :

هدف این مقاله شناسایی عوامل موثر بر خلق مزیت رقابتی محصولات صنعتی با تاکید بر کیفیت حکمرانی است. بدین‌منظور، ضمن بررسی ادبیات موضوع و احصاء متغیرهای تاثیرگذار بر مزیت صادراتی مدل پژوهش تدوین گردید. ضرایب میان متغیرها با استفاده از داده‌های 82 کشور منتخب در دوره زمانی 2007 - 2018 و بکارگیری الگوهای اقتصادسنجی داده‌های تابلویی برآورد گردیده است. نتایج برآورد ضرایب نشان داد که متغیرهای کیفیت حکمرانی و کیفیت زیرساخت‌های مرتبط با حمل‌ونقل رابطه مثبت و معناداری با شاخص مزیت صادرات محصولات صنعتی داشته است. همچنین ضرایب مربوط به نرخ ارز واقعی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی نیز مثبت و معنادار به دست آمده‌اند. بر اساس نتایج به دست آمده کیفیت نهادی و حکمرانی مطلوب از طریق ایجاد محیط باثبات و کاهش هزینه‌ها در نهایت منجر به بهبود مزیت رقابتی در تولیدات صنعتی می‌گردد. براساس نتایج، ثبات سیاست‌گذاری، شفافیت قوانین و قراردادها، توجه به حقوق مالکیت و همچنین قاطعیت و سرعت بررسی دعاوی قراردادها پیشنهاد می‌شود.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study is to identify the affecting factors of the industrial products export advantage with an emphasis on the governance quality. For this purpose, after reviewing the literature and identifying the affecting variables of the export advantage, the relationship between variables is estimated with using the panel data models and data of 82 selected countries in the period of 2007-2018. The results showed that governance quality and the quality of transportation infrastructure had a positive and significant relationship with the industrial products export advantage index. Also, the coefficients of the real exchange rate and foreign direct investment are also positive and significant. Based on the results, institutional quality and good governance through creating a stable environment and reducing costs ultimately lead to improving the export advantage in industrial production. Based on the results, policy stability, transparency of laws and contracts, attention to property rights, as well as decisiveness and speed of contract enforcement are suggested.

منابع و مأخذ:

احمدی، علی اکبر و رستمی نیا، محمد اسماعیل و غیبی، علیرضا (1395). اثر توسعه مالی بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب در حال توسعه و کشورهای توسعه‌یافته با روش گشتاورهای تعمیم‌یافته GMM. اقتصاد مالی، 10(36)، 32-15.
آقامحمدی، سیده نرگس و حاجی، غلامعلی و غفاری، هادی و غفاری آشتیانی، پیمان (1400). تأثیر مزیت نسبی فعالیت‌های اقتصادی بر تولید ناخالص داخلی استان‌ها. فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی، 15(54)، 104-87.
حاتمی، هدایت و درخشانی درآبی، کاوه و حسنوند، داریوش (1400). تحلیل نظری و تجربی تأثیر حاکمیت قانون و اجرای قراردادها بر خلق مزیّت صادراتی. دانشنامه حقوق اقتصادی، 28(19)، 186-213.
حسینی ، میرعبداله و عاقلی، لطفعلی (1400). توسعه درون‌زای صنعتی در ایران و کشورهای منتخب. فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی، 15 (53)، 49-72.
راسخی، سعید (1397). عوامل تعیین کننده مزیت رقابتی صنایع کارخانه‌ای در ایران. اقتصاد و تجارت نوین، 13(1)، 66-45.
شاه آبادی، ابوالفضل و خوش طینت، بهناز و پیری، محمدامین (1399). تاثیر جهانی‌شدن و توسعه فضای کارآفرینی بر مزیت رقابتی صنعت پتروشیمی در کشورهای منتخب. فصلنامه علمی پژوهش‌های اقتصاد صنعتی، 4(11)، 11-24.
شاه حسینی، سمیه (1401). اثر واردات کالاهای سرمایهای بر صادرات صنعتی ایران: رویکرد GMM تفاضلی و سیستمی. فصلنامه علمی پژوهش‌های اقتصاد صنعتی، 6(19)، 45-61.
صادقی، سیدکمال و خداوردیزاده، صابر و خداوردیزاده، محمد (1390). تعیین مزیت نسبی صادراتی و ساختار بازار صادرات و واردات جهانی زعفران. فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 3 (3)، 76-59.
صبحی، ثمین و سامتی، مرتضی و قبادی، سارا و صامتی، مجید (1399). بررسی اثر شوک‌های موثر بر رشد اقتصادی ایران در فضای نهادی. مدلسازی اقتصادی، 14 (52)، 78-53.
قاسم‌خانی، اکبر و قویدل دوستکوئی، صالح و غلام‌ابری، امیر و موسوی، میرحسین (1401). پیچیدگی اقتصادی، ناکارایی و مزیت نسبی. مدلسازی اقتصادسنجی، 7(3)، 9-37.
ناقلی، شکوفه و مداح، مجید (1396). اثر نهادهای سیاسی بر صادرات ایران به شرکای مهم تجاری در الگوهای مختلف کالایی. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 4 (3)، 90-59.
ندیری، محمد و محمدی، تیمور (1390). بررسی تأثیر ساختارهای نهادی بر رشد اقتصادی با روش GMM داده‌های تابلویی پویا. مدلسازی اقتصادی، 5 (15)، 24-1.
Aghamohammadi, S. N., Haji, G., ghafari, H., & ghafari ashtiani, P. (2021). The effect of the comparative Advantage of economic activities on the GDP of the provinces. Economic Modeling, 15(54), 87-104. (in Persian)
Ahmadi, A., Rostaminia, M., & Gheibi, A. (2016). The esffect of financial development on income distribution in developing countries and developed countries: GMM method. Financial Economics, 10(36), 15-32. (in Persian)
Anderson, J. E., & Young, L. (1999). Trade and contract enforcement. (Boston College, mimeo).
Anderson, J., & Marcouiller, D. (2002). Insecurity and the pattern of trade: an empirical investigation. The Review of Economics and Statistics, 84(2), 342-352.
Arellano, M., & Bond, S. (1991). Some tests of specification for panel data: monte carlo evidence and an application to employment equations. Review of Economic Studies, 58(12), 277-297.
Arellano, M., & Bover, O. (1995). Another look at the instrumental variable estimation of error component models. Journal of Econometrics, 68(12), 29-51.
Balassa, B. (1965). Trade liberalization and revealed comparative advantage. School of Economics and Social Studies, Manchester, 33, 99-123.
Baltagi, H.B. (2009). Econometric analaysis of panel data. Published by Wiley Press.vol1. PP 28-35.
Blundell, R., & Bond, S. (1998). Initial conditions and moment restrictions in dynamic panel data models. Journal of Econometrics, 87, 115-143.
Caporale, G. M., Sova, A. D., & Sova, R. (2022). The direct and indirect effects of financial development on international trade: evidence from the CEEC-6. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 78, 1-16.
Cass, D. (1965). Optimum growth in an aggregate model of capital accumulation. Review of Economic Studies, 32(3), 233-240.
Costinout, A. (2009). On the origin of comparative advantage. Journal of International Economics, 77, 255-264.
D’Agostino, L. M., Laursen, K., & Santangelo, G. D. (2013). The impact of R&D offshoring on the home knowledge production of OECD investing regions. Journal of Economic Geography, 13, 145–175.
Ghasemkhani, A., Ghavidel Doostkouei, S., Gholamabri, A., & Mousavi, M. H. (2022). Economic complexity, inefficiency, and comparative advantage. Journal of Econometric Modelling, 7(3), 9-37. (in Persian)
Hatami, H., Derakhshani Darabi, K., & Hasanvand, D. (2021). Theoretical and empirical analysis of the impact of the rule of law and the contracts enforcement on the creation of export advantage. Encyclopedia of Economic Law Journal, 28(19), 186-213. (in Persian)
Heriqbaldi, U., Esquivias, M.A., Samudro, B.R., & Widodo, W. (2023). Do national export promotion programs in indonesia support export competitiveness? Heliyon, 9(6), 1-21.
Hillman, A. L. (1980). Observations on the relation between revealed comparative advantage and comparative advantage as indicated by pre-trade relative prices. Weltwirlschaftliches Archiv, 116(2). 315-321.
Hosseini, M., & Agheli, L. (2021). Industrial endogenous development in Iran and selected countries. Economic Modeling, 15(53), 49-72. (in Persian)
Iapadre, P. L. (2001). Measuring international specialization. International Advances in Economic Research, 7, 173–183.
Laursen, K. (2015). Revealed comparative advantage and the alternatives as measures of international specialization. Eurasian Bussiness Review, 5, 99–115.
Laursen, K., & Salter, A. (2005). The fruits of intellectual production: economic and scientific specialisation among OECD countries. Cambridge Journal of Economics, 29, 289–308.
Limao, N., & Venables, A.J. (2001) Infrastructure, geographical disadvantage, transport costs, and trade. The World Bank Economic Review, 15, 451-479.
Nadiri, M., & Mohammadi, T. (2011). Estimating an Institutional Structure in Economic Growth Using GMM Dynamic Panel Data Method. Economic Modeling, 5(15), 1-24. (in Persian)
Nagheli, S., & Maddah, M. (2017). The effect of political institutions on Iranian export to major trading partners in different commodities groups. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 4(3), 59-90. (in Persian)
Nicolini, M. (2009). Institutional quality and comparative advantage: an empirical assessment. Mimeo.
North, D. C. (1990). A Transaction cost theory of politics. Journal of Theoretical Politics, 2(4), 355-367.
Rasekhi, S. (2018). Affecting factors of competitive advantage in Iranian industries. Journal of New Economy and Commerce, 13(1), 45-66. (in Persian)
Robert, M. J., & Tybout, J. R. (1997). The decision to export in Colombia: an empirical model of entry with sunk costs. American Economic Review, 87(4). 545–564.
Sadeghi, S., Khodaverdizadeh, S., & Khodaverdizadeh, M. (2011). Comparative advantage and world market structure of saffron. Agricultural Economics Research, 3(11), 59-76. (in Persian)
Sahoo, P., & Dash, R.k. (2022). Does FDI have differential impacts on exports? evidence from developing countries. International Economics, 172, 227-237.
Shahabadi, A., Khoshtinat, B., & Piry, M. A. (2020). The effect of globalization and development of entrepreneurial space on competitive advantage of petrochemical industry in selected countries. Industrial Economic Research, 4 (11), 11-24. (in Persian)
Shahhosseini, S. (2022). The impact of capital goods imports on Iran's industrial exports: the difference and system GMM approach. Industrial Economic Research, 6 (19), 45-61. (in Persian)
Sobhi, S., Sameti, M., Ghobadi, S., & Sameti, M. (2021). The influence of the effective shocks on economic growth in Iran with the emphasis on institutional variables. Economic Modeling, 14(52), 53-78. (in Persian)
Stellian, R., & Danna-Buitrago, J. (2019). Revealed comparative advantages and regional specialization: Evidence from Colombia in the Pacific Alliance. Journal of Applied Economics, 22(1), 349-379.
UNCTAD (2009). Trade and development report. United Nations: New York.