سنجش میزان رضایت از کیفیت زندگی در نواحی شهری با استفاده از تکنیک روش تشابه به گزینه ایده آل فازی (مطالعه موردی: شهر دوگنبدان)
محورهای موضوعی : آمایش محیطجمال محمدی 1 , حسین حسینی خواه 2 , سلیمان محمدی دوست 3
1 - (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، ایران)
2 - (دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، ایران)
3 - (استادیار گروه برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، ایران)
کلید واژه: کیفیت زندگی, سنجش رضایت, نواحی شهری, شهر دوگنبدان,
چکیده مقاله :
هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین شاخص‌ها، جهت ارزیابی و سنجش کیفیت زندگی ذهنی در نواحی شهری دوگنبدان می باشد.این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی است که داده های مورد نیاز آن از طریق تکمیل پرسشنامه توسعه یافته کیفیت زندگی توسط ساکنین نواحی شهری و از طریق مطالعات پیمایشی به دست آمده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و با در نظر گرفتن حداکثر ناهمگنی (5/0=q=p)، 385 نفر برآورد شده که اعضای آن به صورت نمونه گیری سهمیه بندی از ساکنان هفت ناحیه شهری شهر دوگنبدان از طریق نمونه گیری احتمالی ساده انتخاب شده اند. تحلیل داده ها با استفاده از به کارگیری روش تشابه به حل گزینه ایده آل فازی صورت پذیرفته است و به منظور تشخیص گروه های همگن به لحاظ تعیین سطح رضایت در ناحیه شهری شهر دوگنبدان، از روش تحلیل خوشه ای بهره برده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که ناحیه پنج، در تمامی سنجه های کیفیت زندگی نسبت به نواحی دیگر شهر به دلیل اقدامات عمرانی، اسکان خانواده های با درآمد بالا و متأثر از حمایت و پشتیبانی های مالی شرکت نفت وضعیت بهتری را دارا می باشد. و همچنین نواحی سه(به دلیل قدیم بودن بافت ناحیه و عدم هویت اجتماعی مشترک) و ناحیه دو به ترتیب دارای بدترین وضعیت از نظر سنجه های کیفیت زندگی نسبت به سایر نواحی می باشند.
The main purpose of this research is determining indicators for evaluation of subjective quality of life in urban areas in Dogonbadan city. This is a descriptive-analysis study the data for which was collected through questionnaire developed by the World Health Organization (WHO) quality of life by urban areas resident and through surveys studies. The sample size was estimated utilizing Cohcran’s formula and with respect to The Maximum Heterogeneity(p=q=0.5) at 385 participants through quota sampling technique of seven urban areas in Dogonbadan city. The data analysis was conducted utilizing simple method to solving Fuzy ideal option. Furthermore, in order to recognize homogeneous groups in terms of level of satisfaction in urban areas in Dogonbadan city, cluster analysis method was used. The results shows the district number five in all measures of quality of life, compared to the rest of the city, due to civil activities, better accommodation and high-income families affiliated to the financial support of the petroleum company is having a better situation. Furthermore, district number three as the old social fabric of the area and due to the lack of a common identity along with the second district , respectively, have the worst measures of quality of life.
1) ابراهیم زاده، ع.، آهار، ح.، طهماسبی، ف.، منوچهری، ا.، شهناز، ع.1391 . تحلیل کیفیت زندگی در دو بافت جدید و قدیم شهر مراغه با بهره گیری از مدل الکتر و آنتروپی. مجله آمایش محیط دانشگاه آزاد ملایر، سال ششم، شماره 26، 1.
2) اکبری، ن.، زاهدی،ک.1387. کاربرد روش های رتبه بندی و تصمیم گیری های چند شاخصه. چاپ اول، انتشارات سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، تهران، 419.
3) پورطاهری، م. 1389. کاربرد روش های تصمیم گیری چند شاخصه در جغرافیا.چاپ اول، انتشارات سمت، تهران، 14.
4) چمران،م.1389. کیفیت زندگی شهری.ماهنامه اطلاع رسانی، آموزشی و پژوهشی، شورای عالی استان ها، شماره 53، 1.
5) حریرچی، ا.، میرزایی، خ.، مکانی، ا. 1388. چگونگی وضعیت کیفیت زندگی شهروندان شهر جدید پردیس.فصلنامه ی پژوهش اجتماعی، سال دوم، شماره چهارم، 89-110.
6) حسینی،ه.،باقریان،خ.1393.تحلیلی بر مؤلفه‌های سازنده کیفیت زندگی در شهر نوشهر. فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، دوره هفتم، شماره 27.
7) حیدری،ع.1390. بررسی شاخص های کیفیت زندگی در سکونتگاه های روستایی استان کهگیلویه و بویر احمد. نشریه مسکن و محیط روستا، شماره 136، 51 - 66.
8) خوارزمی،ش.1383. کیفیت زندگی و الزامات عصر دیجیتال در ایران. روزنامه دنیای اقتصاد، روزهای 9 و 10 و 11 و 12.
9) رضوانی،م.،شکیبا،ع.،منصوریان،ح.1387. ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی. فصلنامه پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هشتم، شماره 30و31. 35 - 59.
10) رکن الدین افتخاری،ع.،فتاحی،ا.،حاجی پور،م.1390. ارزیابی توزیع کیفیت زندگی در مناطق روستایی (نمونه موردی: بخش مرکزی شهرستان دلفان). مجله پژوهش های روستایی، سال دوم، شماره دوم، 69-94.
11) رهنمایی،م.،شاه حسینی،پ.1383. فرآیند برنامه ریزی شهری ایران، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران،.
12) فرجی سبکبار،ح.،منصور،ع.1383. مقایسة مدل های گسسته و پیوستۀ مکانی(مطالعه موردی، مکان یابی محل واحدهای تولید روستایی بخش طرقبه). فصلنامۀ پژوهش های جغرافیای انسانی، شمارۀ 67، بهار 1388، 69 - 83.
13) قالیباف،م.،روستائی،م.،رمضان زاده،م.،طاهری،م.1390. ارزیابی کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: محله یافت آباد). فصلنامه پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال نهم، شماره 31، 33 - 53.
14) محمدی،.،زیاری،ک.،پوراحمد،ا.1392. الگوی توزیع فضایی کاربری های شهری در شهرهای نفت خیز (مطالعه موردی شهر دوگنبدان). تحقیقات جغرافیایی، سال بیست و پنجم، شماره 1(پیاپی 96). 2.
15) معاونت برنامه ریزی- دفتر آمار و اطلاعات استان فارس.1388. نتایج تفضیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان فسا 1385، انتشارات استانداری فارس.
16) Allen,J.,Voget,R.,Cordes,S.2002.Quality of Life in Rural Nebraska: Trends and Changes. Institute of agriculture and natural resoures.
17) Brown,A.2003.Increasing the utility of urban environmental quality information.Landscape and Urban planning 65, p.p 85-93.
Bukenya,J.,Gebremedhin,T.,xSchaeffer,P.2003.Analasis of Quality of Life RuralDevelopment: Evidence from West Virginia Data. Growth and Change, No, 34.
18) Collados,C.,Duane,T.1999. Analysis Natural Capital Quality of Life: A Model for Evaluating the Sustainability of Alternative Regional Development Paths. Ecological 30. P441- 460.
19) Das,D.2008.Urban Quality of Life: A case study of Guwahati. Social Incicators Research88.
20) Epley,R.,Menon,M.2007.A Method of Assembling Cross-sectional Indicators into a Community Quality of Life, Soc Indic Res, 88.
21) European,C.2001.A Framework for Indicators for the Economic and Social Dimensions of Sustainable Agriculture and Rural Development, London.
22) Glatzer,W.2006.Quality of Life in the European Union and the United States of America: Evidence from Comprehensive Indices, Applied Research in Quality of Life,1.
23) Kamp,J.,Leidelmeijer,K.,Marsman,Gand.,Hollander,A.2003.Urban Environmental Quality and Human Well-being towards a Conceptual Framework and Demarcation of Concepts.a Literature Stud. Landscape and Urban Planning 65,pp 5-18.
24) Kordzanganeh, J.2006.Study of Health Related Quality of Life in Aged People Who Were 60 or More(A Case Study in Ramhormoz City). A Thesis Presented for the Master of Science Degree.By supervisor Dr. Mohammad Mirzaie, University of Tehran Facility of Social Since.
25) Mahmoodzadeh.S.,Shahrabi,J.,Pariazar,M.,Zaeri,M.2007.Project Selection by Using Fuzzy AHP and TOPSIS Technique.World Academy of Science,pp333- 338.
26) Pal,A.,Kumar,U.2005.Quality of Life Concept for the Evaluation of Societal Development of Rural Community in West Bangal, India, Rural Development.Volume xv, no 2.
27) Philips,D.2006.Quality of Life Concept, Policy and Practice London, Routledge.
28) Sun,Ch.,Lin,G.2008.Application of Fuzzy TOPSIS for Estimating the Industrial Cluster Policy.Institute of Management of Tehcnology, National Chiao Tung University.Taiwan.
_||_