تحلیل تأثیر اجرای پروژه‌های محرک توسعه بر بهبود وضعیت کالبدی محیط‌های مسکونی مطالعه موردی: محله لیمجیر شهر اصفهان

محورهای موضوعی : آمایش محیط

مهین نسترن ¹ , مهسا فتاحیان ² , احمد رحیمی ³

1 - (دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان)
2 - (دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان)
3 - (کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه هنر اصفهان)

تاریخ دریافت : 1399/02/18 تاریخ پذیرش : 1399/04/15 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: بازآفرینی شهری, پروژه‌های محرک توسعه, توسعه زیرساخت‌های حمل ونقل, محله لیمجیر اصفهان,

چکیده مقاله :

یکی از مفاهیم جدید در برنامه‌ریزی شهری، بازآفرینی با رویکرد محرک توسعه است و به عنوان ابزاری برای احیاء ساختار موجود شهرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بازآفرینی شهری و رویکرد محرک توسعه دارای ابعاد مختلفی است که تمرکز این پژوهش بر بعد کالبدی می‌باشد و پس از بررسی خصوصیات و ویژگی‌های کلی پروژه‌های محرک توسعه، به شناسایی شاخص های کالبدی پرداخته و سپس میزان تغییرات کالبدی محیط مسکونی محله لیمجیر واقع در منطقه 11 شهر اصفهان را قبل و بعد از احداث خیابان لیمجیر به عنوان پروژه محرک توسعه مورد هدف در بازه زمانی 1388-1395، با استفاده از انواع روش‌های اندازه‌گیری کتابخانه‌ای و میدانی ارزیابی و تحلیل می‌کند. سپس با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به وزن دهی، امتیازدهی و محاسبه شاخص تلفیقی در دو وضعیت قبل و بعد از اجرای پروژه محرک پرداخته می‌شود. محاسبه و مقایسه شاخص تلفیقی نشان می‌دهد که وضعیت کالبدی محله لیمجیر در سال 1395 نسبت به وضعیت قبل از احداث پروژه محرک در سال 1388 به مقدار 308/0 بهبود یافته است. در مجموع عواملی مانند بهبود وضعیت دسترسی با احداث خیابان لیمجیر، سرمایه‌گذاری در بخش مسکن وساخت و سازهای گسترده، افزایش خدمات و اختلاط کاربری‌های رفاه عمومی بیشترین سهم را در ایجاد تغییرات مثبت در محله لیمجیر دارا می‌باشند.

چکیده انگلیسی:

One of the new concepts in urban planning is regeneration using the urban catalyst approach and it is used as a tool to regenerate the existing urban fabrics. Urban regeneration and catalyst project drives have different dimensions from the physical ones on which this study has focused. After reviewing the characteristics of urban catalyst projects, the physical indices were identified. Then, the physical changes in the residential environment of the Limjir neighborhood located in the 11th district of Isfahan before and after the construction of Limjir street as a catalyst project during the years 2009 to 2016, were evaluated and analyzed using a variety of methods, library, and field measurement methods. Then, using the Analytic Hierarchy Process model (AHP) weighting, scoring, and calculation of the integration index in two conditions before and after implementation of the catalyst project is addressed. A comparison of index values in two periods 2009 and 2016 shows that the construction of Limjir Street causes the development and improvement of the physical status of the Limjir neighborhood. Also, the calculation and comparison of the integration index show that the physical condition of the Limjir neighborhood has improved by 0.308 in comparison to the situation before the construction of the catalyst project in 1388. Factors such as improving access to Limjir street, investment in the housing sector and extensive construction, increased service, and mixing of land uses have had the highest share in creating positive changes in the Limjir neighborhood.

منابع و مأخذ:

• پوراحمد،ا.،حبیبی،ک.،کشاورز،م.1389.سیر تحول مفهوم بازآفرینی شهری به عنوان رویکردی نو در بافت‌های فرسوده شهری.مجله مطالعات شهر ایرانی اسلامی،(1):73-92.


• تقوی زنجانی،ت.،ابراهیمی،ل.1400.تبیین الگوی نوسازی بافت فرسوده در انتظام رویکرد شهر سالم (نمونه موردی: محلات فرسوده شهر قائمشهر).مجله آمایش محیط،14(54): 195-214.


• ثبات ثانی،ن.،درخشانی زنور،ف.،محمدی فلاح،آ.1385.مراحل تشخیص و تصویب بافت‌های فرسوده و روش‌های مداخله در آن.مجله معماری سبز،2(5):29-38.


• زبردست،ا.،خلیلی،ا.،دهقانی،م.1395.کاربرد روش تحلیل عاملی در شناسایی بافت‌های فرسوده شهری.مجله هنرهای زیبا،18(2):27-42.


• سجاد زاده،ح.،زلفی گل،س.1394.طراحی شهری در بازآفرینی محلات سنتی با رویکرد محرک توسعه نمونه موردی: محله کلپا همدان.مجله آمایش محیط،31: 148-171.


• طاهری،ن.،تقوایی،ف.1391.پروژه‌های محرک توسعه گامی در جهت ارتقای کیفی فضای شهری خیابان نمونه موردی: خیابان امام خمینی یزد.مجله هفت شهر41(42):80-96.


• فتحی،ر.،شفقی،س.،بیک محمدی،ح.1400.تحلیل ساختارکالبدی بافت‌های فرسوده شهری با رویکرد توسعه پایدار (نمونه موردی: بافت فرسوده شهر آمل).مجله آمایش محیط،14(52): 83-100.


• Alseragy, , Elnokaly, A., Abul-Ela, M. 2018. Heritage-led Urban Regeneration as a catalyst for Sustainable Urban Development.‏First Edition. University of Catania.Chapter 4.642p.


• Boelsums, 2012. Living next to a flagship development. First Edition. Delft University of Technology.348p.


• Bohannon,L.2004.the urban catalyst concept. Doctoral dissertation, Virginia Tech.120p.


• Francin,K.,Fischler,R.2015.Urban Catalyst.Master of Urban Planning. McGill University.


• Smyth,H.2005.Marketing the city: the role of flagship developments in urban regeneration.First Edition.Taylor & Francis.316p.


• Temelová,J.2007.Flagship developments and the physical upgrading of the post‐socialist inner city: the golden angel project in prague.Journal of Geography,89(2): 169-181.


• Tseng,Y.N.2012.Mega urban transport projects as a catalyst for sustainable urban regeneration and the role of mega events.Doctoral dissertation, UCL (University College London).‏


• Ploegmakers,H.,Beckers,P.2015.Evaluating urban regeneration: An assessment of the effectiveness of physical regeneration initiatives on run-down industrial sites in the Netherlands.Journal of Urban Studies,52(12):2151-2169.‏