بررسی منظر اجتماعی بافت های ناکارآمد شهری (مطالعه موردی: کوی نهضت آباد کلانشهر اهواز)

محورهای موضوعی : آمایش محیط

بهروز شیری ¹ , عباس معروف نژاد ²

1 - (دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران)
2 - (استادیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/04/13 تاریخ پذیرش : 1396/11/12 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: کلانشهر اهواز, بافت ناکارآمد, منظر اجتماعی, محله ی نهضت آباد,

چکیده مقاله :

بافت های ناکارآمد و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته ی اولیه و اصلی آن شهرها را تشکیل می دهند. این بافت ها با گذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی شده اند. مسائل اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فیزکی- کالبدی و زیست محیطی از اعم مشکلات این بافت ها است. از این رو، این پژوهش در قالب یک محله ی منتخب کلانشهر اهواز(محله ی نهضت آباد منطقه ی4 (فرآیند عملکرد بافت ناکارآمد شهری در چهارچوب رویکرد جامعه شناسی با نگاه ساماندهی و بازآفرینی شهری را براساس شاخص های اجتماعی مورد بررسی قرار داده است. جامعه آماری در این تحقیق با استفاده از فرمول کوکران360 نفر محاسبه گردید و پرسشنامه به صورت تصادفی ساده در بین ساکنان محله ی نهضت آباد توزیع شد. سپس برای تحلیل های آماری پرسشنامه ها از نرم افزار Spss و بر اساس آزمون T تک نمونه ای استفاده گردید. نتایج تحلیل نشان داد که مولفه ی توانمندسازی ساکنان و افزایش کیفیت زندگی آنها(عدم میزان رضایت از امنیت اجتماعی محله و عدم میزان رضایت از امکانات محله) به تشدید ناکارآمدی بافت افزوده و بی انگیزه شدن ساکنان را در احیاء آن سبب شده است.

چکیده انگلیسی:

Texture of old inefficient and cities of the country, which in most cases constitute the first nucleus and its major cities.These tissues over time and lack of attention and proper maintenance, have been suffering from burnout and physical and functional degeneration.The problems of these tissues are social and cultural,economic,physical,structural and environmental. Hence, this research is in the form of a metropolitan area of ahvaz metropolis(Nezat Abad sector of 4th region)Inefficient urban texture performance process in the framework of sociological approach,looking at organizing and urban regeneration based on social indicators is examined. The population of this study was calculated using cochran formula 360 and a questionnaire randomly distributed among the residents of movement Nehzat Abad. Then Spss software was used for statistical analysis of the questionnaires and based on single sample T-test.The results of the analysis showed that the component of empowerment of residents and increase their quality of life(Lack of satisfaction with community social security and lack of satisfaction with neighborhood facilities)has increased the ineffectiveness of tissue and has made residents reluctant to resuscitate them.

منابع و مأخذ:

 

1-     احمد پور، ا، کشاورز، م، علی اکبری، ا،‌هادوی، ف. 1396. بازآفرینی پایدار بافت‌های ناکارآمد شهری مورد مطالعه (منطقه10شهری تهران). فصلنامه آمایش محیط. شماره37: 194-167.

2-     اسمعیل پور، ن، رحیمیان، م،ح، قربانی، س. 1391. بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری با تأکید بر بسیج اجتماعی؛ مطالعه موردی محله کشتارگاه در شهر یزد، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه ای، شماره 15 :140-123.

3-     حبیبی، س،م.، مقصودی، م. 1395. مرمت شهری. چاپ هشتم. انتشارات دانشگاه تهران.218صفحه.

4-     حسینی، س،ع. 1387. مبانی فنی و اجرایی حقوق شهری و منطقه‌ای در ایران. چاپ اول. انتشارات حق شناس.352.

5-     دوبران، ا، مشکینی، ا، کاظمیان، غ، علی آبادی، ز. 1390. بررسی مداخله در ساماندهی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری با رویکرد ترکیبی (نمونه موردی: محله زینبیه زنجان). فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی، شماره 7: 90-71.

6-      سجادی، ژ، پور موسوی، س،م، اسکندرپور، م. 1390. بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری با تأکید بر مشارکت مردمی (مورد: محله دولاب تهران). فصلنامه آمایش محیط. شماره14: 164-143.

7-     شاطریان، م، اشنویی، ا، گنجی پور، م. 1391. سنجش میزان رضایتمندی ساکنان بافت قدیم شهر آران و بیدگل از شاخص‌های کیفیت زندگی، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه ای، شماره 13: 144-127.

8-     شهرداری کلان‌شهراهواز. 1396. مطالعات بافت فرسوده محلات اهواز،چاپ اول، جلد دوم، شهرداری اهواز.196صفحه.

9-     فتحی، س، میرساردو، ط، بهرامی ثابت، ح. 1393. بررسی تأثیر فرهنگ توسعه بر مشارکت اجتماعی شهروندان (مورد مطالعه: شهروندان مناطق یک، ده و بیست شهر تهران). فصلنامه مطالعات جامعه شناختی شهری، شماره13: 166-135.

10- فلامکی، م،م. 1384. باز زنده سازی بناها و شهرهای تاریخی. چاپ اول. انتشارات دانشگاه تهران.290صفحه.

11- کیانی، ا، حیدری، ف. 1395. ارزیابی عوامل تأثیرگذار در روند فرسودگی بافت‌های قدیم شهری در راستای نوسازی و بهسازی (مطالعه موردی: شهر داراب). فصلنامه آمایش محیط.شماره34: 44-27.

12- محمدصالحی، ز، شیخی، ح، رحیمیون، ع،ا. 1392. بهسازی کالبدی- محیطی بافت مرکزی شهر با رویکرد توسعه پایدار مطالعه موردی بافت مرکزی خرم آباد، فصلنامه مطالعات شهری، شماره7:  88-73.

13- مختاری ملک آبادی، ر، ابراهیمی، م، کرمی، ا. 1394. تدوین استراتژی‌های راهبردی بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر جهرم با استفاده از مدل SWOT. فصلنامه آمایش محیط.شماره29: 200-177.

14- موحد، ع، مسعودی راد، م. 1387. بررسی ابعاد اجتماعی و فرهنگی برای توانمندسازی بافت فرسوده شهری مطالعه موردی: محله نهضت‌آباد اهواز، اولین همایش بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری. مشهد21-20 آذر،16-1.

15- موسوی، م،ن، حیدری، ح، باقری کشکولی، ع. 1391. بررسی نقش سرمایه اجتماعی در نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده‌ی مطالعه‌ی موردی شهر سردشت، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری منطقه‌ای، شماره 15: 122-105.

16-  نیازی، م، روحی، م. 1395. بررسی تطبیقی سبک زندگی ساکنان بافت قدیم و جدید در شهر کاشان، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی شهری، شماره ی20: 48-27.

17-  Aluko .J.T. Gbadegesin.,B.T. (2010). Pakistan Journal of Social Sciences, heProgramme of Urban Renewal for Sustainable Urban Development in Nigeria: Issues and Challenge,7(3):244-253.

18-  Bae, J. H. and J. H. Kim. (2014). China’s Strategic Environment and External Relations in the Transition Period. Korea Institute for National Unification.

19-  Bertoini.L. (2010). Sustainable urban mobility, an evolutionary approach  European spatial Research Policy. 1:109–126.

20-  Dayson , R. G .(2004). Strategic Development and SWOT Analysis at Public Administration Review, 69(2): 284-296

21-  Wang, k, J., Hon G,. (2011). competitive advantage analysis and Research, (3)631:152.