شناسایی پتانسیل‏های بوم‏ گردشگری پایدار شهری– منطقه ای شهرستان نوشهر بر اساس عوامل طبیعی-اقلیمی

محورهای موضوعی : آمایش محیط

مهرداد رمضانی پور ¹

1 - عضو هیات علمی, دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

تاریخ دریافت : 1396/01/15 تاریخ پذیرش : 1396/08/18 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: نوشهر, بوم ‏گردشگری شهری–منطقه ای, مدل بوم&rlm, شناسی &rlm, گردشگری,

چکیده مقاله :

با توجه به محدودیت زمین در سطح کره زمین، بیشتر امکانات در مناطق شهری واقع شده اند، از این جهت، به تدریج اهمیت توسعه بوم گردشگری شهری برجسته شده است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، شناسایی سایت های گردشکری متمرکز و گسترده در سه طبقه مناسب و نیمه مناسب و نامناسب بر پایه توان بوم شناسی برای فصول گرم سال در شهرستان نوشهر بوده است. در این راستا، از مدل بوم گردشگری با معیارهای اقلیمی دما، بارندگی، شدت آفتابگیری و شیب، زمین شناسی و کاربری زمین بهره گرفته شد. سپس با کمک تکنیک سامانه های اطلاعات جغرافیایی و روش های شرطی و ترکیب جبری، سایت های گردشگری شناسایی گردید. پس از تحلیل، 519 مورد سایت مناسب متمرکز با مساحت 8/438 هکتار و غالبا در ارتفاعات میانی (1300–1800 متر) با جهت شرقی- غربی و در امتداد جاده و رودهای شهرستان نوشهر شناسایی شدند. 158 مورد سایت گردشگری مناسب گسترده با مساحتی حدود 8/74 هکتار در ارتفاعات میانی و بالادست(حدود 2550-4000 متر) در شهرستان نوشهر مکانیابی شدند. بطورکلی، سایت های مناسب گسترده، پراکندگی و مساحت کمتری نسبت سایت های مناسب متمرکز دارند.

چکیده انگلیسی:

Due to land constraints on the planet, most facilities are located in urban areas. As such, the importance of the development of ecotourism has gradually been highlighted. According to this, the purpose of this study was to identify the intensive and extensive tourism sites in the three categories of suitable and semi- suitable and unsuitable areas based on ecological ability for warm seasons in the city of Nowshahr. In this regard, the ecotourism tourism model was used with climatic criteria of temperature, rainfall, hill shade and slope, geology and land use. Then, tourism sites were identified using GIS technique and conditional methods and algebraic composition. After analysis, 519 suitable sites were identified with a total area of 4,838 hectares and often in central altitude (1300-1800 meters) and east-west along the road and rivers of the city of Noshahr. Approximately, 158 tourism sites were identified with an area of about 74.8 hectares in the middle and upstream (about 2550-4000 meters) in the city of Noshahr. In general, extensive suitable sites have a wider distribution and less area than intensive suitable sites.

منابع و مأخذ:

 

1. اسماعیل‏زاده، ح.، اسماعیل‏زاده، ی. 1393. انتخاب استراتژی بهینۀ توسعه گردشگری با استفاده از مدل راهبردی  SWOT (مطالعه موردی: شهر مراغه). نشریۀ آمایش محیط، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، 28، 151.


2. ترکاشوند، م. 1394. ارزیابی زمانی و مکانی آسایش آب و هوایی استان همدان با استفاده از شاخص‏های دمای معادل فیزیولوژیک (PET) و فشار عصبی. نشریۀ آمایش محیط، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، (31) 8، 195.


3. تقوایــی، م،. صفرآبادی، ا. 1390. نقش مدیریت شهری در دستیابی به توسعۀ‏ پایدار گردشگری شهری،  مطالعه موردی: شهر کرمانشاه. فصل‏نامۀ مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، (2) 4، 35 - 52.


4. رمضانی­پور، م. 1387. فرهنگ اصطلاحات مصوّر سامانه­های اطلاعات جغرافیایی. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، 35.


5. رمضانی­پور، م. 1396. کاربرد سسیتم‏های اطلاعات جغرافیایی در مطالعات محیطی. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، 207.


6. صباغی، ح،. طبیبیان، م. 1394. بررسی چالش نظری و تبیین انگارۀ اکوتوریسم شهری. نشریۀ محیط‏ شناسی،‌ (1) 14، 257-273.


7. عظیمی، ن. 1388. مدیریت گردشگری و توسعه پایدار مطلوب اکولوژیکی. فصل‏نامۀ علوم محیطی، (4) 6، 73-86.


8. علی‏پور، ع.، بایند، م.، بگلو، ن. 1388. مدیریت پایدار گردشگری، مطالعه موردی: شهر بجنورد. فصل‏نامۀ راهبرد اجتماعی فرهنگی، (4) 7، 120.


9. کشوری، ب.، تیموری، پ. 1389. کاربرد GIS و TIS در امکان‏سنجی گردشگری ساحلی، نمونه موردی: شهر بابلسر. فصل‏نامۀ علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، (2) 4، 73.


10. لشنی‏زند، م.، پروانه، ب.، امیدی مهر، ف. 1392. نقش مدیریت شهری در تعدیل نوسانات آسایش بیوکلیماتیک شهر خرم آباد در شرایط تغییر اقلیم. نشریۀ آمایش محیط، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، 26، 117.


11. مافی، ع.، سقایی، م.  1388. کاربرد مدل MS-SWOTدر تحلیل مدیریت گردشگری، مطالعه موردی: کلانشهر مشهد. فصل‏نامۀ جغرافیا و توسعه، (7) 14، 27-50.


12. مثنوی، م.، یاوری، ا.، احمدیان، ح.، قربانی، ح. 1393. بررسی پتانسیل‏های شهر برای گردشگری پایدار: تدوین چهارچوب اکوتوریسم شهری در راستای توسعه پایدار. اولین کنگرۀ تخصصی مدیریت شهری و شوراهای شهر، 1-10.


13. مخدوم، م. 1385. شالودۀ آمایش سرزمین. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ هفتم، 201.

 

1. Higham, J., Luck, M.  2002. Urban Ecotourism: A Contradiction in Terms?. Journal of Ecotourism, 1(1): 36-51.


2. Kiran, S., S. 2016. Urban Ecotourism Destinations and the Role of Social Networking Sites; a Case of Kuala Lumpur. ECOCLUB.com Ecotourism Paper Series, Nr. 39: 1.


3. Kumari, S., Behera, M.D., Tewari, H.R. 2010. Identification of Potential Ecotourism Sites in West District. Sikkim. Journal of Tropical Ecology, 51(1): 75-85.


4. Lawton, L. J., Weaver, D. B. 2001. Modified spaces. In D. B. weaver (Ed.). The encyclopedia of ecotourism. Oxon, UK New York, NY: CABI Pub, 73 – 92.


5. Liaghati, H., Khoshbakht, K., Mahmodi, H., Koucakzade, M., Omidvar, p. 2010.  Exploring Characteristics and Profile of Urban Ecotourism (A Case Study from Tehran), Journa1 of Environmental Studies, 36(55): 7-9.


6. Okech, R. N.  2009. Developing urban ecotourism in Kenyan cities: A sustainable approach, Journal of Ecology and Natural Environment, 1(1): 001-006.


7. Walpole, M. J., Goodwin, H.J. 2000. Local Economic Impacts of Dragon Tourism in Indonesia. Annals of Tourism Research, 27(3), 559-576.


8. Yacob. M.R., Radam, A., Wahidin, K., Shuib, A. 2009. Contingent Valuation of Ecotourism in Marine Parks, Malaysia: Implication for Sustainable Marine Park Revenue and Ecotourism Management. World Applied Sciences Journal, 7(12):1474-1481.