تجزیه و تحلیل بهره¬وری آب، انرژی و اقتصاد تولید علوفه ذرت و سورگوم در شرایط مختلف آبیاری
محورهای موضوعی : پژوهش های به زراعیمسعود ترابی 1 , محسن حیدری سلطان آبادی 2 , روح اله دانشور راد 3 , حسین حیدری شریف آباد 4 , رضا عزیزی نژاد 5 , حمیدرضا سالمی 6
1 - استادیار پژوهش، ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت علوم زراعی و باغی، ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺘﺎن اصفهان، ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﺸﺎورزی، اصفهان، اﯾﺮان.
2 - دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
3 - دانشجوی دکتری، گروه علوم زراعی و باغی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،
4 - استاد گروه گروه علوم زراعی و باغی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ايران
5 - استادیار گروه بیوتکنولوژی و به‌نژادی، دانشکده کشاورزی، آب، غذا و فراسودمندها، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
6 - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزي و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزي، اصفهان، ایران
کلید واژه: ارزیابی اقتصادی, رقم پگاه, شدت انرژی, عملکرد علوفه, نسبت انرژی ,
چکیده مقاله :
پایداری در بخش کشاورزی از اهمیت فراوانی برخوردار می¬باشد و تقاضای روزافزونی جهت اطلاعات در ابعاد اقتصادی، انرژی و زیست¬محیطی در نظام¬های کشاورزی، وجود دارد. از این رو، هدف این مطالعه مقایسه بهره¬وری آب، انرژی و هزینه¬های تولید علوفه ذرت و سورگوم و مقایسه اقتصادی کشت دو گیاه در منطقه خشک شمال غرب اصفهان بود. این آزمایش به طور جداگانه برای هر گیاه، به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار در شاهین شهر اصفهان طی سال¬های 1400 و 1401 انجام شد. کرت¬های اصلی شامل سه سطح آبیاری کامل، 80 و 60 % آبیاری کامل و کرت¬های فرعی شامل دو رقم سورگوم اسپیدفید و پگاه و ذرت 704 و ماکسیما بود. نتایج نشان داد که بیشترین انرژی ورودی مصرفی در تولید هر دو گیاه با میانگین 14130 مگاژول بر هکتار، مربوط به کود نیتروژن می¬باشد. همچنین، انرژی ورودی تولید ذرت بیشتر از سورگوم مشاهده شد. در بین رقم¬های مورد بررسی، رقم پگاه سورگوم بیشترین نسبت انرژی (23 %)، بهره¬وری انرژی علوفه (38/0 کیلوگرم بر مگاژول) و بهره¬وری آب علوفه (4/6 کیلوگرم بر متر مکعب) را به خود اختصاص داد. نتایج همچنین، حکایت از افزایش هزینه¬های ثابت و متغیر تولید ذرت در مقایسه با سورگوم داشت. در مجموع، تولید سورگوم نسبت به ذرت در منطقه نیاز به مقدار آب و انرژی کمتر، هزینه تولید پایین¬تر همراه با تولید علوفه بیشتر و آسیب¬های زیست محیطی کمتری می¬باشد و رقم پگاه رقم مناسب¬تری جهت تولید علوفه درمنطقه معرفی می¬شود.
Sustainability in agricultural sector is very important and there is a growing demand for information on economic, energy and environmental dimensions in agricultural systems. Therefore, the aim of this study was to compare the water productivity, energy and production costs of corn and sorghum fodder and to compare the economic cultivation of two plants in the arid region of northwestern Isfahan. This experiment was conducted separately for each plant in the form of split plots in a randomized complete block design in three replications in Shahin Shahr, Isfahan during the years 2016 and 2017. The main plots included three levels of full irrigation, 80% and 60% full irrigation, and subplots included two varieties of sorghum, Speedfed and Pegah, and corn 704 and Maxima. The results showed that the highest input energy consumed in the production of both plants with an average of 14130 Mj.ha-1 is related to nitrogen fertilizer. Among the investigated cultivars, the Pegah variety had the highest energy ratio (23%), fodder energy efficiency (0.38 kg.MJ-1) and fodder water efficiency (6.4 kg.m-3). The results also indicated an increase in the fixed and variable costs of corn production compared to sorghum. In general, compared to corn, sorghum production in the region requires less water and energy, lower production cost along with more fodder production and less environmental damage, and Pegah variety is introduced as a more suitable variety for fodder production in the region.