بررسی تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت‌های آبشش، پوست و عضله Chalcalburnus Chalcoides (تالاب انزلی و شیرود)

محورهای موضوعی : فصلنامه زیست شناسی جانوری

محمد بوستان منش ¹ , مهناز سادات صادقی ^{2 *} , مژگان امتیازجو ³

1 - گروه بیولوژی دریا، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه بیولوژی دریا، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه بیولوژی دریا، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/05/24 تاریخ پذیرش : 1400/07/01 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: فلزات سنگین, دریای خزر, ماهی شاه کولی, استان گیلان و مازندران,

چکیده مقاله :

تحقیق حاضر، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت‌های آبشش، پوست و عضله ماهی شاه کولی صید شده از آبهای حوضه جنوبی دریای خزر (تالاب انزلی و شیرود) در استان مازندران وگیلان صورت گرفت. بافت نمونه ها پس از انجام زیست سنجی، تفکیک شدند. برای استخراج فلزات از بافت ها از روش هضم شیمیایی توسط اسید نیتریک استفاده گردید و غلظت فلزات توسط دستگاه جذب اتمی کوره تعیین گردید. میانگین غلظت فلزات (بر حسب ppm وزن خشک) با استاندارد های جهانی نظیر استاندارد جهانیWHO،FAO و Stoskopfدر مطالعه مقایسه شد. بر اساس نتایج به دست آمده، در منطقه شیرود از استان مازندران حداکثر میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به سرب 52069/2 ± 5836/9، 08995/1 ± 9343/5 و 45947/1 ± 0264/6 میکروگرم بر گرم و حداقل میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به کادمیوم 04763/0 ± 0936/0، 04236/0 ± 0957/0 و 02227/0 ± 0393/0 میکروگرم بر گرم می باشد. در منطقه تالاب انزلی از استان گیلان حداکثر میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به سرب 68153/3 ± 8380/20، 04173/2 ± 6880/7 و 68273/0 ± 5653/3 میکروگرم بر گرم و حداقل میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به کادمیوم 22663/0 ± 6040/0، 03897/0 ± 1167/0 و 00893/0 ± 0233/0 میکروگرم بر گرم می باشد. غلظت سرب حاضر در هر دو منطقه در مقایسه با استاندارد های جهانی WHO، Netherlands،EOS و EPA بالاتر از حد مجاز به دست آمد، به جز عضله در استان گیلان که براساس استانداردEPA پایین تر از حد مجاز است غلظت کادمیوم براساس استاندارد ها در تمامی بافت ها به جز آبشش پایین تر است. همچنین میانگین غلظت فلزات سرب و کادمیوم بین بافت‌های عضله، پوست وآبشش در استان گیلان تفاوت معنی داری نشان داد (05/0 > p). غلظت فلزات سرب وکادمیوم در بافت‌های فوق در استان مازندران تفاوت معنی داری نشان نداد (05/0 > p).

چکیده انگلیسی:

We studied concentration of heavy metals Pb and Cd in the Gill, Skin, and Muscle tissues of Chalcalburnus Chalcoides caught from the southern Caspian Sea (Anzali & Shirud lagoon) in spring 2012. After biometrical measurements, the Gill, Skin, and Muscle tissues of samples were separated; metals were extracted from the tissues using chemical digestion method with pure nitric acid and their concentrations were determined by AAS. Average concentrations (in ppm dry weight) were compared with international standards such as FAO, WHO, and Stoskopf. Results showed that in Shirud of Mazandaran in gills, skin and muscle tissues, the maximum average accumulation belonging to Pb are 9.5836 ± 2.52069, 5.9343 ± 1.08995, 6.0264 ± 1.45947 µg/g and minimum average belonging to Cd are 0.0936 ± 0.04763, 0.0957 ± 0.04236, 0.0393 ± 0.02227 µg/g, respectively. In Anzali of Gilan, in gills, skin, and muscle tissues maximum average accumulation belonging to Pb are 20.8380 ± 3.68153, 7.6880 ± 2.04173, 3.5653 ± 0.68273 µg/g and minimum average belonging to Cd are 0.6040 ± 0.22663, 0.1167 ± 0.03897, 0.0233 ± 0.00893 µg/g, respectively. Lead concentrations in this study in both areas compared to international standards of WHO, Netherlands, EOS, and EPA limit is reached, but according to the EPA standard, the muscles in Gilan province are lower than the limit. Cadmium concentrations in all tissues except gill-based standards are lower. The average concentration of lead and cadmium metals between muscle, skin, and gills in Gilan province showed significant difference (P<0.05) and average concentrations of lead and cadmium in the tissues in Mazandaran province were not significantly different (P> 0.5).  

منابع و مأخذ:

1. Agah H., Leermakers M., Gao Y., Fatemi S M R., Mohseni katal M., Baeyens W., Elskens M.2010. Mercury Accumulation in fish species from the Persian Gulf and in human hair from fisherman. Journal of Environmental Monitoring and Assessment, 169: 203-216. [In Persian]


2. Aghaei S., Ashjae Ardalan A., Ghafourian H., Mooraki N., Darvish Bastami K., Mola Mohieddin N. 2014. Seasonal measurement and comparison of heavy metals lead, cadmium, zinc and copper in port waters Abbas. Journal of Marine Science and Technology Research, 9(4): 45-55. [In Persian]


3. Ashraf W. 2004. Level of selected heavy metal in tuna fish. Arabian Journal for science and Engineering, 31(1A):89-92.


4. Askari sari M.2004. Investigation and determination of heavy metals (mercury, cadmium, lead, zinc, cobalt) in edible fish of Anzali wetland. Persian Gulf International Conference, p: 101. [In Persian]


5. Biney C.A., Ameyibor E. 1992. Trace Metal Concentrations in the Pink Shrimp Penaeus notialis from the Coast of Ghana. Water, Air, and Soil Pollution, An International Journal of Environmental Pollution, 63: 273-279.

 

6. Canli M., Atli G. 2003. The relationships between heavy metal (Cd, Cr, Cu, Fe, Pb, Zn) levels and the size of six Mediterranean fish species. Environmental Pollution, 121(1): 129-136.


7. Danabas D., Ural M. 2012. Determination of metal (Cu, Zn, Se, Cr and Cd) levels in tissues of the cyprinid fish, Capoeta trutta (Heckel, 1843) from different regions of Keban Dam Lake (Euphrates-Turkey). Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 89(3): 455-460.


8. De Mora S., Fowler SW., Wyse E., Azemard S. 2004. Distribution of heavy metals in marine bivalves, fish and Coastal sediments in the Gulf Oman. Marine Pollution Bulletin, 49(5-6): 410-424.


9. Ebrahimpour M., Pourkhabbaz A., Barmaki R., Babaei H., Rezaei M. 2011. Bioaccumulation of heavy metals in freshwater fish species, Anzali, Iran. Department of Environmental Sciences, Faculty of Agriculture, University of Birjand 87: 386-392. [In Persian]


10. Emami Khansari F., Ghazi khansari M., Abdollahi M.2005.Heavy metals content of canned tuna fish. Food chemistry, 93(2): 293-296. [In Persian]


11. Gandchi M., Sadeghi M.S., Emtiazjoo M., Sajadi N. 2014. Heavy metals nickel and vanadium in the muscle and liver of Carangoiedes malabaricus in summer and winter in Bandar Abbas, Persian Gulf.Journal of Marine Science and Technology Research, 9(4): 65-75. [In Persian]


12. 12. Gorjipour E., Sadough Niri A., Hosseini A.R.., Seraj B.2006. Accumulation of Heavy metals in the Muscle, Liver and Gill tissues of Epinphelus coioiedes. Iranian Scientific Journal of Fisheries, 18(1): 101-108. [In persian]


13. Kalay M., Ay O., Canli M.1999. Heavy Metal Concentrations in fish tissues from the Northeast Mediterranean Sea. Bulletin of Environmental. Contamination and Toxicology, 63: 673-681.


14. Kazancheev E.N. 1981. Ryby Kaspiiskogo Morya [Fishes of the Caspian Sea]. Legkaya i Pischchevaya Promyshlennost, Moskva, Russia, 167 Pp.


15. Kosanovic M., Hassan M.Y., Subramanian D. 2007. Influence of urbanization of the western coast of the United Arab Emirates on trace metal content in muscle and liver of wild red-spot emperor (Lethrinus Lentjan). Food and chemical toxicology -Elsivier, 45(11): 2261-2266.


16. Moopam, 1999. Manual of Oceanographic Observation and Pollution Analyses Method. Third Edition. Regional Organization for the Marine Environment (Ropme). Kuwait.


17. Naseri M.., 2005. Evaluation of the accumulation of heavy elements (iron, copper, zinc, manganese, mercury, lead and cadmium) in the edible and non-edible tissues of Planiliza subviridis the shores of Bushehr. Master Thesis (MSc) of Fisheries. Noor Faculty of Natural Resources and Marine Sciences, Tarbiat Modares University, Iran. [In Persian]


18. Pourang N., Dennis J., Ghourchian H. 2005. Tissue distribution and redistribution of trace elemenetsin shrimp species with the emphasis on the roles of metallothionein. Ecotoxicology, 13(6): 519-533.

19. Rashed M.N. 2001. Monitoring of environmental heavy metals in fish from Nasser Lake. Environment International- Elsevier, 27(1): 27-33.

20. Row D. 1998.Heavy metal concentration in liver and kidneys of the otter. Springer-Verlag New York Inc. Proceedings VI. International other Colloquium, 60: 273-279.


21. Sadeghi M. 2009. The Study of biological characteristics and heavy metal determination (Cd, Pb, Fe, V, Ni,) in muscle, liver and gonad tissues of King fish in the Coastal waters of Hormozgan province. Islamic Azad University, Research Sciences Branch, 110 pp. [In Persian]


22. Sadeghi Rad M., Aminiranjbar G. 2004. Comparison of accumulation of heavy metals (zinc, copper, cadmium, lead, mercury) in muscle tissue and caviar of two species of Iranian sturgeon the southern basin of the Caspian Sea. Iranian Journal of Fisheries, 14 (3): 79-100. [In Persian]


23. Shahbazi A. 2014. Determination of heavy metals (chromium and cobalt) in muscle, gills and skin tissues Chalcalburnus chalcoides in the southern basin of the Caspian Sea. Master Thesis (MSc), Islamic Azad University, North Tehran Branch, 74 pp. [In Persian]


24. Shahriari A.2003. Determination of heavy metals (Cd, Cr, Pb, Ni) in edible tissues of Lutjans coccineus and Tigeratooh croaker in the Persian Gulf. Scientific Journal of Gorgan University of Medical Sciences, 7(2): 65-67. [In Persian]


25. Sotoudehnia F., Aminiranjbar G. 2003. Investigation of heavy metals accumulation in muscle tissue of Mugil auratus in relation to standard length, weight, age and sex. Iranian Journal of Fisheries, 14(3):1-18. [In Persian]


26. Tabibzadeh M., Velayatzadeh M. 2010. Investigation and comparison of the accumulation of heavy metals mercury, cadmium and lead in the muscle and liver of Cyprinion macrostomus in Karun River, Scientific and Research Journal of Food Science and Technology, 3(1): 27-33. [In Persian]


27. Viarengo A. 1989. Heavy metals in marine invertebrates: mechanisms of at the cellular level, Aquatic Sciences, 1: 295-317.


28. Wong C.K.., Wong P.P.P.K., Chu L.M .2001. Heavy metal concentrations in marine fishes collected from fish culture sites in Hong Kong. Archives of Environmental Contamination and Toxicology, 40: 60-69.