بررسی و مقایسه تجمع آرسنیک، سرب و روی در عضله میگوی وانامی (Litopenaeus vannamei) و میگوی سفید هندی (Fenneropenaeus indicus) پرورشی ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه زیست شناسی جانوری

محمد ولایت زاده ¹ , ابوالفضل عسکری سای ²

1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، اهواز، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، گروه شیلات، اهواز، ایران

تاریخ دریافت : 1393/05/29 تاریخ پذیرش : 1396/02/31 تاریخ انتشار : 1393/05/01

کلید واژه: فلزات سنگین, عضله, میگو, تجمع زیستی,

چکیده مقاله :

تحقیق حاضر به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب، روی و آرسنیک در عضله دو گونه میگویوانامی (Litopenaeus vannamei) و میگوی هندی (Fenneropenaeus indicus)در سال 1389 انجام گرفت. در این تحقیق 3 کیلوگرم نمونه میگوی وانامی از مجتمع پرورش میگوی چوئبده (آبادان) و 3 کیلوگرم میگوی سفید هندی از بندر کلاهی استان هرمزگان تهیه شد. سنجش فلزات در عضله نمونه ها، از روش هضم مرطوب و تعیین غلظت فلزات سنگین به روش جذب اتمی به کمک دستگاهPerkin Elmer 4100صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS 17و آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) انجام شد. بالاترین غلظت فلزات سنگین مربوط به روی در عضله میگوی هندی به میزان 4/0± 16/15 میلی گرم بر کیلوگرم وزن تر بود. همچنین پایین ترین غلظت فلزات سنگین مربوط به آرسنیک در عضله میگوی وانامی به میزان 004/0± 087/0 میلی گرم بر کیلوگرم وزن تر بود. غلظت سرب و روی در عضله میگوی وانامی و میگوی سفید هندی اختلاف معنی داری داشت (05/0P )، اما در میزان آرسنیک اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0 P) در این تحقیق میزان سرب، روی و آرسنیک در مقایسه با آستانه مجاز استانداردهای جهانی پایین تر بود.

چکیده انگلیسی:

This study was done in order to determination of concentration of Lead, Zinc and Arsenic heavy metalsin the muscle of white leg shrimp (Litopenaeus vannamei) and Indian prawn(Fenneropenaeus indicus), in 2011. In this study, 36 samples of Litopenaeus vannamei and Fenneropenaeus indicus were collected from the shrimp culture of Choebdeh from Abadan. Metals were extracted from the tissues using dry digestion method and concentration of the heavy metals was measured by Atomic Absorption Spectrophotometer Perkin Elmer 4100. Data were analyzed with SPSS17 software in terms of oneaway (ANOVA). The highest concentration of heavy metals to Zn in muscle ofFenneropenaeus indicus was 15.16±0.4 mgkg-1dw. Also the lowest concentration of heavy metal as in muscle ofLitopenaeus vannamei was 0.087±0.004 mgKg-1dw. The concentration of Pb and Zn in muscle of Litopenaeus vannamei and Fenneropenaeus indicus have significant difference (P0.05).In this study, concentration of Pb, Zn and as was lower than international standards

منابع و مأخذ:

- اسماعیلی ساری، ع. 1381. آلاینده­ها، بهداشت و استاندارد محیط زیست. انتشارات نقش مهر. چاپ اول. 767 صفحه.

2ـ امینی رنجبر، غ. و علیزاده، م. 1378. اندازه­گیری مقادیر فلزات سنگین (Cr, Zn, Cd, Cu, Pb) در سه گونه از کپورماهیان پرورشی. مجله پژوهش و سازندگی، شماره 42، صفحات 149-146.

3ـ برزگری، ف.، وحدتی، ا. و افروز، ت. 1387. اثر آرسنیک بر سلول­های خونی موش صحرایی (رات). مجله زیست­شناسی ایران، سال 21، شماره 4، صفحات 617-611.

4- سقلی، م.، یادگاریان، ل.، حسینی، س. ع. و مخدومی ن.م. 1388. بررسی غلظت برخی از فلزات سنگین سرب، کادمیوم، جیوه و روی در بافت عضله میگوی سفید هندی پرورشی منطقه گمیشان استان گلستان، منطقه کلاهی استان هرمزگان و میگوی دریای خزر. مجله پژوهش­های علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، سال چهارم، شماره 3، صفحات 88-80.

5- اشرفی، د.، غلامپور، ا. و عسکری، ق. 1386. بررسی مقدار فلزات سنگین کادمیوم، سرب، کروم و نیکل در ماهیان پرورشی شهرستان خرم آباد. دهمین همایش ملی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی همدان، 7 صفحه.

6- عسکری ساری، ا. و ولایت­زاده، م. 1389. هیدروشیمی کاربردی در آبزیان. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، چاپ اول، 224 صفحه.

7- عسکری ساری، ا. و ولایت­زاده، م. 1390. بررسی غلظت سرب و روی در بافت­های کبد و عضله دو گونه ماهی پرورشی کپور معمولی و قز ل آلای رنگین کمان. مجله دامپزشکی ایران، سال هفتم، شماره 1، صفحات 35-30.

8- مطلبی، ع. 1383. بررسی فلزات سنگین جیوه و سرب در میگوی پرورشی سفید هندی (Penaeus indicus) در ایران. مجله علمی شیلات ایران، سال سیزدهم، شماره 3، صفحات 165-159.

9- Ahmad A.K., M. Shuhaimi-Othman (2010), Heavy metal Concentration in Sediments and fishes from Lake Chini, Pahang, Malaysia. Journal of Biological Sciences, 10 (2): 93-100.

10- Allen-Gill S.M., V.G. Martynov (1995), Heavy metals burdens in nine species of freshwater and anadromous fish from the Pechora River, Northern Russia. Sciences Total Environment, 160/161: 653-659.

11- ANZFA (Australia New Zealand Food Authority). (1998), Food Standards Code. 389 (37): Standard A12.

12- Belitz H.D., W. Grosch, P. Schieberle (2001), Lehrbuch der Lebensmittelchemie. Berlin: Springer, ISBN 3-540-41096-1 5.

13- Berlin M. (1985), Handbook of the toxicology of metals. Elsevier Science Publishers. 2nd ed. London, UK. 2: 376-405.

14- Biney C.A., E. Ameyibor (1992), Trace metal concentrations in the pink shrimp Penaeus notialis, from the coast of Ghana, Journal of Water Air Soil Pollution, 63: 273–279.

15- Bin Mokhtar M., A. Zaharin Aris, V. Munusamy, S.  Mangala Praveena (2009), Assessment Level of Heavy Metals in Penaeus Monodon and Oreochromis Spp in Selected Aquaculture Ponds of High Densities Development Area. European Journal of Scientific Research, 30(3): 348-360.

16- Conner W.E., M. Neuringer, S. Reisbick (1992), Essential fatty acids: The importance of n-3 fatty acids in the retina and brain. Nutrition Reviews, 50: 21-29.

17- Cornelis R., H. Crews, J. Caruso, K.G. Heumann (2005), Toxic effects of arsenic. In: Handbook of Elemental Speciation II: Species in the Environment. Food, Medicine and Occupational Health, Chichester, 78–79.

18- Darmono D., G.R.W. Denton, (1990), Heavy metal concentrations in the banana prawn, Penaeus merguiensis, and leader prawn, P. monodon, in the Townsville Region of Australia. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 44: 479–86.

19- Eboh L., H.D.  Mepba, M.B. Ekpo, (2006), heavy metal contaminats and processing effects on the composition, storage stability and fatty acid profiles of five common commercially available fish species in Oron Local Government, Nigeria. Food Chemistry, 97(3): 490-497.

20- Frias-Espericueta M.G., G. Izaguirre-Fierro, F. Valenzuela-Quinonez, Osuna- J.I. Lopez, D. Voltolina, G. Lopez-Lopez, M.D. Muy-Rangel, W. Rubio-Castro (2007), Metal Content of the Gulf of California Blue Shrimp Litopenaeus stylirostris (Stimpson). Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 79: 214-217

21- Guhathakurta H., A. Kaviraj (2000), Heavy metal concentration in water, sediment, shrimp (Penaeus monodon) and mullet (Liza parsia) in some brackish water ponds of Sunderban, India. Marine Pollution Bulltein, 40(11): 914-920.

22- Ikem A., N.O. Egiebor (2005), Assessment of trace elements in canned fishes (mackerel, tuna, salmon, sardines and herrings) marketed in Georgia and Alabama (United States of America). Journal of Food Compostion Analytic, 18: 771-787.

23- Jalilian M., A. Dadolahi-Sohrab, Y. Nikpour (2011), Distribution and contamination of mercury in Metapenaues affinis Shrimp and Sediment from Musa Creek (Northwestern part of the Persian Gulf), I.R. Iran. World Journal of Fish and Marine Sciences, 3(3): 227-231.

24- Kalay G., M.J. Bevis (2003), Structure and physical property relationships in processed polybutene. Journal of Applied Polymer Science, 88: 814-824.

25- Kargin F., A. Donmez, H. Cogun (2001), Distribution of heavy metals in different tissues of the shrimp Penaeus semiculatus (sic) and Metapenaeus monocerus (sic) from the Iskenderun Gulf, Turkey: seasonal variations. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 66: 102-109.

26- Klonts Z.G. (1979), Fish health management (Vol 2) University of Idaho, Moscow. Idaho, USA. 142 pp.

27- Kureishy T.W. (1993), Concentration of heavy metals in marine organisms around Qatar before and after the Gulf war oil spill. Marine Pollution Bulltein, 27: 183–186.

28- Li Y., Z. Yu, X. Song, Q. Mu (2006), Trace metal concentrations in suspended particles, sediments and clams (Ruditapes philippinarum) from Jiaozhou Bay of China. Environmental Monitoring and Assessment, 121: 491-501.

29- Maaboodi H., S. Jamili, H. Maddani (2011), Accumulation of heavy metals (Lead and Zinc) in the Liver of some edible fishes in Zayandeh-rood. Research Journal of Environmental Sciences, 5(3): 295-301.

30- Madany I.M., A.A. Wahab, Z. Al-Alawi (1996), Trace metals concentrations in marine organisms from the coastal areas of Bahrain, Arabian Gulf. Water, Air Soil Pollution, 91: 233-248.

31- MAFF (Ministry of Agriculture, Fisheries & Food, UK) (1995), Monitoring and surveillance of non-radioactive contaminants in the aquatic environment and activities regulating the disposal of wastes at sea, 1993. Aquatic Environment Monitoring Report No. 44. Direcorate of Fisheries Research, Lowestoft.

32- Munoz O., V. Devesa, M.A. Suner, D. Velez, R. Montoro, I. Urieta, M.L. Macho, M. Jalon (2000), Total and inorganic arsenic in fresh and processed fish products. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 48: 4369-4376.

33- Okoye B.C.O. (1991), Heavy metals and organisms in the Lagos Lagoon. International Journal of Environmental Studies, 37: 285-292.

34- Oksuz A., A. Ozilmaz, M. Aktas, G. Gercek, J. Motte (2009), A Comparative Study on Proximate, Mineral and Fatty Acid Compositions of Deep Seawater Rose Shrimp (Parapenaeus longirostris) and Red Shrimp (Plesionika martia). Journal of Animal and Veterinary Advances, 8(1): 183-189.

35- Olowu R.A., O.O. Ayejuyo, G.U. Adewuyi, I.A. Adejoro, A.A.B. Denloye, A.O. Babatunde, A.L. Ogundajo (2010), Determination of Heavy Metals in Fish Tissues, Water and Sediment from Epe and Badagry Lagoons, Lagos, Nigeria. Journal of Chemistry, 7(1): 215-221.

36- Ozden O. (2010), Seasonal differences in the trace metal and macrominerals in shrimp (Parapenaus longirostris) from Marmara Sea. Environment Monitoring and Assessment, 162: 191-199.

37- Pourang N., G. Amini (2001), Distribution of trace elements in tissues of two shrimp species from Persian Gulf and effects of storage temperature on elements transportation. Journal of Water Air Soil Pollution, 129: 229-43.

38- Pourang N., S. Tanabe, S. Rezvan, J.H. Dennis (2005), Trace elements accumulation in edible tissues of five sturgeon species from the Caspian Sea. Journal of Environmental Monitoring and Assessment, 100: 89-108.

39- Reyment G.E. (1990), Australian and some international food standards for heavy metals. Torry Strait Baseline Study Conference, 155-164.

40- Romeo M., Y. Siaub, Z. Sidoumou, M. Gnassia-Barelli (1999), Heavy metal distribution in different fish species from the Mauritania coast. Sciences Total Environment, 232: 169-75.

41- Sanchez-Chardi A., M.J. Lopez-Fuster, J. Nadal (2007), Bioaccumulation of lead, mercury, and cadmium in the greater white-toothed shrew, Crocidura russula, from the Ebro Delta (NE Spain): Sex- and age-dependent variation. Environmental Pollution, 145: 4-14.

42- Soegianto A., A. Hamami (2007), Trace Metal Concentrations in Shrimp and Fish Collected from Gresik Coastal Waters, Indonesia. Science Asia, 33: 235-238.

43- Tuzen M. (2009), Toxic and essential trace elemental contents in fish species from the Black Sea, Turkey. Journal of Food and chemical Toxicology, 47(9): 2302-2307.

44- US EPA. (1984), Ambient water quality criteria for arsenic, Report No. 20450, Washington DC.

45- US EPA. (2000), Arsenic occurrence in public drinking water supplies, EPA-815-R-00-023, Washington DC.

46- Vazquez F.G., V.K. Sharma, Q.A. Mendoza, R. Hernandez (2001), Metals in fish and shrimp of the Campeche sound, Gulf of Mexico. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 67: 756–762.

47- Vijayan K., A.D. Diwan (1996), Fluctuations in Ca, Mg and P levels in the hemolymph, muscle, midgut gland and exoskeleton during moulting cycle of the Indian white prawn, Penaeus indicus (Decapod; Penaeidae). Comparative Biochemistry and Physiology, 114A: 91-97.

48- World Health Organization (WHO). (1995), Health risks from marine pollution in the Mediterranean. Part 1 Implications for Policy Makers, 255 P.

49- World Health Organization (WHO). (1996), Trace elements in human nutrition and health. Geneva.

50- World Health Organization (WHO). (2004). Guidelines for drinking water quality. Geneva, 1-22.