تأثیر منابع و مقادیر کود نیتروژنه بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت رقم سینگل کراس 704

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

علی فرامرزی ¹ , سلیمان جمشیدی ² , کوروش صیامی ³

1 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، دانشجوی دکتری اکولوژی کشاورزی دانشگاه علوم و تحقیقات
2 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، دانشجوی دکتری بیماری شناسی گیاهی دانشگاه علوم و تحقیقات
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

تاریخ دریافت : 1384/08/04 تاریخ پذیرش : 1384/10/05 تاریخ انتشار : 1384/11/01

کلید واژه: عملکرد, Zea mays, نیتروژن, ذرت سینگل کراس 704,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر منابع و مقادیر کودهای نیتروژنه بر عملکرد دانه و اجزای آن در ذرت رقم سینگل کراس 704، آزمایشی در سال زراعی 1382 در اراضی مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه انجام شد. در این مطالعه دو سطح کود نیتروژنه شامل نیترات آمونیوم و اوره با سه سطح میزان کود شامل 100،160 و 220 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بصورت یک طرح فاکتوریل و در قالب آزمایش بلوک‌های کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام گردید و در هر تکرار یک کرت نیز به عنوان شاهد بدون دریافت کود نیتروژنه در نظر گرفته شد. کاشت در تاریخ 23 اردیبهشت ماه و به صورت جوی و پشته‌ با دست و بر روی ردیف‌هایی به فواصل 75 سانتی متر و تراکم 67 هزار بوته در هکتار انجام شد. کودهای نیتروژنه در سه زمان شامل کاربرد همزمان با کاشت، مرحله چهار برگی و مرحله 8 برگی به صورت سرک در اختیار گیاه قرار گرفت. برای تعیین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در زمان رسیدگی فیزیولوژیکی، بوته‌ها از 5 متر مربع سه ردیف میانی و برای اندازه‌گیری اجزای عملکرد، 15 بوته به طور تصادفی از هر کرت انتخاب و تعداد بلال در بوته، تعداد بلال در ردیف و تعداد دانه در ردیف شمارش و وزن هزار دانه مشخص گردید. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که کود نیترات آمونیوم عملکردی بالاتر از کود اوره دارد و میزان 160 و 220 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص، عملکرد مساوی و بیشتر از تیمار شاهد و 100 کیلوگرم در هکتار تولید می‌کند. عملکرد بالای تیمار نیترات آمونیوم به کارایی ذرت در جذب بالای آن و عملکرد پایین‌تر کود اوره به اتلاف نیتروژن در اثر تصعید و شستشو نسبت داده ‌شد.

چکیده انگلیسی:

In order to evaluation of N-Fertilizer sources and amounts effect on yield and its components in single cross 704 corn, an experiment was conducted in research field of Islamic Azad University-Miyaneh branch. In this study, two levels of  N-Fertilizer including Amonium Nitrate and Urea with amounts including 100, 160 and 220 Kg of pure Nitrogen per hactar as a factorial design in compeletly randomized blockes with four replications was run. One of plots in each treatment was considered as control without N-Fertilizer receiving. Plants was planted as farrow system on the rows with 75 cm intervals and 67.000 plants/ha density in 23th of Ordibehesht. N-Fertilizers were applied in three times including simultaneously with planting, four and eight leave stages as top dressing. The plants were selected from 5 m2 of three middle rows for determining of seed yield and biological yield in physiological ripping stage and 15 plants randomizly were selected from each plots for yield component and head numbers in a plant in row and seed number in row were counted and 1000 seeds weight was evaluated. It is revealed that Amonium Nitrate application has higher yield than Urea application and 160 and 220 Kg/ha of pure Nitrogen has the same or more then yield of control and 100 Kg/ha treatment. The reason of high yield in Amonium Nitrate treatment has contributed with corn efficiency in Nitrogen Uptake. Low yield in Urea treatment is related to Nitrogen wasting by sublimitation and washing.

منابع و مأخذ:

1. ابراهیم زاده، ح. 1369. فیزیولوژی گیاهی (1). (مبحث تغذیه و جذب) انتشارات دانشگاه تهران. 586 صفحه.

2. احمدی، م. 1363. فیزیولوژی گیاهی. انتشارات مرکز نشر دانشگاهی. 216 صفحه.

3. توکلی، ع. 1372. اثر کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر رشد و عملکرد ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صنعتی اصفهان. دانشکده کشاورزی.

4. حاجی زاده، ا. 1369. خاکشناسی کشاورزی. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی و نشر قومس. 176 صفحه.

5. حق نیا، خ. 1370. خاک شناخت. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 630 صفحه.

6. سپهری، ع و ع. کاشانی، ق. نور محمدی. 1373. بررسی اثرات تاریخ کاشت و کود نیتروژن بر روی رشد و عملکرد ذرت دانه‌ای رقم 604-SC در همدان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز. صفحه 157.

7. شریف زاده، ف. 1370. اثرات تراکم بوته بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صنعتی اصفهان. دانشکده کشاورزی.

8. کاظمی، م. 1373. بررسی نیاز غذایی ذرت سینگل کراس 704 به نیتروژن و فسفر. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی.

9. کوچکی، ع. م، ح. راشد محصل. م. نصیری و ر. صدر آبادی 1367. مبانی فیزیولوژیکی رشد و نو گیاهان زراعی. انتشارات آستان قدس. 404 صفحه.

10. مؤسسه تحقیقات خاک و آب. 1366. توصیه‌های کودی و آب مصرفی نباتات تا پایان سال 1365. موسسه تحقیقات خاک و آب تهران. بولتن فنی شماره 5.

11. Anderson, E L. 1984. Corn root growth and distribution as influenced by tillage and nitrogen fertilization. Agron. J. 79: 554-549.

12. Cooke, G. Weld, 1967. The control of soil fertility. Crosby Lockweood and son LTD. London.

13. Endraws, J. H. and S.A. Baker. 1976. Nitrogen uptake characteristics of corn roots at low N concentration as influenced by plant age. Agron. J. 68: 17-19.

14. Fierd, M. F. Zsoldos, P. B. Vose, and I. L. Shatokhin. 1965. Characterization the nitrate and ammonium uptake process of rice root by use of N- labeled NH₄NO₃ – Physiol. Plantarum. 18: 313-320.

15. Fox. R. H. and J. M. Kerna and W. P. Dekielek. 1996. Nitrogen fertilizer source, method and time of application effect on no – till corn yield and nitrogen uptake. Agron. J. 78: 741 – 726.

16. Friedrich, J. W. , L. E. Schrader and E. V. Norghim. 1999. N derprivation in maize during grain – fitting. I. Accumulation of dry matter, nitrate – N and sulfate – S. Agron. J. 461-465.

17. Hanway, J. J. 1992. Corn growth and composition in relation to soil fertility: II. Uptake of N, P and K and their distribution in different plant parts during the growing season. Agron. J. 54: 217-222.

18. Hanway, J.J. 1984. How a corn plant develops. Iowa State University.

19. Harada, H. J., R. E. Corlson and R. H. Show. 1982. Corn grain yield and nutrition response to foliar fertilizer applied during grain fill. Agron. J. 74: 106 – 110.

20. Olson, R. A., A. F. Dreier, C. Thomson and P. H. Grabuski. 1964. Using Bull. SB 474.

21. Roberts, S., W. H. Wearer and J P. Phelps. 1990. Use of the nitrate soil test to predict sweet corn response to nitrogen fertilization. Soil. Sci. Am. J. 44: 306 – 308.

22. Simpson, E. R. J. Cooke, and D. D. Davies. 1989. Measurement of protein in leaves of Zea mays using (H3) acetic anhydride and tritiated water. Plant Physiol. 67: 1214 – 1219.

23. Stevenson, C. K. and J. K. R. Gasser. 1970. The effect of ammonium sulfate treated with a nitrification inhibitor and calcium nitrate and growth and N- uptake of spring wheat, rye grass and kale. J. Agr. Sci. Camb. 74: 111-117.

24. Wolfe, D. W. D. 1995 . Water and nitrogen effects on leaf senesen in maize (Zea mays L.) Dissertation abstracts international. B (Sciences and Engineering) 46: 3.