کاربرد حالت‌های هارگریوز- سامانی و جنسن- هیز در ارزیابی تبخیر تعرق گیاه مرجع یونجه در اصفهان

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

پیام نجفی ¹

1 -

تاریخ دریافت : 1385/09/15 تاریخ پذیرش : 1385/10/11 تاریخ انتشار : 1385/11/01

کلید واژه: تبخیر- تعرق, گیاه مرجع یونجه, هارگریوز- سامانی, جنسن- هیز, تشعشع برون زمینی, ضریب رابطه هارگریوز- سامانی,

چکیده مقاله :

برآورد دقیق تبخیر– تعرق یکی از فاکتورهای اساسی در طراحی سیستم‌های آبیاری و ساختمان‌های ذخیره و انتقال آب است. روش‌های متعددی برای محاسبه تبخیر– تعرق گیاه مرجع ارایه شده است. بسیاری از روش‌ها به داده‌های متعدد هواشناسی نیازمند می‌باشد اما برخی از این داده‌ها در دسترس نیستند و به فرض دسترسی، از دقت کافی برخوردار نیستند. بنابر این روش‌های مبتنی بر حداقل داده‌های اقلیمی گسترش یافتند که روش‌های هارگریوز- سامانی و جنسن- هیز از جمله هستند. در این تحقیق، دو روش مذکور هر کدام در چهار حالت متقاوت، بر پایه داده‌های لایسیمتری گیاه مرجع یونجه واقع در محل ایستگاه تحقیقات کشاورزی و هواشناسی کبوترآباد اصفهان مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج این تحقیق حاکی از دقت این دو روش را برای ارزیابی تبخیر-تعرق گیاه مرجع یونجه در شرایطی که معادله پیشنهاد شده توسط سامانی و پسرکلی (1986) برای تشعشع برون زمینی استفاده شود، می‌باشد. در این حالت، دقت ارزیابی تبخیر و تعرق افزایش یافته و به حدود 15 درصد می‌رسد. حالت‌های اخیر دارای ضریب همبستگی بالایی نسبت سایر روش‌ها بوده در نتیجه با اصلاح خطی روابط اصلی بر مبنای داده‌های لایسیمتری منطقه متوسط خطای نسبی تا حدود 9 درصد کاهش می‌یابد. در نهایت بررسی‌های این تحقیق نشـان داد که روابـط ارایـه شـده آلـن (1996) و سـامانی- پسرکلی (1986) برای ارزیابی ضریب رابطه هارگریوز- سامانی اختلاف قابل توجهی با یکدیگر ندارند.

چکیده انگلیسی:

Estimating rate of actual evapotranspiration is very important for designing of the irrigation systems, storage construction and water conveyance structures. Many methods have been developed for estimating reference crop evapotranspiration. Amount of these methods are need different climatic parameters but providing all of the data those are necessary for ET0 is not always available and if have been provided, these data may be is not completely correct. Therefore some methods have developed to estimating ET0 with minimum data such as Hargreaves-Samani and Jensen-Haise methods. In this research, eight cases of these methods have been compared. These comparisons were made on the basis alfalfa lysimeter data from Kabotarabud, Isfahan. The results show that through of these cases, which were used Samani-Pessarakly equation for calculating Extraterrestrial Radiation, were estimating ET0 better than the others with 15 Percent Average Maximum Absolute Relative Error (MARE). In addition, these above mention cases were had higher correlation coefficient as compare to other cases, so with improved the main equations with linear regression, MARE were decreased until 9 Percent. Finally, as compared the two methods of calculating the HargreavesœSamani coefficient, Kt, the results showed that there was no considerable different between Allen's equation and Samani-Pessarakly's equation.

منابع و مأخذ:

1-     بارچاریا، گ. ک. و  ر. جانسون. 1366. مفاهیم و روشهای ‌آماری، جلد دوم. ترجمه مرتضی ابن شهر ‌آشوب، فتاح میکائیلی. انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران.

2-     خواجه زاده، غ. 1374. اصلاح معادله های بلانی-کریدل و هارگریوز- سامانی برای مناطق مختلف ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه شیراز.

3-     عقدایی، م. 1368. تعیین آب مصرفی گیاه یونجه به روش لایسیمتری. گزارش پژوهشی بخش تحقیقات خاک و آب سازمان تحقیقات کشاورزی استان اصفهان.

4-     عقدایی، م. 1372. تعیین آب مصرفی گیاه یونجه به روش لایسیمتری. گزارش پژوهشی بخش تحقیقات خاک و آب سازمان تحقیقات کشاورزی استان اصفهان.

5-     عقدایی، م. 1373. تعیین آب مصرفی گیاه یونجه به روش لایسیمتری. گزارش پژوهشی بخش تحقیقات خاک و آب سازمان تحقیقات کشاورزی استان اصفهان.

6-     عقدایی، م. 1374. تعیین آب مصرفی گیاه یونجه به روش لایسیمتری. گزارش پژوهشی بخش تحقیقات خاک و آب سازمان تحقیقات کشاورزی استان اصفهان.

7-      Allen, R.G. 1996. Assessing intergrity of data for reference evaportranspiration estimation. Journal of Irrigation and Drainage  Engineering ., Dir., ASCE. Vol 122, NO. 2, 97-106

8-      Burman, R. and L. O. Pochop. 1994. Evaporation, Evapotranspiration  and climatic data. Elsever Sicence B. V.pp., 278.

9-      Doorenbos J. and W.O. Pruitt. 1977. Crop water requirements. Irrig and Drain., Paper No 24, FAO., Rome, Italy . pp. 248.

10-   Hargreaves G. H., and Z. A. Samani. 1982. Estimating potential evapotranspiration. Journal of the Irrigation and Drainage Divion, Proceedings of the American Society of Civil Engineere, ASCE, Vol. 108, No. IR3, pp. 223-230.

11-  Hargreaves G. H., and Z. A. Samani. 1985.  Reference crop evapotranspiration from temperation”. Transactions of the  ASAE., Vol . 28, No. 2., 96-99.

12-   Jacovides C. P. and H. Kontoyiannis. 1995. Statistical procedures for the evaluation of evapotranspiration computing models. Agric. Water Manage. 27, 365–371.

13-  Kotsopoulos S. and C. Babajimopoulos. 1997. Analytical estimation of penman eqation parameter. Journal of Irrigation and Drainage Engineering., Dir., ASCE. Vol 123, NO. 4,253-256.

14-   Samani Z.A. and M.Pessarakli. 1986. Estimating potential crop   evapotranspiration with minimum data in Arizana. Transactions of  the ASAE., Vol. 29, No. 2., 552-524.

15-   Samani Z. 2000. Estimating solar radiation and evapotranspiration using minimum climatological data. J. Irrig. And Drain. Eng. ASCE, Vol. 126, No. 4, 265-267.