شاخص تولید بذر علف هرز و عملکرد گیاه دارویی در رقابت بین گونهای سلمه تره و رازیانه

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

بهرام میرشکاری ¹ , رضا صیامی ²

1 - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات واحد تبریز دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، ایران
2 - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد تبریز دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1395/04/13 تاریخ پذیرش : 1395/08/12 تاریخ انتشار : 1395/08/01

کلید واژه:  اسانس,  تراکم بوته,  تداخل,  فیلوکرون,

چکیده مقاله :

چکیده به منظور ارزیابی تأثیر تداخل سلمه تره بر شاخص تولید بذر آن و عملکرد گیاه دارویی رازیانه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال زراعی 1394 اجرا شد. آزمایش به صورت افزایشی و با دو فاکتور تراکم سلمه تره شامل 0، 2، 4، 6، 8 بوته در هر متر از طول ردیف کاشت و زمان نسبی سبز شدن آن شامل همزمان، 10، 20 و 30 روز پس از سبز شدن رازیانه انجام شد. نتایج نشان داد که ظهور برگ هشتم رازیانه در تمامی تیمارها 4/35 روز بعد از سبز شدن اتفاق افتاد. زمان تا ظهور دوازدهمین برگ در رازیانه در فاصله تراکم صفر تا چهار بوته سلمه ترهدر هر متر از ردیف کاشت متوسط 50 روز طول کشید، در حالی که در دو سطح بعدی تراکم علف‌هرز به طور میانگین 9/11 روز به تأخیر افتاد. با کاهش تراکم و تأخیر در زمان سبز شدن سلمه تره، عملکرد بذر و اسانس رازیانه افزایش یافت. همچنین کاهش تراکم و تأخیر در زمان سبز شدن سلمه تره، موجب کاهش شاخص تولید بذر این گیاه شد. در سلمه تره هایی که همزمان با رازیانه سبز شده بودند، شاخص تولید بذر 8/9% بود، در حالی که در تیمارهای 10، 20 و 30 روز پس از سبز شدن رازیانه مقدار این شاخص به ترتیب تا 8/5، 6/3 و 8/3% کاهش یافت. در این مطالعه تیمارهای دارای بالاترین تولید زیست توده در سلمه تره، دارای بیشترین تولید بذر در سلمه‌تره و در مقابل کمترین عملکرد بذر در رازیانه بودند که این امر می تواند در مدیریت این علف هرز در مزارع رازیانه مورد توجه قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

To evaluate seed production index of lambsquarters (Chenopodium album L.), leaf appearance rate and yield of fennel (Foeniculum vulgare L.) under inter-specific competition a factorial experiment was conducted in Islamic Azad University, Tabriz Branch, Iran during 2011-2012 growing season based on randomized complete blocks design with three replications. Factors included five weed densities 0, 2, 4, 6 and 8 plants per meter row and its relative emergence times of simultaneously sown 10, 20 and 30 days after fennel emergence. The 8th leaf in fennel appeared after 35.4 days. Time to appearance of the 12th leaf in weed densities of 0-4 plants per meter row was 50 days, while in higher weed densities it was delayed about 11.9 days. Fennel seed and essential oil yields increased with decreasing weed density and delay in its emergence time. Low density and late emergence of lambsquarters caused seed production index to decrease. In simultaneously sown treatments, seeds production index was 9.8% while, in treatments of 10, 20 and 30 days after fennel emergence it was decreased to 5.8, 3.6 and 3.8%, respectively. In this study, treatments with higher biomass production of lambsquarters resulted in greater weed seed production and lower seed yield in fennel, being important for lambsquarters management in fennel fields.