بررسی فنولوژی رشد ارقام مختلف سویا بعد از برداشت برنج در گیلان

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

حسن اخگری ¹ (عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت)
شهرام صداقت حور ² (عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت)

تاریخ دریافت : 1385/06/21 تاریخ پذیرش : 1385/08/13 تاریخ انتشار : 1385/07/01

کلید واژه: کشت دوم, سویا, برنج, کشت نشایی,

چکیده مقاله :

کشت دوم محصولات زراعی یکی از راهکارهای مورد توجه در افزایش بهره‌وری در کشاورزی می‌باشد. به منظور افزایش بهره‌وری شالیزارهای گیلان از طریق استفاده بهینه از زمین در واحد زمان، اقدام به ارزیابی کشت تناوبی برنج وسویا شد. در این آزمایش برنج به عنوان گیاه اصلی و سویا به عنوان گیاه دوم کشت شدند. قبل از برداشت برنج، اقدام به خزانه‌گیری سویا و تولید نشاء سویا شد. بلافاصله پس از برداشت برنج و آماده‌‌سازی بستر شالیزار برای کشت دوم، نشاء هفت رقم سویا در بلوک‌های مربوطه کاشته شد. صفات هفت رقم سویادر قالب طرح پایه بلوک‌های ‌کامل تصادفی و در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. طی انجام این مطالعه، مراحل رشدونمو رویشی و زایشی گیاهچه‌ها و بوته‌های سویا از زمان کاشت دانه در خزانه تا برداشت محصول (در زمین اصلی) مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج بدست آمده بیشترین تلفات خزانه، کمترین عملکرد دانه، کمترین ارتفاع بوته، بیشترین زردی ناشی از آب ماندگی در پای بوته‌ها و کمترین ارتفاع اولین غلاف در هر بوته مربوط به رقم SRF بود. کمترین تلفات گیاهچه های سویا در خزانه مربوط به رقم ویلیامز (با6/96 درصد بوته سالم) بود. صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌های جانبی و عملکرد دانه در سطح 1% و صفات ارتفاع اولین غلاف و تعداد دانه در هر بوته در سطح 5% دارای اختلاف معنی دار بین ارقام مورد آزمایش بودند. مقایسه میانگین داده‌های مربوط به عملکرد دانه نشان داد که ارقام پشم باقلا و L11دارای بیشترین عملکرد دانه به ترتیب 5/194 و1/196 گرم در مترمربع بوده‌اند درحالی که رقم SRF کمترین عملکرد را به خود اختصاص داد.

چکیده انگلیسی:

Intercropping of agricultural crops is one of the proper approaches for increasing of agriculture efficiency. To achieve this purpose in Guilan rice lands, sequential cropping of rice and soybean was assessed. In this experiment, rice as a main crop and soybean as a second crop were planted. Soybean seeds were sown and production of soybean transplants carried out before rice harvesting. Immediately after rice harvesting and preparation of rice land to plant the second crop, transplants of seven cultivars of soybean planted in related blocks. Traits of soybean cultivars assessed by randomized completely block design in three replications. Vegetative and reproductive stages of soybean transplants and plants studied from sowing date to harvesting time. Based on the results, maximum transplants death, minimum seed yield, minimum plant height, maximum chlorosis due to deep water at base of the plants and minimum height of first sheath per plant related to SRF cultivar. Minimum transplants death in soybean nursery related to William's cultivar with 96.6 % safe plant. Plant height, lateral foliage number and seed yield traits had significant difference at confidence level of 0.01, while height of first sheath and seed numbers per plant had significant difference at confidence level of 0.01among soybean cultivars. Results showed that Pashm-Baghala and LI, cultivars had maximum seed yield (194.5 and 196.1 gr/m2), while SRF cultivar had minimum yield.

منابع و مأخذ:

1- اخگری، ح.1379. بررسی اثر زمان برداشت گیاه اصلی بر عملکرد راتون گیاه برنج. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی رشت. 75 صفحه.

2- بای بوردی، م.1372. اصول مهندسی زهکشی و بهسازی خاک. انتشارات دانشگاه تهران. 556 صفحه.

3- بی نام. 1379. آمار نامه کشاورزی. مرکز آمار و اطلاعات وزارت کشاورزی. 63 صفحه.

4- درویش رحیم آبادی، ا.1382. بررسی وضعیت محصولات عمده استان گیلان(برنج- چای- زیتون). سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان. 67 صفحه.

5- خادم، ح.1377. بررسی امکان کاشت سویا بعد از برداشت گندم(کشت دوم) در منطقه اصفهان. خلاصه مقالات پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. دانشگاه تهران.95 صفحه.

6- شرفی، ن و همکاران.1374. بررسی و تعیین بهترین ارقام سویا برای کاشت بعد از برداشت برنج. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی موسسه برنج کشور.42 صفحه.

7-  عرشی، ی.1378. فیزیولوژی بذر سویا(ترجمه). مؤسسه تحقیقات و تولید نهال و بذر کرج. بخش دانه

 

های روغنی.27 صفحه.

8- عرشی، ی.1378. کاشت سویا(ترجمه). مؤسسه تحقیقات و تولید نهال و بذر کرج. بخش دانه‌های روغنی.23 صفحه.

9- لطیفی، ن.1372. زراعت سویا. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 170 صفحه.

10- یزدانی، م.1379. مقایسه نوع وفواصل مختلف زهکشهای سطحی در کشت کلزا پس از زراعت برنج در استان گیلان. گزارش طرح تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج کشور.38 صفحه.

11. Anonymous. 2004. All about crop/ soybean. http://www.pakissan.com.

12. Anonymous. 2004. Legumes suitable for Rice fallows and their biotic constraints.http://www.icrisat.org/text/research/nrmp/dfid/text/india/legumes.htm.

13. Ashley, D.A., and W. J. Ethridje. 1988. Irrigation effects on vegetative and reproductive development of three soybean cultivars. Agron, J.70: 467-471.

14. Becker, M., D.E. Johnson and Z.J. Segda.2001.The role of Legume fallow in intensified upland Rice-based system of West Africa. International development centre. Canada. 15-36.

15. Griffin, J.L., R. J. Habetz, and R. P. Regan. 1998. Flood Irrigation of soybeans in southwest Louisiana. Louisiana Agricultural Experiment Station Bulletin No 795.

16. Heatherriy, L.G.1993. Response of soybean cultivars to irrigation of a clay soil. Agron. J. 75: 859-864.

17. Juliano. B.D. 1993. Rice in human nutrition. Food and Nutrition Section of FAO. Series 26.

18. Rajujk.A.2000. Glimpse of Rice Technology agro bios. India. Jodhpur.