اثر بقایای پنبه، ذرت، گندم و یونجه بر غلظت آمونیوم و نیترات خاک

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

کامبیز پوری ¹ , بهنام کامکار ² , سیدعلیرضا موحدی نائینی ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
2 - دانشیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
3 - دانشیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

تاریخ دریافت : 1393/05/11 تاریخ پذیرش : 1393/11/24 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: کیفیت بقایای گیاهی, معدنی شدن, منابع نیتروژن, نسبت کربن به نیتروژن,

چکیده مقاله :

این تحقیق به منظور تعیین اثر بقایای گیاهی چند گیاه زراعی بر میزان نیتروژن معدنی خاک، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و شش تیمار شامل چهار نوع بقایای گیاهان پنبه، ذرت، گندم و یونجه، کود اوره به میزان 90 کیلو‌گرم در هکتار و شاهد اجرا شد. در مراحل مختلف نمو شامل پنجه‌زنی، ساقه‌روی، آبستنی، گرده‌افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک، میزان نیترات و آمونیوم خاک اندازه‌گیری شد. میزان نیترات + آمونیوم آزاد شده از بقایای یونجه و گندم با اختلاف فاحش در نسبت کربن به نیتروژن به ترتیب برابر 7/74 و 2/68 کیلوگرم در هکتار بود. اختلاف نیترات + آمونیوم آزاد‌ شده از بقایای گیاهی در مقایسه با تیمار کود اوره معنی‌دار نبود. در اندازه‌گیری‌های مرحله‌ای کمترین میزان نیترات + آمونیوم خاک در مرحله گرده‌افشانی و بیشترین آن در مرحله‌ی رسیدگی فیزیولوژیک به‌دست آمد. نیترات + آمونیوم آزاد شده از بقایای گیاهی و کود اوره در مقایسه با تیمار شاهد معنی‌دار نبود. با توجه به نتایج، معدنی‌شدن نیتروژن بقایای گیاهی رابطه‌ی نزدیکی با افزایش دما نشان داد. به طور کلی، در صورت توجه به انطباق زمان معدنی شدن نیتروژن با مرحله‌ی نیاز گیاه، بقایای گیاهی می‌تواند جایگزین مناسبی برای بخشی از کود به عنوان منبع تأمین‌کننده‌ی نیتروژن باشد.

چکیده انگلیسی:

This study was conducted to investigate the effects of crop residues on mineral nitrogen rates  of soil using four crop residues of cotton, maize, wheat and alfalfa, urea treatment (90 kg/ha) and control based on completely randomized block design with four replications. N fertilizer (urea) was added to residues, in terms of C/N ratio and calculation of nitrogen factor, before incorporating them into the soil to eliminate immobilization. Values of nitrate and ammonium were measured in different stages including tillering, stem elongation, booting, anthesis and physiological ripening. Total N released from alfalfa and wheat residues were 74.66 and 68.23 kg/ha, respectively. Total N mineralized from crop residues was not significant compared with urea treatment. In stage by stage analyses, the lowest and the highest values of total N were obtained in anthesis and booting stages, respectively. Total mineralized N released from crop residues and urea treatment was not significant. Totally, results revealed that if the trend of N releasing time from residues was matched with crop demand pattern, crop residues could be considered as an appropriate source for providing nitrogen.

منابع و مأخذ:

1. 
   
   1. Barbarick KA, (2010) Organic materials as nitrogen fertilizers. www.extcolostate.edu/pubs/crops/00546.pdf. Colorado State University.
   
   
   2. Bremner JM, (1996) Nitrogen–total in DL Sparks (Eds.), Methods of soil analysis. Part3 Chemical methods SSSA, ASA, Madison, WU, Can. Journal of Microbiology 21: 314-322.
   
   
   3. Cabrera ML, Kissel DE, and Vigil MF (2005) Nitrogen mineralization from organic residues: Research Opportunities. Journal of Environmental Quality 34: 75-79.
   
   
   4. Gangwar KS, Singh KK, Sharma SK, and Tomar OK (2006) Alternative tillage and crop residue management in wheat after rice in sandy loam soils of Indo-Gangetic plains. Soil & Tillage Research 88: 242-252.
   
   
   5. Ghazanshahi MJ (1997) Plant and soil analysis. Homa Press 311 pp.
   
   
   6. Institute of Standards and Industrial Research of Iran (1986) Characteristic, pollution acceptable limit and bacteriological test methods of mineral drink water 2591 First Press.
   
   
   7. Jami Al-Ahmadi M, Kamkar B, Mahdavi Damghani A (2006) Agriculture, Fertilizers & Environment (Translation) Ferdowsi University of Mashhad Press 370 pp.
   
   
   8. Kamkar B, and Mahdavi‌ Damghani A (2008) Principles of Sustainable Agriculture. Jihad-e-Daneshgahi of Mashhad Press 307 p.
   
   
   9. Kamkar B, Ghorbani Nasrabadi R, Alimagham SM, Ebrahimi T (2009) The effect of cotton and soybean residues on releasing nitrate and ammonia on The microbial community dynamism in the soil. Environmental Science 7: 149-160 (In Persian with English Abstract).
   
   
   10. Keeney DR, Nelson DW (1982) Methods of Soil Analysis (part II). American Society of Agronomy, Inc. Soil Science Society of America Incorporation (chapter 33): 672-676.
   
   
   11. Kruse J, Kissel DE, and Cabrera ML (2004) Effects of drying and rewetting on carbon and nitrogen mineralization in soils and incorporated residues. Nutrient Cycling in Agroecosystms 69: 247-256.
   
   
   12. Raiesi F (2006) Carbon and N mineralization as affected by soil cultivation and crop residue in a calcareous wetland ecosystem in Central Iran. Agriculture, Ecosystems and Environment 112: 13-20.
   
   
   13. SAS Inst Inc (1988) SAS/STAT Users Guide, Release 6.03 edition. SAS Incorporation, Cary, NC, 1028 pp.
   
   
   
   

   14. Sheikh-Hoosseini AR, Nourbakhsh F (2007) The effect of soil and plant residues on net nitrogen mineralization. Pajouhesh & Sazandegi 75: 127-133.

   
   
   
   
   1. Swift MJ, Heal OW, and Anderson JM (1979) Decomposition in Terrestrial Ecosystems. Blackwell, Oxford 372 pp.
   
   
   2. Tejada M, and Gonzalez JL (2003) Effects of the application of a compost originating from crushed cotton gin residues on wheat yield under dryland conditions. Europe Journal of Agronomy 19: 357-368.
   
   
   3. Wennman P (2004) Decomposition and nitrogen transformations in digested sewage sludge applied to mine tailings effects of temperature, soil moisture, pH and plants. Licentiate Thesis ISSN 1652-4748, ISBN 91-576-6628-8.