زیست اقتصادی فردی از منظر نهج البلاغه
محورهای موضوعی : نشریه پژوهشنامه معارف اهل بیت علیه السلاماکرم السادات میرممتاز 1 , عبدالحسین کنگازیان 2 , سید محمد معین معرک نژاد 3
1 - مربی گروه علوم تربیتی، دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی، واحد اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
2 - استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده فنی و مهندسی، واحد اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران (نویسنده مسئول).
3 - دانش آموخته کارشناسی رشته مدیریت کسب و کار، گروه مدیریت کسب و کار، دانشکده حکمرانی، واحد اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
کلید واژه: زیست شرافتمندانه, اقتصاد, حضرت علی علیه السلام, درآمد, هزینه, نهج البلاغه,
چکیده مقاله :
هدف از انجام این پژوهش دریافت راهکارهای کسب درآمد و هزینه در زیست اقتصادی فردی و نتایج حاصل از آن مطابق با فرمایشات امیرالمومنین علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه می¬باشد. بدین منظور با استفاده از ترجمه موضوعی نهج‌البلاغه خطبه¬ها، نامه¬ها و حکمتهایی که به این موضوع اشاره داشته¬اند شناسایی و با کمک پژوهشهای مرتبط، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها و نتایج حاصل نشان می‌دهد که کسب درآمد حلال از منظر حضرت علی علیه‌السلام چه از راه مشاغل آزاد چه از راه مشاغل دولتی و چه از راه سرمایه¬گذاری در صورتی مطلوب است که اولا مفید فایده مردم باشد و ثانیا از راه‌هایی چون احتکار، رشوه خواری، رانت خواری و خیانت در امانت تحصیل نشده باشد. از طرف دیگر از نظر امام متقیان هزینه‌های روزمره هر فرد در صورتی که همراه با میانه روی و قناعت باشد بسیار مطلوب است، البته انسان باید در کنار آن در مال خود هزینه‌هایی مثل مالیات، صدقه واجب و مستحب و وقف را برای حل مسائل اجتماعی، جمع آوری توشه آخرت و کسب رضایت الهی در نظر بگیرد. نتیجه زیست اقتصادی فردی علوی رسیدن به زیست توحیدی و عزت مند و پرورش انسانی مسئولیت پذیر خواهد بود.
Based on Imam Ali’s commands (as) in Nahj al-Balāghah, this study aims to explore the ways to earn income and manage expenses in an individual’s economic lifestyle, along with the outcomes of these practices. Using thematic translations of Nahj al-Balāghah and related research, relevant sermons, letters, and sayings were identified and analyzed. The findings indicate that earning income through self-employment, government jobs, or investment is lawful if it benefits the people. Conversely, income derived from hoarding, bribery, rent-seeking, and betrayal of trust is considered illegal according to Imam Ali’s view. Imam Ali (as) also believes that normal expenses in an individual’s economic lifestyle are highly desirable if they are accompanied by moderation and contentment. Furthermore, paying taxes, giving charity, and making endowments are deemed essential for solving social problems, gaining Allah’s approval, and attaining heaven. The result of adopting Imam Ali’s individual economic lifestyle is achieving a monotheistic and dignified life and responsible human development.
آذربایجانی، کریم، طیبی سید کمیل، شریف زاده مهدی، (1393)، " ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺮﺑﯽ اﺛﺮ ﺑﻬﺮه وری ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﺎدرات ﻏﯿﺮﻧﻔﺘﯽ (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻋﻀﻮ ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ اﺳﻼﻣﯽ)"، مجله اقتصادی، شماره های 3 و 4، صفحات 26-5.
اصغری، محمود؛ (1381)، "مدیریت اقتصادی امام علی (علیه السلام) تحقق بخش عدالت اجتماعی"؛ فصلنامه پژوهش های اجتماعی اسلامی، شماره 32 و 33 ، صفحات 104-79.
ایزدی فرد، علی اکبر، علیزاده، امیرمحمد، (1395)، " ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﻘﻬﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ اﺣﺘﮑﺎر در ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ"، فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال چهل و نهم، شماره 1، صفحات 31-17.
بت شکن، محمد هاشم، سیف الدینی، جلال، (1389)، " ﮐﺴﺐ و ﮐﺎرﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ"، مجله اقتصادی، شماره های 9 و 10، صفحات 116-87.
درویش نوری کلارکی، نسرین، عارف نیا، طیبه، سلیمی، طاهره، (1401)، " تأثیر رانت خواري بر اقتصاد با رویکرد فقهی"، فصلنامه مطالعات فقه اسلامی، دوره چهارم، شماره 2، صفحات 145-129.
دشتی محمد، (1379)، ترجمه نهج البلاغه؛ قم، موسسه تحقیقاتی امیرالمومنین، 674 صفحه.
شهسواری پور، سامان، سرچمی، محمد،(1399)،اهمیت و نقش مالیات،چهارمین کنفرانس ملی پژوهش در حسابداری و مدیریت، تهران، https://civilica.com/doc/1036618
صفاری محمدآبادی، علی، قلمکاریان، سیدمحمد، (1399)، "بررسی عرصه ی سیاست گذاری اقتصادی از منظر امام علی(ع) در نهج البلاغه"؛ ششمین کنفرانس بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی، https://civilica.com/doc/1122947
عالی پور، صدیقه، کریمی نیا، محمدمهدی، انصاری مقدم، مجتبی ؛ (1400)، "سیره اقتصادی امام علی (علیه السلام) در الگوی تولید و مصرف مدبرانه"؛ پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم، شماره 29، صفحات 95-84.
علم الهدی سید سجاد، (1395)، "روشﺷﻨﺎﺳﻲ اﻗﺘﺼﺎد اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻗﺘﺼﺎدي اﻣﺎم ﻋﻠﻲ (ع)"، پژوهش نامه علوی، سال هفتم، شماره دوم، صفحات 129-101
فرجی، یوسف ، علی پور، روناک،(1396)،"تربیت اقتصادی از دیدگاه امام علی (ع)"،کنفرانس ملی پژوهش های نوین ایران و جهان در روانشناسی،علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی،شیراز، https://civilica.com/doc/751495
فیض الهی، فرهاد، توسلی زاده، توران، (1396)، بررسی عملکرد سازمان تعزیرات حکومتی در برخورد با جرایم گران فروشی، کم فروشی و احتکار، تهران، انتشارات قانون یار، 108 صفحه.
محمدیان، اکرم، (1391). دیدگاه های اقتصادی امام علی(ع) در نهج البلاغه، پایان نامه کارشناسی ارشد؛ دانشکده علوم انسانی، یزد، دانشگاه یزد
معتمد لنگرودی، فاطمه، پرویش، محسن ؛ (1398) "بررسی شاخصه های اقتصاد سالم و آرمانی در سیرة علوی با تأکید بر نامة پنجاه و سوم نهج البلاغه"؛ نشریه بصیرت و تربیت اسلامی،دوره:16، شماره48، صفحات :151-117.
مولایی؛ محمد ، (1392)، "آشنایی با اندیشه های اقتصادی امام علی(ع) در نهج البلاغه"؛ پژوهشنامه نهج البلاغه، شماره 4، صفحات 94 تا 110.
میر حسینی نیری، سید احمد، (1389)، "تحقیقی در رشوه و حکم فقهی آن"، پژوهش های فقهی، سال ششم، شماره 2، صفحات 119-107.
میر حسینی نیری، سید احمد، (1396)، "ﺣﻜﻢ اﺳﺘﻴﻔﺎي ﺣﻖ از راه ﭘﺮداﺧﺖ رﺷﻮه"، پژوهش های فقهی، سال 13، شماره 3، صفحات 703-687.
واشیان، عباس علی، مهدوی، رؤیا، فارابی، اعظم، طلوعی خشکجباری زهرا، (1401)، "" ارتباط بین صدقهدادن و درمان بیماری و افزایش عمر"، مجله پژوهش در دین و سلامت، دوره 8، شماره 4، صفحات 167-155.
هزارجریبی، جعفر ، ایرانمنش، محمدعلی،(1394)،"وقف ، دیدگاهها و راهکارهای ارتقا"،دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری،https://civilica.com/doc/440101
یوسفی علی، (1389)، "سیره اقتصادی امام علی (ع)"، فصلنامه مطالعات تفسیری، سال اول، شماره 3 ، صفحات 226-206.