عوامل مؤثر بررشد و توسعه اقتصادی همواره از اهداف اصلی سیاست‌گذاران اقتصادی بوده است. نظریه‌های اولیه رشد با تکیه بر دو عامل سرمایه و نیروی کار نتوانست تفاوت‌‌ سطح درآمد سرانه و میزان رشد اقتصادی کشورها را به‌خوبی توضیح دهد. در نتیجه نظریه‌های جدید رشد ظهور پیدا کرد و با تکیه بر اقتصاد دانش بنیان و اندازه‌گیری میزان دانش به‌کار رفته در ولیدات یک کشور نظیر شاخص پیچیدگی اقتصادی دستاورد خوبی در این زمینه به‌دست آمده است. هدف این مقاله تخمین و تبیین نقش شاخص پیچیدگی اقتصادی در در رشد اقتصادی 13 کشور منتخب حوزه‌ی MENAT برای 10 سال (2017- 2008) با استفاده از داده‌های پانل و با بهره‌گیری از مدل گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) به کمک نرم‌افزار Stata 16 می‌باشد. بر اساس نتایج به‌دست آمده به ترتیب متغیرهای: سرمایه انسانی و شاخص پیچیدگی اقتصادی به ترتیب با ضرایب 18/0 و 082/0 دارای ضرایب مثبت، اندازه‌ی دولت، تشکیل سرمایه فیزیکی و حجم تجارت با ضرایب 81/1- ، 09/0- و 42/0- دارای تاثیر منفی، و معنی‌دار بر رشد اقتصادی کشورهای مورد مطالعه داشته اند . بنابراین افزایش سرمایه‌گذاری در تربیت نیروی انسانی نوآور و خلاق و گسترش پیچیدگی اقتصادی و شاخص‌های آن می‌تواند رشد اقتصادی بالاتری برای این منطقه به ارمغان آورد. ضریب پایین شاخص پیچیدگی اقتصادی در این کشورها بیانگر عدم توجه کشورهای مذکور به تولید محصولات با فناوری بالا بوده است. تفاصيل المقالة