بررسی آناتومی و بافت‌شناسی روده کوچک در پرندگان از جهت مطالعات کالبدگشایی و آسیب شناسی در بیماری‌های عفونی و متابولیک قابل اهمیت می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی ویژگی‌های مورفومتریک و مورفولوژیک روده کوچک در تیهو انجام گرفت. تیهو نوعی کبکاز راسته‌ی ماکیان‌سانان بوده که در نواحی وسیعی از ایران یافت می‌گردد. به منظورانجام این تحقیق 14 قطعه تیهوی نر و ماده به صورت تصادفی انتخاب شد. همچنین جهت مطالعه بافت‌شناسی، از سه تیهوی نر و سه ماده، نمونه بافتی اخذ و پس از آماده‌سازی با روش هماتوکسیلین و ائوزین، رنگ‌آمیزی گردید. نتایج نشان داد که روده کوچک در تیهو 61% از طول لوله گوارش را دارا بوده و واجد سه بخش مشخص دوازدهه، تهی روده و ایلئوم می باشد. دوازدهه به شکل یک خمیدگی U شکل و تهی روده دارای 4 تا 5 حلقه کوچک مشاهده گردید. همچنین ته کیسه مکل بین تهی روده و ایلئوم مشاهده نگردید. از لحاظ بافت‌شناسی روده کوچک دارای کرک‌های فراوان به منظور ایجاد بستر حداکثری جهت جذب مواد غذایی بوده و سلول‌های گابلت در هر سه قسمت روده کوچک دیده شدند. اگرچه تعداد سلول‌ها و ارتفاع کرک‌ها در نواحی مختلف متفاوت بود. همچنین زیر مخاط در هر سه قسمت نازک بوده و فاقد تشکیلات لنفاوی بود. نتایج حاصل نشان می‌دهد که ساختمان دوازدهه، تهی روده و ایلئوم در تیهو با وجود تفاوت‌هایی که بیشتر از لحاظ هیستومورفولوژی مشاهده شد، به ویژه از دید آناتومیی، تشابه زیادی با سایر پرندگان دارد. تفاصيل المقالة

ریخت شناسی روده‌ بزرگ در پرندگان متفاوت است. این ارگان علاوه بر نقش های تغذیه ای به دلیل تجمعات بافت لنفاوی نقش ایمونولوژیک مهمی دارد. مطالعه حاضر با هدف گسترش دامنه ی دانش بافت شناسی دستگاه گوارش در پرندگان از طریق بررسی های هیستومورفولوژی و هیستومورفومتری ساختمان سکوم و کولون در سنین مختلف جوجه ی شتر مرغ نژاد آفریقایی طراحی و اجرا شد. 36 جوجه شترمرغ در 6 گروه سنی 6 قطعه‌ای و در سنین یک و پانزده‌روزگی و یک، سه، شش و دوازدهه ماهگی از مزارع تهران انتخاب ‌شد. نمونه‌های بافتی از بخش‌های مختلف سکوم و کولون جدا گردید و پس از انجام مراحل تهیه لام از رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین استفاده گردید. در سکوم و کولون اپی تلیوم مخاط از نوع استوانه ای و استوانه ای شبه مطبق بوده و تعداد سلول های گابلت با افزایش سن جوجه ها افزایش می یابد. ماهیچه مخاطی در قاعده سکوم نامشخص و نازک ولی در رأس سکوم و کولون واضح بود. ضخامت لایه ماهیچه ای همزمان با سن افزایش می یافت و مقاطع عصبی مربوط به شبکه آئورباخ بیشتر در بینابین الیاف لایه طولی طبقه عضلانی دیده شد. تشکیلات لنفاوی نیز در ناحیه پارین و از سن شش ماهگی به بعد بصورت فولیکولار مشاهده گردید. به طور کلی از لحاظ هیستومورفولوژیک، تکامل روده بزرگ در جوجه شتر مرغ ها شباهت بسیاری با سایر پرندگان و بخصوص خانواده سینه پهنان دارد و تفاوتها را می توان در وضعیت ماهیچه مخاطی و چگونگی پراکندگی و ظهور تشکیلات لنفاوی جستجو کرد. تفاصيل المقالة