به‌منظور تعیین مناسب‌ترین آرایش کاشت کلزا رقم زرفام، آزمایشی در دو سال 1389 و 1390 به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی ورامین اجرا شد. کرت های اصلی شامل روش کاشت یک خط روی پشته 60 سانتی‌متری، دو خط روی پشته 60 سانتی‌متری، دو خط روی پشته 50 و یک خط روی پشته 50 سانتی‌متری و کرت‌های فرعی شامل میزان بذر 6، 8 و 10 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج تجزیه مرکب دوساله نشان داد که اثر برهمکنش روش کاشت در مقدار بذر بر تعداد روز تا جوانه‌زنی، روز تا رسیدگی، تعداد خورجین در بوته و وزن هزار دانه معنی‌دار بود. مصرف بذر تا 8 کیلوگرم نتایج خوبی داشت و با افزایش تعداد ردیف و کاهش فاصله کاشت بذرها عملکرد و ویژگی‌های عملکردی کاهش یافت. از روش کاشت یک خط روی پشته 60 سانتی‌متری بیشترین تعداد دانه در خورجین و درصد روغن حاصل گردید. همچنین روش کاشت یک خط روی پشته 60 سانتی‌متری و 8 کیلوگرم بذر در هکتار در اکثر صفات مورد بررسی نتایج مناسبی داشت؛ بنابراین در کاشت کلزا روش کاشت یک خط روی پشته 60 سانتی‌‌‌متری و مصرف 8 کیلوگرم بذر در هکتار توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة