هدایت گسترش شهرها به صورتی برنامه ریزی شده که بتواند خواسته های ساکنان را برطرف نماید، همواره یکی از هدف های برنامه ریزان شهری بوده است. با توجه به فراز و فرودهایی که در زمینه برنامه ریزی شهرها طی قرن گذشته دیده شده است، بررسی آنچه بر رشد شهرها و نحوه جهت گیری آنها اثر گذار بوده، می تواند راهنمای خوبی در شناسایی عوامل تاثیر گذار و میزان اثر بخشی آنها در آینده باشد. لذا پژوهش حاضر با رویکردی مقایسه ای به بررسی گسترش 10 شهر میانی و بزرگ ایران طی چند دهه گذشته پرداخته است تا از این بازنگری بتوان نوع جهت گیری و عواملی که سبب گسترش این شهرها بوده اند را دریافت نموده و در نهایت عوامل مشترک آنها و همچنین عوامل خاص هر شهر را شناسایی نماید. در این پژوهش سعی شده با تکیه بر منابع معتبر و مرتبط با موضوع و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، موضوع گسترش شهرها مورد بررسی قرار گیرد. تفاصيل المقالة

در دهه های اخیر رویکردهای جدیدی در رابطه با مسائل شهری مطرح گردیده است. از این رو برای ارائه واقع بینانه تر نظریات مربوط به توسعه شهر، بررسی تحولات چند دهه اخیر شهرهای مختلف لازم است.و با شناخت سیر تکاملی آنها می توان الگوهای واقع گرایانه تری ارائه نمود. سیر تحول شهرها با توجه به عوامل مختلف موجب گردیده اثر این عوامل در توسعه شهرها مورد بازنگری قرار گیرد. پیترهال در اواخر قرن بیستم به بررسی تعدادی از شهرهای دنیا پرداخت تا با شناخت و مقایسه آنها، به الگوهای مناسبی دست یابد. وی به جستجوی ماهیت و اثر نیروها می پردازد و سپس نتایج این تغییرات را در سیستم شهری مورد بررسی قرار می دهد. در این رابطه ابتدا با رویکردی به بحث در مورد نظریه پیترهال پرداخته و سپس عوامل موثر بر گسترش شهرهای بزرگ و میانی1 ایران بررسی شده و با نتایج حاصل از نظریه پیترهال مقایسه می گردند. تفاصيل المقالة