امروزه مدیران مدارس با چالش‌های گوناگونی مواجه هستند که برای رویارویی با آن‌ها می‌بایست به تاب‌آوری مجهز باشند. بنابراین هدف این پژوهش، شناسایی ابعاد تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی بود. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام‌شد. در این تحقیق، کلیه پژوهش‌های مرتبط با تاب‌آوری مدیران مدارس و رهبران آموزشی، به‌عنوان متن اصلی برای استخراج مفاهیم و مقولات در نظر گرفته شد. با نرم‌افزار MAXQDA2018 تجزیه‌وتحلیل داده‌ها انجام شد و یکصدو ده مضمون پایه استخراج گردید. از کل مضامین پایه، چهارده بعد به‌عنوان مضامین پیش‌سازماندهنده برای تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی طراحی گردید. پیش‌سازماندهنده‌ها عبارت بودند از سلامت جسمانی و روانی، ویژگی‌های شخصیتی سالم، اقدامات و کارکردهای تاب‌آورانه، توانائی‌های تاب‌آورانه، ارزش‌ها و باورهای مذهبی و معنوی، ویژگی‌های مثبت شغلی، تعاملات مثبت و سازنده با اجزاء نظام آموزشی، تعهد سازمانی، مساله‌محوری و مدیریت تعارض‌ها، چالش‌پذیری و تبدیل آن‌ها به فرصت، کیفیت زندگی کاری، چشم‌انداز و اهداف سازمانی، شرایط محیطی مناسب و کمک طلبی و حمایت مناسب سیستم‌ها. ابعاد شناسایی شده تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی می‌تواند به‌عنوان مؤلفه‌هایی قابل‌اعتماد در جهت تاب‌آوری هرچه بیشتر مدیران مدارس ابتدایی استفاده شود. تفاصيل المقالة

هدف این پژوهش تدوین مدل تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی بود. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از رویکرد زمینه‌ای انجام‌شد. با روش نمونه‌گیری هدفمند، 15 نفر از مدیران و معلمان نمونه مدارس‌ابتدایی و کارشناسان ستادی حوزه آموزش‌ابتدایی در ادارات آموزش و پرورش بررسی شدند و داده‌ها تا رسیدن به اشباع نظری با استفاده از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته گردآوری‌شد. از نرم‌افزار MAXQDA2018 برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها استفاده گردید. 149 کد اولیه در کدگذاری باز به دست آمد که در کدگذاری محوری بر اساس شباهت موضوعی در 21 دسته موضوعی به ترتیب سلامت جسمانی و روانی، ویژگی‌های شخصیتی سالم، توانائی‌های تاب‌آورانه، اعتقادات و باورهای تاب‌آورانه، مدیریت مناسب هیجانات و احساسات، ادراک درست از اجزاء نظام آموزشی، تعاملات مثبت و سازنده با اجزاء نظام آموزشی، اعتماد سازی مدیر با اجزاء نظام آموزشی، استفاده بهینه از توانمندی های اجزاء نظام آموزشی، شرایط محیطی مناسب، مشورت و مشارکت در تصمیم گیری، اقدامات و کارکرد های تاب‌آورانه، تحقق اهداف سازمانی، مهارت‌های سه گانه مدیر، آینده‌نگری، باورها و ارزشهای دینی و مذهبی، چالش پذیری و تبدیل آنها به فرصت، مساله محوری و مشکل گشایی، تلاش در جت رضایتمندی اجزاء نظام آموزشی، برگزاری منظم جلسات درون مدرسه ای و سیستم‌های حمایت کننده قرار داده شدند. در مرحله کدگذاری انتخابی، تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی به‌عنوان متغیر مرکزی یا مقوله اصلی شناخته شد. مدل تاب‌آوری مدیران مدارس ابتدایی می‌تواند نقشه مفهومی ارزشمندی برای هدایت دامنه وسیعی از خدمات نظام آموزشی باشد. در کوشش‌هایی که برای کمک به مدیران مدارس ابتدایی برای مقابله و سازگاری در طول شرایط سخت و بحران‌ها صورت می‌گیرد. یک دیدگاه نظام‌مند درباره تاب‌آوری بسیار حائز اهمیت است. تفاصيل المقالة