ورود اسلام به آسیای مرکزی را می توان یکی از مهم ترین حادثۀ تاریخی این سرزمین دانست. با آنکه دین اسلام از نیمۀ دوم قرن اول هجری به این سرزمین راه یافت، ولی رواج آن مدت ها به طول انجامید. بنا بر مسنتدات تاریخی پس از آنکه اسلام وارد منطقه آسیای مرکزی گردید بتدریج مورد پذیرش مردم و تمامی بخش های جامعه قرار گرفت ودیری نپایید که اسلام تحولاتی شگرف را در زمینه های مختلف برای مردم ماوراءالنهر به ارمغان آورد در سایه تعالیم روح افزای اسلام پس از ساخت مساجد ومراکز فرهنگی شخصیت های برجسته ای درماوراءالنهر پرورش یافتند وهمین مسله موجب شد تا در مدتی کوتاه مردم منطقه به چنان مرتبه ای از رشد و ترقی دست یافتند، که به یکی از بزرگ ترین مراکز علمی و فرهنگی عالم اسلام مبدل شدند. همچنین ورود اعراب مسلمان به منطقه ماوراءالنهر تحولات جدیدی در زمینه اجتماعی بوجود آورد بطوری که بااسکان اعراب و امتزاج قبایل عرب با بومیان بافت اجتماعی جامعه نیز بکلی دگرگون شد. در واقع ورود اسلام به آسیای مرکزی پیامدهای مختلفی در پی داشت که این پژوهش در پی شناسایی و بررسی آنها می باشد. محقق قصد دارد به این پرسش پاسخ دهد که، پیامدهای مذهبی واجتماعی ورود اسلام به آسیای مرکزی تا پایان دولت بنی امیه چه بوده است؟ در پاسخ باید گفت، ورود اسلام به آسیای مرکزی تحولات قابل ملاحظه ای در زمینه مذهبی و اجتماعی در منطقه بوجود آورد. تفاصيل المقالة

هر چند در دوره خلافت عثمان با فتح خراسان و مرگ یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی مقدمات ورود مسلمانان به آسیای مرکزی فراهم گردید. و.در عهد معاویه نیز مسلمانان توانستند پیشرفت های قابل ملاحظه ای در آن منطقه به دست آورند اما آنچه مسلم است حملات اعراب مسلمان به ماوراءالنهر تا این زمان بصورت ایزایی و به منظور غارت منابع صورت میگرفت اما بر اساس گزارشات موثق سیطره قطعی بر ماوراءالنهر تا نیمه دوم عصر امویان به تاخیر افتاد.درست از زمانی که عبدالملک مروان قدرت را در دست گرفت. با ورود یکی از سرداران اموی بنام قتیبه به ماوراءالنهر فصل جدیدی در حملات به آسیای مرکزی آغاز شد. قتیبه بن مسلم باهلی در طول ده سال توانست قسمت های زیادی از ماوراءالنهر را به تصرف در آورد .بدون تردید میتوان گفت از آغاز ورود مسلمانان به این سرزمین یک سری از عوامل بطور مستقیم بر روند پیشرفت فتوحات موثر واقع شد و در مقابل یک دسته موانع نیز در این فرایند روند فتوحات را در برخی مناطق با مشکلاتی مواجه نمود و مانع روند پیشروی مسلمانان شد. این مقاله در صدد است به این برسش اساسی باسخ دهد که علل پیشرفت و دلایل کندی فتوحات در ماوراءالنهر چه بوده است.؟ از اینرو برای نیل به این مقصود ابتدا باید به مطالعه فرایند فتوحات در این منطقه به شیوه توصیفی پرداخت سپس با رویکردی تحلیلی به جستجوی عوامل پیشرفت وموانع فتوحات اسلامی اشاره کرد. تفاصيل المقالة