ریشه زایی قلمه های خشبی، یک عامل محدودکننده در ازدیاد گیاهان چوبی به شمار می رود. به منظور ارزیابی اثر زمان قلمه گیری و غلظت های مختلف ایندول-3-بوتیریک اسید (IBA) بر توان ریشه زایی قلمه های کیوی رقم هایوارد (Actinidia deliciosa cv. Hayward) آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه ی طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل دو زمان قلمه گیری (اوایل بهمن و نیمه ی دوم اسفند) و فاکتور فرعی شامل غلظت های صفر (به عنوان شاهد)، 2500، 5000 و 7500 میلی گرم در لیتر IBA بود. قلمه های گرفته شده پس از تیمار به مدت 5 دقیقه با IBA، در محیط کشت پرلیت کاشته شدند. بعد از 3 ماه، برخی صفات مرتبط با ریشه دهی؛ مانند تعداد و طول ریشه، فیزیولوژیکی مانند وزن تر و خشک ریشه و کالوس و مورفولوژیکی مانند طول ساقه و تعداد برگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که قلمه‌های گرفته شده در نیمه ی دوم اسفند، دارای بیشترین تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه بودند، در حالی که، قلمه های گرفته شده در اوایل بهمن دارای بیشترین ماده ی خشک ریشه، وزن تر و خشک کالوس و همچنین تعداد برگ بودند. تیمار IBA به طور معنی داری صفات مرتبط با ریشه زایی را افزایش داد که در این میان، غلظت 2500 میلی گرم در لیتر مؤثرترین تیمار بود. تیمار 5000 میلی گرم در لیتر IBA با القای بیشترین وزن تر و خشک کالوس، ریشه زایی کمتری را القا کرد. در مجموع، قلمه گیری در نیمه ی دوم اسفند و تیمار با غلظت 2500 میلی گرم در لیتر IBA برای ریشه زایی قلمه های کیوی رقم هایوارد پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة