فهرس المقالات Mahboubeh Taherkhani


  • المقاله

    1 - ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی و تعیین محتوای تام فنولی و فلاونوییدی عصارۀ گیاه Adonis aestivalis L. جمع آوری شده از استان لرستان
    فصلنامه بیولوژی کاربردی , العدد 4 , السنة 6 , پاییز 1395
    گیاه چشم خروس (Adonis aestivalis L.) متعلق به قبیلة Ranunculeae و از تیرة آلاله (Ranunculaceae) می‌باشد. وجود ترکیبات تترا ترپنوییدی، فنولی و گلیکوزیدهای قلبی در جنس Adonis گزارش شده است. مهم ترین مزیت این گیاه، کاربرد آن در درمان بیماری‌های ناشی از ضعف عضلات قلبی می‌با أکثر
    گیاه چشم خروس (Adonis aestivalis L.) متعلق به قبیلة Ranunculeae و از تیرة آلاله (Ranunculaceae) می‌باشد. وجود ترکیبات تترا ترپنوییدی، فنولی و گلیکوزیدهای قلبی در جنس Adonis گزارش شده است. مهم ترین مزیت این گیاه، کاربرد آن در درمان بیماری‌های ناشی از ضعف عضلات قلبی می‌باشد. همچنین در گذشته از این گیاه جهت درمان ناراحتی‌های جنسی استفاده می‌شده است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات آنتی اکسیدانی، محتوای تام فنلی و فلاونوییدی عصارۀ متانولی 80% و عصاره اتیل استاتی این گیاه و مقایسۀ این دو عصاره با یکدیگر می‌باشد. محتوای تام فنولی عصاره‌های این گیاه نیز با استفاده از معرف فولین سیوکالتیو و گالیک اسید به عنوان استاندارد انجام شد. همچنین محتوای تام فلاونوییدی عصاره‌ها به روش اسپکتروفوتومتری و توسط کاتچین به عنوان استاندارد انجام شد. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره‌ها از روش آنتی اکسیدانی- احیا کنندگی فریک(FRAP) به دست آمد. محتوای تام فنولی (35/2 ± 26/607 میلی گرم گالیک اسید بر گرم نمونه) و فلاونوئیدی (007/0 ± 81/97 میلی‌گرم کاتچین در گرم نمونه) عصارۀ متانولی 80% بیشتر از عصارۀ اتیل استاتی به دست آمد. همچنین عصارۀ متانولی 80% دارای خاصیت آنتی اکسیدانی- احیاء کنندگی فریک (001/0 ± 985/3 میلی گرم گالیک اسید در گرم نمونه) بیشتری نسبت به عصارۀ اتیل استاتی (0004/0 ± 494/3 mg GAE/g) می‌باشد. نتایج نشان داد که عصارۀ متانولی 80% گیاه آدونیس از اثرات آنتی اکسیدانی و محتوای فنولی و فلاونوئیدی بالایی برخوردار بوده و به عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی مستلزم تحقیقات بیشتر و جامع‌تری می‌باشد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    2 - استخراج و شناسایی یک فلاون برای نخستین بار از عصارۀ گیاه Artemisia turanica Krasch. جمع‌آوری شده از اسفراین در استان خراسان
    اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی , العدد 1 , السنة 6 , بهار 1397
    تاکنون ترکیبات طبیعی متنوعی نظیر مونوترپن ، سزکوئی ترپن ، ترکیبات فلاونوئیدی و غیره با خواص بیولوژیکی و دارویی از جنس Artemisia استخراج و شناسایی شده است. با توجه به اهمیت و ارزش دارویی این جنس، هدف از این تحقیق بررسی فیتوشیمیایی درمنه قرمز (Artemisia turanica Krasch) أکثر
    تاکنون ترکیبات طبیعی متنوعی نظیر مونوترپن ، سزکوئی ترپن ، ترکیبات فلاونوئیدی و غیره با خواص بیولوژیکی و دارویی از جنس Artemisia استخراج و شناسایی شده است. با توجه به اهمیت و ارزش دارویی این جنس، هدف از این تحقیق بررسی فیتوشیمیایی درمنه قرمز (Artemisia turanica Krasch) از نقطه نظر ترکیبات طبیعی موجود در عصاره می باشد. برای انجام این تحقیق، اندام هوایی گیاه مذکور در مرحلۀ گلدهی در سال 1393 از روستای بام بعد از قهرمان آباد در اسفراین جمع‌آوری و به روش خیساندن عصاره گیری شد. سپس جهت جداسازی هیدروکربن ها با زنجیره های بلند، عمل چربی‌گیری صورت گرفت. به منظور آنالیز و جداسازی فراکسیون های مختلف، عصاره بر روی ستون کروماتوگرافی برده شد. تمامی فراکسیون های حاصل از لحاظ وجود ترکیبات طبیعی توسط تکنیک TLC مورد بررسی قرار گرفتند و در نهایت ترکیب طبیعی با استفاده از تکنیک های طیف سنجی IR، 13C-NMR و 1H-NMR شناسایی شد. نتایج حاصل از تکنیک‌های طیف سنجی منجر به شناسایی یک فلاون به نام 3،5،́3 و ́4- تترا هیدروکسی، 7و́5- متوکسی فلاون، برای اولین بار در عصارۀ این گیاه شد. لذا با توجه به وجود فلاونوئید در عصاره این گیاه، پیش‌بینی می گردد که این گیاه دارای اثرات آنتی اکسیدانی بالایی باشد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    3 - استخراج، خالص‌سازی و شناسایی یک گواینولید از عصارۀ گیاه دارویی Artemisia absinthium Linnaeus در استان اردبیل
    اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی , العدد 5 , السنة 8 , زمستان 1399
    استفاده از گیاهان دارویی و معطر، در صنایع داروسازی، آرایشی، بهداشتی و غذایی به شناسایی کمی و کیفی ترکیبات موجود در آنها مربوط می شود. در راستای این هدف، شناسایی و بررسی‌های گیاه شناسی و فیتوشیمیایی گیاهان اولین گام به‌منظور استفاده کاربردی از آنها می باشد. گیاه Artemisi أکثر
    استفاده از گیاهان دارویی و معطر، در صنایع داروسازی، آرایشی، بهداشتی و غذایی به شناسایی کمی و کیفی ترکیبات موجود در آنها مربوط می شود. در راستای این هدف، شناسایی و بررسی‌های گیاه شناسی و فیتوشیمیایی گیاهان اولین گام به‌منظور استفاده کاربردی از آنها می باشد. گیاه Artemisia absinthium L. متعلق به خانوادۀ Asteraceae بوده و در گذشته برای درمان درد معده، قلب، بهبود حافظه و بازگرداندن عملکرد ذهنی در طب سنتی مورد استفاده قرار می گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی فیتوشیمیایی عصارۀ یک گونه از آرتمیزیای ایران به نام افسنطین جمع آوری شده از رویشگاه طبیعی آن در استان اردبیل، از نقطه نظر ترکیبات طبیعی می باشد. بدین منظور ابتدا اندام هوایی گیاه افسنطین در مرحلۀ گلدهی از منطقه نمین در استان اردبیل واقع در شمال غربی ایران در تیرماه 1394 جمع آوری شد و به روش خیساندن در مخلوط سه حلال متانول: دی اتیل اتر: هگزان با نسبت 1:1:1 عصاره گیری و سپس به منظور جداسازی هیدروکربن ها با زنجیره بلند، عمل چربی گیری انجام شد، عصارۀ حاصل بر روی ستون کروماتوگرافی برده و از نظر ترکیبات متشکله مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از بررسی های فیتوشیمیایی یک سزکوئی ترپن از خانوادۀ گواینولیدها با استفاده از تکنیک های طیف سنجی 13C-NMR، 1H-NMR و DEPT شناسایی و تعیین ساختار مولکولی شد. جامد بلوری با فرمول مولکولی C15H18O2 به عنوان یک نوع گواینولید از گیاه A. absinthium شناسایی و تعیین ساختار گردید. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    4 - (مقاله کوتاه علمی) استخراج، جداسازی و تعیین ساختار شیمیایی گلیکوزید قلبی دیگوکسین از عصارۀ گیاهLeonurus cardiaca L.
    اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی , العدد 4 , السنة 7 , پاییز 1398
    گیاه دارویی دم شیر با نام علمی Leonurus cardiaca L. گیاهی علفی و چند ساله متعلق به تیرۀ نعنائیان (Lamiaceae) است که بطور گسترده ای در طب سنتی ایران و دیگر کشورها به عنوان گیاهی آرام بخش، خواب آور، مدر، کاهنده فشار خون و بویژه به عنوان درمان بیماری‌های قلبی شناخته می‌شود أکثر
    گیاه دارویی دم شیر با نام علمی Leonurus cardiaca L. گیاهی علفی و چند ساله متعلق به تیرۀ نعنائیان (Lamiaceae) است که بطور گسترده ای در طب سنتی ایران و دیگر کشورها به عنوان گیاهی آرام بخش، خواب آور، مدر، کاهنده فشار خون و بویژه به عنوان درمان بیماری‌های قلبی شناخته می‌شود. از این گیاه ترکیبات فیتوشیمیایی مهمی نظیر آلکالوییدها، ایریدوییدها، ساپونین‌ها، فلاونوییدها، کاردنولیدها و دی ترپنوییدها استخراج و شناسایی شده است. با توجه به اهمیت و پراکندگی این گیاه در ایران، هدف از این پژوهش بررسی فیتوشیمیایی عصارۀ گیاهL. cardiaca در جهت ارزیابی و شناسایی ترکیبات طبیعی موجود در آن می‌باشد. در راستای این تحقیق، ابتدا اندام‌های هوایی گیاه مذکور در مرحلۀ گلدهی از دامنه‌های کوه دماوند در مردادماه 1395 جمع آوری و به روش خیساندن در حلال عصاره گیری گردید. سپس به منظور جداسازی چربی‌ها و ترکیبات اشباع با زنجیره‌های بلند، عمل چربی‌گیری توسط حلال هگزان و در قیف جداکننده انجام شد. در مرحله بعد به منظور جداسازی فراکسیون‌های مختلف، بر روی ستون کروماتوگرافی برده و نهایتاً از میان 32 فراکسیون بدست آمده، از فراکسیون 8+9+10 بلور مربوط به ترکیبی طبیعی ظاهر گردید. برای اولین بار در دنیا از گیاه دم شیر ترکیب طبیعی یک گلیکوزید قلبی با نام دیگوکسین استخراج، جداسازی و خالص سازی شده و با استفاده از روش‌های طیف سنجی 13C-NMR، 1H-NMR، DEPT و IR ساختمان شیمیایی آن شناسایی و معرفی گردید. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    5 - بررسی و مقایسه فیتوشیمیایی ترکیبات طبیعی موجود در اسانس و عصارۀ گیاه دارویی Epilobium hirsutum L. به روش‌های مختلف کروماتوگرافی و طیف سنجی
    اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی , العدد 5 , السنة 9 , زمستان 1400
    جنسEpilobium در طب سنتی دارای خواص دارویی ضد التهابی، ضد اکسیدانی، ضد میکروبی، ضد توموری، ضد درد و ضد آندروژنیک می‌باشد. در این تحقیق اندام‌های هوایی گونه بید علفی کرکی Epilobium hirsutum L. در مرحلۀ گلدهی از ارتفاعات البرز مرکزی استان مازندران، بین سیاه بیشه و پل زنگول أکثر
    جنسEpilobium در طب سنتی دارای خواص دارویی ضد التهابی، ضد اکسیدانی، ضد میکروبی، ضد توموری، ضد درد و ضد آندروژنیک می‌باشد. در این تحقیق اندام‌های هوایی گونه بید علفی کرکی Epilobium hirsutum L. در مرحلۀ گلدهی از ارتفاعات البرز مرکزی استان مازندران، بین سیاه بیشه و پل زنگوله در تاریخ 28 تیرماه 1396 جمع آوری و از نظر ترکیبات موثرۀ فرار در اسانس و ترکیبات طبیعی موجود در عصاره مورد بررسی فیتوشیمیایی قرار گرفت. اسانس این گیاه به روش تقطیر با آب با ستفاده از دستگاه کلونجر استخراج و توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی کوپل شده با طیف سنج جرمی (GC-MS) مورد ارزیابی کیفی و کمی قرار گرفت. نتایج نشان داد در اسانس این گیاه عمده‌ترین ترکیبات مربوط به آلفا- پینن با مقدار 65/21 درصد، دلتا-کادینن (29/15 درصد) و 1و8- سینئول (24/12 درصد) بوده است. ترپن‌های هیدروکربنی بیشترین غلظت را در روغن اسانسی این گیاه به خود اختصاص داده بودند. ترکیب طبیعی موجود در عصارۀ گیاه E. hirsutum توسط تکنیک‌های کروماتوگرافی ستونی، صفحه‌ای و لایۀ نازک (TLC) خالص‌سازی و در نتیجه یک ترکیب طبیعی به نام اِپی گالو کاتچین گالات از عصارۀ این گیاه استخراج و توسط تکنیک‌های طیف‌ سنجی C-NMR13، H-NMR1 و DEPT شناسایی و تعیین ساختار مولکولی شد. عصارة گیاه، به روش خیساندن در حلال استخراج و از لحاظ وجود ترکیبات فلاونوئیدی (روش شینودا)، تاننی (معرف فریک کلراید)، آلکالوئیدی (تست مایر)، گلیکوزیدی (روش کلر کیلیانی) و ساپونینی (روش فورث) مورد بررسی فیتوشیمیایی قرار گرفت. درنتیجه وجود ترکیبات طبیعیِ فلاونوئیدی (ایجاد رنگ قرمز)، آلکالوئیدی (تشکیل رسوب زرد)، کاتکول تانن‌ها (رنگ سبز تیره)، ساپونین (لایه کفی پایدار) و گلیکوزیدی (ایجاد لایه سبز-آبی) در عصارۀ این گیاه اثبات شد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    6 - بررسی فیتوشیمیایی و اثر ضد میکروبی عصارۀ گیاه دارویی Moringa oleifera Lam. تکثیر یافته از طریق کشت بافت
    اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی , العدد 5 , السنة 10 , زمستان 1401
    گیاه گز روغنی (Moringa oleifera Lam) یک درخت گرمسیری متعلق به خانوادۀ Moringaceae و دارای 14 گونه در آفریقا، ماداگاسکار، آسیای غربی و شبه قاره هند است. این تحقیق به بررسی فیتوشیمیایی و اثرات ضد میکروبی عصارۀ گیاه M. oleifera تکثیر یافته از طریق کشت درون شیشه ای در ایرا أکثر
    گیاه گز روغنی (Moringa oleifera Lam) یک درخت گرمسیری متعلق به خانوادۀ Moringaceae و دارای 14 گونه در آفریقا، ماداگاسکار، آسیای غربی و شبه قاره هند است. این تحقیق به بررسی فیتوشیمیایی و اثرات ضد میکروبی عصارۀ گیاه M. oleifera تکثیر یافته از طریق کشت درون شیشه ای در ایران می پردازد. در بهار سال 1395، با کشت بافت اثرات محیط را بر روی مقدار و میزان ترکیبات فیتوشیمیایی حذف کردیم و بدینصورت از توان و پتانسیل ژنتیکی گیاه آگاه شدیم. عصارۀ گیاه کشت بافتی به روش خیساندن در حلال، استخراج و نهایتاٌ ترکیب کوئرستین به عنوان یک فلاونوئید از طریق کروماتوگرافی ستونی و لایه نازک، استخراج، خالص سازی و سپس از طریق طیف سنجی رزونانس مغناطیسی هسته و تکنیک مادون قرمز شناسایی و تعیین ساختار مولکولی گردید. همچنین اثر آنتی میکروبی عصارۀ تام این گیاه توسط خیساندن در سه حلال متانول، کلروفرم و اتیل استات علیه چهار سویه باکتریایی Staphylococcus aureus ،Bacillus subtilis ، Pseudomonas aeruginosa و Escherichia coli به روش چاهک پلیت در محیط مایع مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت حداقل غلظت مهار کنندگی رشد (MIC) و حداقل غلظت کشندگی باکتری (MBC) برای سویه های مذکور تعیین گردید. بزرگترین هاله عدم رشد مربوط به عصارۀ متانولی و به میزان 20 میلی متر بدست آمد. مؤثرترین نتیجه با توجه به مقادیرMIC و MBC مربوط به تأثیر عصاره متانولی بر روی سویۀ E. coli با غلظت 40 mg/ml بدست آمد. در نتیجه عصارۀ گیاه M. oleifera منبع غنی از مواد آنتی اکسیدانی نظیر فلاونوئید ها و همچنین عصارۀ متانولی آن دارای خاصیت آنتی میکروبی قابل توجهی می باشد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    7 - بررسی محتوای فنولی اسانس و فلاونوئیدی عصارۀ شش گونه از جنس Artemisia در استانهای خراسان، سمنان و آذربایجان غربی
    اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی , العدد 4 , السنة 2 , پاییز 1393
    در این تحقیق، محتوای فنولی اسانس و فلاونوئید عصارۀ شش گونه از جنس Artemisiaبه نام‌های A. absinthium, A. oliveriana, A.turanica, A. ciniformis, A.diffusa, A. aucheriدر ایران، مقایسه و بررسی گردید. استخراج اسانس گیاهان به روش تقطیر با آب، میزان محتوای فنولی بر اساس معادل أکثر
    در این تحقیق، محتوای فنولی اسانس و فلاونوئید عصارۀ شش گونه از جنس Artemisiaبه نام‌های A. absinthium, A. oliveriana, A.turanica, A. ciniformis, A.diffusa, A. aucheriدر ایران، مقایسه و بررسی گردید. استخراج اسانس گیاهان به روش تقطیر با آب، میزان محتوای فنولی بر اساس معادل گالیک اسید و همچنین عصارۀ متانولی گیاهان مذکور نیز بر اساس تعیین محتوای فلاونوئیدی معادل با میلی‌گرم بر گرم کاتچین مورد سنجش قرار گرفت. اسانس گیاه A. oliveriana با محتوای فنولی 11/6±87/348 میکروگرم بر میلی‌گرم گالیک اسید و اسانس A. aucheriبا محتوای فنولی50/6±87/133 میکروگرم بر میلی‌گرم گالیک اسید، به‌ترتیب دارای بیشترین و کمترین محتوای فنولی بودند. از سوی دیگرعصارۀ A. diffusaدارای بیشترین میزان ترکیبات فلاونوئیدی معادل با 64/9±74/332 میلی‌گرم بر گرم کاتچین و عصارۀ A. absinthiumدارای کمترین محتوای فلاونوئیدی (28/2±73/101 میلی‌گرم بر گرم کاتچین) بدست آمد. از آنجایی که فنل‌ها و فلاونوئید‌های گیاهی نقش مهمی در فعالیت آنتی‌اکسیدانی دارند، می‌توان نتیجه گرفت که روغن اسانسی گیاه A. oliverianaو عصارۀ A. diffusaبه‌ترتیب دارای بیشترین محتوای فنولی و فلاونوئیدی بوده و در نتیجه می‌توانند به‌عنوان آنتی اکسیدا‌ن‌های بهتری عمل کنند. تفاصيل المقالة