زمینه و هدف: انتظار می‌رود سیاست‌های توسعه پایدار به نحوی طراحی ‌شوند که فرایندهای تولید و محصولات تولیدی سازگار با محیط زیست بوده و کمترین اثرات جانبی را به دنبال داشته باشند. دغدغه این روزهای کشورهای توسعه یافته دست یافتن به توسعه پایدار است و این مهم با راهکار کارایی زیست‌محیطی ارزیابی می‌شود. کارایی زیست‌محیطی شناخته‌ترین و پرکاربردترین شاخص ارزشگذاری در رابطه با توسعه زیست‌محیطی است. روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده و تحلیل پوششی تصادفی ناپارامتری داده ها (StoNED)، کارایی فنی و زیست‌محیطی صنایع انرژی‌بر استان اصفهان را تخمین زده و به مقایسه نتایج می‌پردازد. داده‌های مالی شامل فروش سالانه، نیروی کار، هزینه مواد اولیه اصلی، موجودی سرمایه از صورت‌های مالی حسابرسی شده شرکت‌ها برای سال منتهی به 1396 جمع آوری شده و میزان مصرف انرژی و انواع انرژی مصرفی و درصد هریک از آنها از بخش فنی کارخانه با استفاده از پرسشنامه‌ جمع‌آوری و تکمیل گردیده است. یافته ها: از فروض پژوهش پایین‌تر بودن میانگین کارایی زیست‌محیطی نسبت به میانگین کارایی فنی بود که نتایج بدست آمده نشان داد میانگین کارایی زیست محیطی به نسبت قابل توجهی پایین‌تر از میانگین کارایی فنی بنگاه‌هاست. همچنین نتایج نشان داد متوسط کارایی فنی در صنایع انرژی‌بر منتخب استان اصفهان، با استفاده از روش StoNED، 7/75 % و متوسط کارایی زیست‌محیطی، 1/52% است. بدین ترتیب متوسط کارایی زیست‌محیطی صنایع مذکور، 6/23% پایین‌تر از میانگین کارایی فنی آنهاست. در میان سه گروه مورد بررسی، صنایع غیرفلزی مثل کارخانه‌های تولید سیمان و آجر نسوز متوسط کارایی فنی بالاتری با رقم 35/87% داشته درحالیکه متوسط کارایی زیست‌محیطی ا‌ین گروه با عدد 79/48% پایین‌تر از دو گروه دیگر است. این موضوع با توجه به اینکه این صنایع از جمله آلاینده‌ترین صنایع کشور در انتشار CO2 هستند کارایی پایین‌تر زیست‌محیطی آنها دور از انتظار نیست و در این مطالعه نیز تایید می‌شود. متوسط کارایی فنی صنایع فلزی23/81 % و متوسط کارایی زیست‌محیطی ا‌ین گروه 61/55% و متوسط کارایی فنی صنایع شیمیایی و پتروشیمی 9/55% و متوسط کارایی زیست‌محیطی ا‌ین گروه 54/49 % بوده است. بحث و نتیجه گیری : با توجه به اختلاف میانگین کارایی زیست محیطی محاسبه شده، پیشنهاد می‌شود برای بالا بردن کارایی زیست‌محیطی ، استانداردهای زیست محیطی متناسب با هر صنعت تدوین گردد. تفاصيل المقالة