عقلانیت حوزه انقلابی از پیوند وثیق حوزه با نظام اسلامی شکل گرفته است. مهم‌ترین شاخصه‌های این عقلانیت در نقش تولیدی به‌روز و متناسب با نیاز در دستگاه معرفتی و ظرفیت اجتهادی حوزه عبارت‌اند از قدرت آینده‌نگری در چارچوب منظومه فلسفه سیاسی اسلام، توانایی حل تعارضات درونی و تزاحمات خارجی، آزاداندیشی دینی و رهایی از تعصب، تحجر، تصلب و قشری‌گری و واپس‌گرایی و مدیریت حل بحران‌ها و عبور از گسل‌ها و گسست‌های فکری و سیاسی، و تحکیم وفاداری‌ها و سامان‌دادن به التزامات فکری و اعتقادی. این شاخصه‌ها، سبب پویایی و پایایی حوزه در عرصه حیات سیاسی شده است. چالش‌هایی که باعث دورشدن حوزه از آزاداندیشی دینی، ایجاد تعصب و تحجر، ناکارآمدی و انسدادهای فکری، و فقدان آینده‌نگری و خدشه در وفاداری سیاسی می‌شود، به عنوان مهم‌ترین آسیب‌های تفکر سیاسی حوزه انقلابی تلقی می‌شوند. تفاصيل المقالة