هیدروپرایمینگ بذر و محلول‌پاشی نیتروژن و گلایسین بتائین می توانند تاثیرات شرایط نامساعد خشکی بر عملکرد کمّی و کیفی نخود در شرایط دیم را کاهش دهند. در جهت آزمون این فرضیه آزمایشی در سال زراعی 97-1396در شهرستان کوهدشت استان لرستان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار روی رقم نخود عادل اجرا شد. عوامل مورد برررسی شامل پرایمینگ بذر در دو سطح (پرایم نشده و هیدروپرایم شده) و محلول‌پاشی نیتروژن (از منبع اوره) و گلایسین بتائین در شش سطح (عدم محلول پاشی (شاهد)، غلظت صفر (اسپری آب)، اوره سه درصد، گلایسین بتائین 100 میلی مولار، گلایسین بتائین 200 میلی مولار، و گلایسین بتائین 200 میلی مولار + اوره 3 درصد) بودند. اثر متقابل پرایمینگ و محلول پاشی بر عملکرد معنی دار بود و بیشترین عملکرد بیولوژیک (2688 کیلوگرم در هکتار) و دانه (1301 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد توأم پرایمینگ و مصرف گلایسین بتائین 200 میلی مولار + اوره 3 درصد و کمترین عملکرد نیز مربوط به شرایط عدم پرایمینگ و عدم محلول پاشی بود. پرایمینگ بذر همچنین، شاخص برداشت، تعداد دانه در بوته، تعداد نیام در بوته، وزن صد دانه و تعداد گره فعال را بهبود بخشید. اثر محلول‌پاشی بر روی تعداد دانه در نیام و درصد پروتئین دانه معنی دار شدند. بیشترین میزان این صفات مربوط به محلول‌پاشی گلایسین بتائین 200 میلی مولار + اوره 3 درصد برآورد شد. هیدروپرایمینگ، عملکرد دانه، شاخص برداشت، وزن دانه، تعداد دانه در گیاه را به طور قابل توجهی افزایش داد. همچنین، هیدروپرایمینگ سبب شد تا گیاه زودتر وارد مرحله گلدهی و نیام دهی شود. با توجه به نتایج این تحقیق، استفاده از تیمار هیدروپرایمینگ و سپس محلول پاشی نیتروژن و گلایسین بتائین با منظور نمودن نسبت هزینه به فایده برای بهبود عملکرد کمّی و کیفی نخود دیم در شهرستان کوهدشت می تواند مد نظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة