به منظور بررسی رفتـار گیــاه کنجد تحت شرایط کمبود آب به کاربرد روش های مدیریتی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان جیرفت در سال زراعی 1394 انجام شد. تیمارهای آبیاری بر اساس شاخص های حد ظرفیت زراعی خاک، نقطه پژمردگی دایم، عمق توسعه ریشه و ضریب سهل الوصول کنجد (شامل چهار سطح 100، 80، 60 و 40 درصد مقدار آب مورد نیاز) انتخاب شدند. ارقام مورد استفاده شامل هلیل، برازجان 2 و توده محلی جیرفت بودند. در این آزمایش از تیمار خاکپوش کاه و کلش گندم در دو سطح بدون کاربرد بقایا و کاربرد بقایا به میزان 5/7 تن در هکتار استفاده شد. نتایج نشان داد اثرات ساده تنش خشکی و مالچ کلشی و اثر متقابل تنش خشکی در مالچ کلشی در مورد تمامی صفات اندازه گیری شده در سطح احتمال یک درصد معنی دار بودند. اثر متقابل تنش خشکی در رقم در مالچ کلشی تنها در مورد صفت درصد روغن معنی دار گردید. بیشترین و کمترین میانگین عملکرد دانه و درصد روغن به ترتیب متعلق به ارقام هلیل و برازجان 2 بود. کاربرد تیمار کاه و کلش به میزان 5/7 تن در هکتار در مقایسه با تیمار عدم کاربرد آن (شاهد) منجر به بهبود میانگین صفات اندازه گیری شده گردید. بیشترین درصد روغن از رقم هلیل با کاربرد کاه و کلش و آبیاری 100% (10/53 درصد) به دست آمد که با میانگین به دست آمده از آبیاری 80% (9/52%) اختلاف معنی داری نداشت. به طورکلی، نتایج نشان داد که کاربرد کاه و کلش گندم تاثیر مثبتی در کاهش اثرات ناشی از کاهش مصرف آب آبیاری داشت. تفاصيل المقالة

به‌منظور بررسی اثرات تنش کم‌آبی، کود نیتروژن و زئولیت بر شاخص‌های رشد و عملکرد بیولوژیک و دانه شنبلیله آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1393 و 1394 در مزرعه دانشگاه تربیت مدرس اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل پنج رژیم آبیاری (بدون تنش؛ تنش خفیف در مراحل رویشی و زایشی؛ تنش شدید در مراحل رویشی و زایشی) به‌عنوان عامل اصلی و ترکیب فاکتوریلی از سه تیمار کودی بر اساس نیتروژن مورد نیاز گیاه (شاهد، ورمی‌کمپوست به میزان 7/2 تن در هکتار و اوره به میزان 11 کیلوگرم در هکتار) و دو مقدار زئولیت (صفر و نه تن در هکتار) به‌عنوان عامل فرعی بودند. در هر دو سال با افزایش شدت تنش کم‌آبی شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، ارتفاع گیاه، عملکرد بیولوژیک و دانه شنبلیله کاهش یافتند به‌گونه‌ای‌که تیمار تنش شدید کم‌آبی در مرحله زایشی بدون کود و زئولیت (با کمترین مقدار عملکرد بیولوژیک و دانه) در مقایسه با شاهد، به‌ترتیب در هر دو سال، کاهش 96/60 و 09/48 درصدی در عملکرد بیولوژیک و 18/80 و 62/75 درصدی در عملکرد دانه را نشان داد. با کاربرد کود نیتروژن، خصوصاً ورمی‌کمپوست، میزان شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه در مراحل مختلف رشدی و به‌تبع آن عملکرد بیولوژیک و دانه شنبلیله، در رژیم‌های مختلف آبیاری افزایش یافتند. در رژیم‌های مختلف آبیاری تیمارهایی که ورمی‌کمپوست و یا زئولیت در آنها به‌کار رفته بودند توانستند شاخص سطح برگ و سرعت رشد بالاتری داشته باشند و در نهایت عملکرد بیشتری تولید نمایند. تفاصيل المقالة