موجودات زیستی (فیتوپلانکتون، زئوپلانکتون، ماکروبنتوز و شانه‌دار Mnemiopsis leidyi) به همراه برخی عوامل غیرزیستی (فیزیکوشیمیایی و آلاینده‌های آب) در سال 1387 در کرانه جنوبی دریای خزر بین طول جغرافیایی54-48 درجه و عرض جغرافیایی 39-36 درجه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری در 4 فصل و در 8 نیم‌خط عمود بر ساحل در منطقه آستارا، انزلی، سفیدرود، تنکابن، نوشهر، بابلسر، امیرآباد و بندرترکمن انجام شد. نمونه‌ها از اعماق 5، 10، 20، 50 و 100 متر و لایه‌های مختلف جمع‌آوری شد. آنالیز داده‌ها به روش غیرپارامتریک و همچنین با به‌کارگیری روش آماری چندمتغیره انجام شد. نتایج نشان داد که برخی از عوامل فیزیکوشیمیایی آب شامل نیتروژن آلی، نیتروژن معدنی (آمونیوم)، شوری و دمای آب نسبت به عوامل دیگر از اهمیت بیشتری برخوردارند. همچنین فراوانی و زی‌توده شانه‌دار M. leidyi به دمای آب، شفافیت و ترکیبات نیتروژن مرتبط بود و سبب تغییر مستقیم در فراوانی، زی‌توده و ترکیب گونه‌ای موجودات پلانکتونی شده است. به طوری که تعداد گونه های زئوپلانکتون پیش از ورود شانه دار M. leidyi 50 گونه بود و در این مطالعه از آنها تنها 10 گونه مشاهده شد. تفاصيل المقالة

چکیده آسیب شناسی بافت آبشش بچه ماهی سفید حاصل از تکثیر مصنوعی با هدف تعیین درصد بقاء در هنگام رهاسازی به محیط های طبیعی انجام شد. بچه ماهیان از مرکز تکثیر پرورش شهید رجایی تهیه شد و در آزمایشگاه پژوهشکده اکولوژی دریای خزر در شرایط همسان سازی شده با محیط طبیعی مورد آزمایش تنش شوری و گل آلودگی قرار گرفتند. بچه ماهیان در شرایط پرورش در استخرهای خاکی دارای روند رشد آلومتریک بودند (05/0>P). بچه ماهیان در سه گروه وزنی (400-200 ، 600-400 و 1000-600 میلی گرم) و دو سطح شوری (آب شیرین رودخانه تجن و لب شور دریای خزر: ppt5/12) و شش سطح گل آلودگی در آب شیرین (FTU50، FTU430، FTU2600، FTU7800، FTU15600) به مدت 168 ساعت مورد آزمایش قرار گرفتند. هر تیمار شامل سه تکرار، تحت آزمون عاملی با اندازه گیری کمیت درصد بازماندگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در سطوح مختلف عوامل مورد بررسی، اختلاف معنی داری بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (05/0>P). نرخ بقاء بچه ماهیان در آب لب شور و گل آلودگی در آب شیرین نسبت به تیمار شاهد، کاهش و در گروه‌هایی که از وزن بیشتری برخوردار بوده اند، افزایش داشته است. در پایان آزمایش و تحت آب لب شور و گل آلود، قسمتی از بافت آبشش بچه ماهیان در تمام گروه های وزنی تخریب، کوتاه و ضخیم شد. بافت آبشش بچه ماهیان در آب شفاف رودخانه تغییر محسوسی نداشت. هر چند در این بررسی، میزان بقاء بچه ماهیان قابل قبول بود. این تغییرات در گروه وزنی 1000-600 میلی گرم به مراتب کمتر مشاهده شد. بنظر می رسد که این تغییرات اختلالی در روند رشد بچه ماهیان ایجاد خواهد کرد. تفاصيل المقالة