تغذیه گیاه از منابع مختلف کودی یکی از عوامل مهم به زراعی در گیاهان تحت تنش محسوب می شود. پژوهش حاضر به منظور مطالعه پاسخ های مورفو-فیزیولوژیکی گیاه دارویی علف لیمو (Cymbopogon citratus (DC.) Stapf) به کاربرد منابع مختلف کودی (شاهد، NPK، نیتروکسین، قارچ مایکوریزا و بیوسولفور) تحت تنش شوری آب آبیاری (صفر، 100 و 200 میلی مولار) در دو اقلیم (فارس و تهران) به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1400-1399 مورد اجرا قرار گرفت. صفات رشدی، عملکردی و همچنین صفات فیزیولوژیکی از جمله محتوای رنگیزه های فتوسنتزی و پرولین و صفات کیفی (درصد و عملکرد اسانس) اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که شوری (200 میلی‌مولار) اثرات منفی بر پارامترهای رشدی و عملکردی (وزن خشک و حجم ریشه، ارتفاع بوته، تعداد برگ و عملکرد گیاه) داشت. بیشترین عملکرد گیاه در شوری صفر و 100 میلی مولار به ترتیب با میانگین 4183/1 و 4191/9 کیلوگرم در هکتار در منطقه فارس بدست آمد. در بین تیمارهای کودی، از نظر عملکرد گیاه تفاوتی وجود نداشت و همگی منجر به افزایش عملکرد در مقایسه با تیمار شاهد شدند. استفاده از کود زیستی نیتروکسین تحت شرایط بدون تنش در منطقه فارس منجر به ایجاد بیشترین محتوای کلروفیل کل و a شد که در مقایسه با شاهد به ترتیب افزایش 51/3 و 47/0 درصدی داشتند. تنش شوری (200 میلی مولار) و استفاده از بیوسولفور در منطقه تهران منجر به بالا رفتن محتوای پرولین شد. استفاده از کود NPK و قارچ مایکوریزا تحت تنش شدید شوری در فارس منجر به افزایش 2/3 و 2/4 برابری درصد اسانس شدند. کمترین میانگین اسانس نیز در کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی در تهران مشاهده شد. بیشترین عملکرد اسانس در کاربرد قارچ مایکوریزا در تنش شوری متوسط در فارس به دست آمد که در مقایسه با شاهد افزایش 7/2 برابری داشت. تمامی تیمارهای کودی در سطح 200 میلی مولار در فارس نیز دارای بالاترین عملکرد اسانس بودند. به طور کلی، گیاه علف لیمو از تحمل خوبی در برابر تنش شوری آب آبیاری برخوردار بود و استفاده از کودهای NPK، نیتروکسین و مایکوریزا ضمن افزایش عملکرد کمی و کیفی، منجر به تعدیل اثرات منفی ناشی از تنش شوری نیز گردید. تفاصيل المقالة

Seedy barberry (Berberis integerrima L.) has many applications in pharmaceutical, food, and health industries and grows naturally in Iran. To study the phytochemical properties of seedy barberry fruits and leaves in Kerman province, 5 habitats including Bam, Jiroft, Anbarabad, Rabar, and Baft were selected. The phytochemical properties of the fruit including pH, malic acid, soluble solids, anthocyanin, dry weight, antioxidant properties, and total phenol, as well as chlorophyll and carotenoid contents of the leaves were studied in a completely randomized design. Results showed that the sample from Anbarabad habitat had the highest pH (3.66), TSS (17.10%), fruit dry weight (3.66 g), total chlorophyll (0.99 μg g-1), and carotenoids (1.82 μg g-1), showing significant differences from the samples obtained from the other habitats. In addition, the antioxidant properties of Jiroft (0.42 mg g-1) and Rabar (0.40 mg g-1) samples were significantly 5%, respectively higher than those of the other habitats. The maximum and minimum levels of malic acid contents were recorded in the samples obtained from Jiroft and Bam, by 3.51% and 2.8%, respectively. Dendrogram analysis divided the biochemical properties of the seedy barberry populations into two main groups. Bam, Rabar, Baft, and Jiroft were grouped together and Anbarabad population made another group. The study concluded that the phytochemical properties of seedy barberry varies in different habitats. تفاصيل المقالة