در این مقاله به سابقه سد سازی در جهان باستان و در تمدنی که نظام حکومتی خود را بر گسترش سیستم آبیاری نهاده بود تکیه شده است. دولت اورارتو در حدود 2800 سال پیش در قسمت شرقی ترکیه و شمال غرب ایران ایجاد شد. بیشترین توجه حاکمان آن بر طبق مدارک کتبی (کتیبه های بنیانگذاری به خط میخی) به توسعه نظام آبیاری و تامین نیاز آب بخش کشاورزی و مصارف آشامیدنی مراکز سکونت توجه داشته و به همین منظور سازه های متعدد آبیاری شامل دهها سد،کانال، دریاچه مصنوعی و آب انبار در مناطق پر برف کوهستانی شرق آناتولی و شمال غرب ایران توسط اورارتوها ساخته شد. در تحقیق حاضر، سازه های آبیاری (سدها) را به لحاظ ویژگیهای جغرافیایی و طبیعی (منبع تامین آب سدها)، خصوصیات دیواره ها و فنون مهندسی ساخت مورد مطالعه قرار داده ایم، هدف کلی اینست که تصویری روشن از پیشینه سد سازی در محدوده زمانی و مکانی مورد مطالعه ارائه شود و در خاتمه جهت نتیجه گیری به تجزیه و تحلیل شیوه های تکنیکی سدها با توجه به داشتن قوس، دو دیواره بودن، داشتن ضخامت و هسته خاکی، مصالح به کار رفته و تکنیک آب بندی (cut off) پرداخته ایم. تفاصيل المقالة

بررسی متون مذهبی نشان دهنده روایات و اساطیری است که نقش پر رنگی در شکل‌گیری فرهنگ تصویری جوامع دارند؛ که به شکل نماد در آثار هنری به نمایش گذاشته شده و منجر به انتقال پیام از طریق تصویر گردیده است. بدینگونه بررسی تصاویر نمادین در آثار هنری منجربه شناخت ایدئولوژی حاکم بر جوامع میشود. یکی از تصاویر نمادین در هنر ایران باستان استفاده از نقشمایه های گیاهی است. هدف این پژوهش شناسایی، بازخوانی و تفسیر نگاره های گیاهی جهت شناسایی جایگاه آنها در باورهای مذهبی، اساطیری و تداوم و پیوستگی آنان در دوران ایران باستان است. این پژوهش کیفی با رویکرد توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه‌ای - میدانی انجام شده است. جامعه‌ آماری مورد مطالعه شامل هشتاد مهر هخامنشی، دویست و پنجاه سکه‌ اشکانی و ششصد و نود سکه ‌ ساسانی است که با تاکید بر نقوش گیاهی مورد بررسی قرار گرفته ‌اند. نتایج نشان میدهد بین نگاره های گیاهی بکار رفته در مهرها و مسکوکات ایران باستان با باورهای مذهبی و اسطوره‌ های ایرانی پیوستگی قابل ملاحظه‌ ای مشاهده میشود. نگاره‌ های "نخل، رزت، زنبق، انار، بلوط و انگور " از نقوش پرتکرار هستند که در متون مذهبی زرتشتی به آنها پرداخته شده که نشان میدهد این نقوش از دیرباز مقدس بوده و در هنر کاربرد مذهبی داشته اند. تفاصيل المقالة

شهرستان ورامین در 51 درجه و 39 دقیقۀ طول‌شرقی و 35 درجه و 19 دقیقۀ عرض‌شمالی از خط استوا قرار دارد. بخش جوادآباد در قسمت جنوب شهرستان ورامین و در قسمت شرقی دشت‌ ری قرار دارد.مطالعة محوطه‌های باستانی، بررسی و واکاوی مواد فرهنگی و نیز تحلیل الگوی استقراری با‌ توجه به فهم ‌و ‌درک تغییر ‌و ‌تحولات آن‌ها در این ناحیه، می‌تواند دامنة آگاهی ما را از ارتباطات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و همچنین تغییرات کمّی ‌و‌ کیفی در دوران انتقال از دورۀ ساسانی به قرون اولیۀ اسلامی بالا ببرد. روش تحقیق مقالۀ حاضر با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی باستان‌شناسی و همچنین تجزیه ‌و ‌تحلیل داده‌های باستان‌شناختی به‌ کمک سیستم اطلاعات ‌جغرافیایی است. بررسی‌های باستان‌شناختی مشخص‌ کرده که دشت جواد‌آباد از دورۀ پیش‌از‌تاریخ تا دورۀ اسلامی متأخر مورد استفادۀ جوامع انسانی بوده است. تفاوتی‌که در الگوی استقراری این دشت از دورۀ ساسانی به صدر اسلام و دورۀ اسلامی مشاهده می‌شود این است ‌که در دورۀ ساسانی، استقرارگاه‌ها همه در قسمت شمالی دشت قرار دارند و در قسمت میانی و جنوبی دشت جواد‌آباد، استقرار ساسانی تابه‌حال شناسایی نشده است. ولی در دورۀ انتقالی به دورۀ اسلامی و صدر اسلام، محوطه‌ها در قسمت‌های مختلف دشت پراکنده شده‌اند و این نشان می‌دهد که مسائل سیاسی، تأثیر ‌به‌سزایی در پراکندگی استقرارگاه‌های این دشت داشته‌اند. تفاصيل المقالة