در برنامه مدیریت تلفیقی آفات استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک در کنار سایر برنامه های کنترل آفات متداول است. زنبور Habrobracon hebetor Say (Hym., Braconidae) به عنوان یکی از مهم ترین پارازیتویید های لارو بسیاری از آفات راسته بالپولکداران مطرح می باشد. در این تحقیق اثر سموم آبامکتین،پروتئوس و سیرینولبر خصوصیات بیولوژیکی این پارازیتویید به روش اثر مستقیم (تماسی) و غیر مستقیم (میزبان مسموم) بررسی گردید. پرورش زنبور روی شب پره بید آردkuehniella Zeller (Lep., Pyralidae)Ephestiaدر شرایط آزمایشگاهی (دوره نوری D8:L16، رطوبت 65 % و دمای oC2±25) صورت گرفت. آزمایشات زیست سنجی روی زنبور پارازیتویید به دو روش تماسی و میزبان مسموم انجام و اثرات زیستی با بررسی شاخص های دموگرافیک محاسبه شدند. غلظت کشنده به روش تماسی برای سموم فوق به ترتیب 38/1، 037/0 و 62/6 پی پی ام و به روش طعمه مسموم 49/0، 15/2 و 138/0 پی پی ام به دست آمد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)در زنبور تیمار شده با این سموم به روش مستقیم و غیر مستقیم نسبت به زنبورهای شاهد کمتر بوده و در روش مستقیم این فاکتور به ترتیب برای آبامکتین، پروتئوس، سیرینولو شاهد 220/0، 211/0، 227/0 و 261/0(ماده/ ماده/ روز) و در روش میزبان مسموم به ترتیب 212/0، 205/0، 186/0 و 260/0 (ماده/ ماده/ روز) به دست آمد. سیرینول و آبامکتین در کاربرد تماسی کمترین تاثیر نسبت به شاهد و در روش کاربرد میزبان مسموم آبامکتین کمترین تاثیر را روی فاکتور نرخ ذاتی افزایش جمعیت داشته اند. همچنین آبامکتین (21/18 روز) کمترین تاثیر را روی طول دوره زیستی زنبور نسبت به شاهد (22/19 روز) داشته است. لذا استفاده از آبامکتین در برنامه های کنترل تلفیقی آفات با توجه به کم اثر بودن آن روی این دشمن طبیعی قابل توصیه است. تفاصيل المقالة