مقدمه: رقابت‌پذیری شهری به‌عنوان رویکردی نوین در برنامه‌ریزی شهری می‌کوشد با داشتن وجود نوعی از رقابت بین شهرها بر سر جذب سرمایه‌های مؤثر در توسعه و با تأکید بر مزیت رقابتی، از منظری جدید به بحث توسعه شهری بپردازد.هدف پژوهش: هدف مقاله فوق ارائۀ تحلیل اثرات ساختاری پیشران‌های مؤثر بر وضعیت آینده رقابت‌پذیری شهری در کلان‌شهر تهران است.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش ازنظر هدف کاربردی، گردآوری اطلاعات از نوع مطالعات اسنادی در قالب تحلیل محتوا و مصاحبه‌های تخصصی با 20 نفر از خبرگانو به‌صورت دلفی است. 43 پیشران مؤثر بر آینده وضعیت رقابت‌پذیری کلان‌شهر تهران در 7 بعد اقتصادی، نهادی، کالبدی- مکانی، زیست‌محیطی، فردی- انسانی، اجتماعی- فرهنگی و فناوری و ارتباطات انتخاب‌شده که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MICMAC پردازش‌شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: کلان‌شهر تهران بر اساس نتایج سرشماری سال 1395، در محدوده مناطق 22 گانه 8679936 نفر جمعیت دارد که در پهنه معادل 716 کیلومترمربع اسکان‌یافته‌اند.یافته‌ها و بحث: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که از مجموع 1359 محرک قابل ارزیابی، 548 رابطه با عدد 2 دارای روابط اثرگذاری نسبتاً قوی است، بعلاوه 196 رابطه عدد 3 دارد و این بدان معنا است که روابط پیشران‌های کلیدی بسیار زیاد بوده و از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری زیادی برخوردارند. نظام خوشه‌بندی پیشران‌ها حاکی از تمرکز بر پیشران‌های مستقل است و در حدود 20 پیشران دارای میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری پایینی هستند.نتایج: نتایج نشان می‌دهد که از میان 43 پیشران، 9 پیشران، کلیدی‌ترین پیشران‌های مؤثر بر وضعیت آینده رقابت‌پذیری کلان‌شهر تهران شناخته‌شده است، به ترتیب: حکمروایی شهری، کیفیت دانشگاه‌ها و نهادهای پژوهشی، دولت الکترونیک، فرم و تراکم شهری، ثبات اقتصادی، سیستم کاربست حمل‌ونقل هوشمند، ایجاد نوآوری از طریق تخصصی شدن اقتصاد منطقه، وجود کسب‌وکار دانش‌بنیان و نوآور، برنامه‌ریزی مدیریت شهر و مدیریت بازار محور شناسایی‌شده است، لذا بایستی اولویت‌دهی به این پیش برنده‌های کلیدی در تدوین راهبرد اصلی آینده رقابت‌پذیری کلان‌شهر تهران از طریق شالوده اسناد فرادست و محتوی طرح برنامه‌ریزی رقابت‌پذیری شهری فراهم آید. تفاصيل المقالة