با توجه به اینکه امروزه تحولات قابل توجهی در حوزه شهرنشینی، خصوصاً جمعیت و مهاجرت آن اتفاق می افتد، لذا آینده پژوهی و داشتن یک آرمان برای آینده در اتخاذ سیاست ها، استراتژی ها و برنامه های جمعیتی می تواند مفید باشد و در نهایت احتمال وقوع آینده مطلوب را بیشتر کند. هدف این پژوهش آینده پژوهی تحولات جمعیت و مهاجرت در شهرهای استانهای خراسان شمالی، رضوی و جنوبی می باشد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی می باشد. در این راستا ابتدا تحولات جمعیت و مهاجرت به صورت کمی پیش بینی و سپس با استفاده از روش دلفی عوامل موثر بر تغییرات جمعیت شهری در این استانها شناسایی شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که بر اساس پیش بینی جمعیت و مهاجرت، جمعیت شهری در استان خراسان طی سالهای 1430-1395 روند افزایشی، اما نرخ رشد جمعیت روند کاهشی را دنبال خواهد کرد، هر چه به سال های آتی نزدیک می شویم تعداد مهاجرت ها نیز کاهش می یابد. 50 عامل کلیدی و 13 عامل پیشران مؤثر بر جمعیت و مهاجرت شهری در استانهای خراسان طبق نظر صاحب نظران و امتیاز بندی در نرم افزار micmac مطرح می باشد. با استفاده از نرم افزار سناریوویزارد تعداد 3 سناریو قوی یا محتمل، 11 سناریو با سازگاری بالا و 261 سناریوی ضعیف استخراج شد. از مجموع سناریوهای 3 و 11 گانه، تنها 3 سناریو که قوی تر از سایر سناریوها هستند، وضعیت جمعیت و مهاجرت شهری را در سالهای آتی مطلوب نشان می دهند. تفاصيل المقالة