آگاهی از نقاط قوت و ضعف شهرها، برای ارائه طرح‌ها، سیاست‌گذاریها و برنامه‌های شهر ضروری است. در واقع استفاده از شاخص-های اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و غیره می‌تواند معیاری مناسب برای تعیین جایگاه شهرها باشد و زمینه‌های رفع مشکلات و نارسایی‌های موجود برای دستیابی به توسعه مطلوب و واقعی به وجود آید. بر این اساس هدف از این مقاله تعیین جایگاه شهرستان پیرانشهر به لحاظ شاخص‌های برنامه‌ریزی استراتژیک و اولویت‌بندی استراتژی‌های توسعه شهرستان است. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه بوده است. تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران برای گروه شهروندان برابر 382 نفر است. در گروه مدیران 50 نفر و در گروه نخبگان نیز 50 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. تعیین جایگاه شهر با استفاده از مدل SWOT و اولویت‌بندی استراتژی‌های توسعه شهر با استفاده از ترکیب روش تصمیم‌گیری چند معیاره و شبکه عصبی کوهونن در نرم‌افزارهای EXCEL و MATLAB انجام شد. نتایج نشان داد به لحاظ استراتژیک شهر پیرانشهر در موقعیت رقابتی قرار دارد. خروجی شبکه کوهونن نیز استراتژی توسعه مبادلات برون‌مرزی و تقویت بازارچه مرزی تمرچین در راستای شکل‌دهی به اقتصاد پایدار بر مبنای بازرگانی داخلی- خارجی را بعنوان بهترین استراتژی توسعه شهر مشخص کرد. تفاصيل المقالة

چکیده
گردشگری، از فعالیت های مهم با پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی در شهرهاست. سیاست توسعه گردشگری، رویکردی است که شهر با تاکید بر آن می تواند ضمن افزایش منافع آن، تاثیرات منفی را به حداقل کاهش دهد. این رویکرد در توسعه شهری نقش مهمی ایفا می کند و اثرات مختلفی را نیز دارد. هدف از انجام این پژوهش واکاوی اثرات گردشگری و نقش آن در توسعه شهر بجنورد است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و روش آن نیز توصیفی- تحلیلی است. روایی محتوایی ابزار پژوهش با نظر متخصصان(20 نفر) و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به میزان718/0 تایید شد. برای تحلیل داده ها، نرم افزارSPSS و AMOS مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش را شهروندان شهر بجنورد به تعداد 233810 نفر تشکیل داده اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 384 نفر محاسبه و بصورت تصادفی در سطح شهر بجنورد توزیع گردید. نتیجه معادلات ساختاری نشان می دهد با اطمینان 95درصد توسعه گردشگری بر توسعه شهری بجنورد تاثیرگذار بوده است. همچنین در بین متغیرهای تبیین کننده توسعه شهری، رشد خدمات فرهنگی با بار عاملی67/0 بیشترین همبستگی را با متغیر پنهان توسعه شهری داشته است. متغیر توسعه تسهیلات و خدمات زیربنایی و عمرانی با بار عاملی 66/0 در جایگاه دوم و متغیر بهبود معیشت ساکنین با بار عاملی 56/0 در رتبه سوم قرار گرفته است. متغیر افزایش خدمات عمومی با بارعاملی 52/0، کمترین میزان همبستگی با متغیر پنهان را داشته است؛ همچنین نتایج حاصل از مدل ساختاری بیانگر این است که گردشگری نقش مهمی در توسعه شهری بجنورد دارد. تفاصيل المقالة