تحقیق حاضر به منظور اندازه‌گیری تغییرات جزایر گرمایی سطحی شهری در 3 مقطع زمانی 1984، 1998 و 2016 با استفاده از شاخص‌های پوشش گیاهی، شاخص ساخت و ساز شهری و شاخص دمای سطح زمین انجام شده است. بدین منظور پس از تعیین حدود منطقه، مراحل پیش‌پردازش شامل تصحیحات رادیومتریک و اتمسفری تصاویر، چینش باندها، موزاییک و برش تصاویر بر اساس محدوده مطالعاتی بر روی تصاویر سنجنده TM و ETM+ لندست 8 صورت گرفت. سپس شاخص‌هایNDVI، SAVI و NDBI بر روی تصاویر اعمال شد و از طریق تفاضل تصاویر، مبادرت به پایش زمانی و مکانی پوشش گیاهی گردید و تغییرات در قالب سه نوع کاهشی، افزایشی و بدون تغییر مورد بررسی قرار گرفت. همچنین جهت محاسبه شاخص (LST) از باندهای حرارتی 10 و 11 لندست 8 و باند 6 لندست 5 استفاده شد.نتایج نشان دادکه دو شاخص NDVI و SAVI روند کاهشی داشته‌اند ولی شاخص NDBI روند افزایشی داشته است. بطوری که میزان تغییرات در بازه اول از 77 درصد به 63 درصد در شاخص SAVIودر شاخص NDVI از 45 درصد به 41 درصد کاهش پیدا کرده در حالی که شاخص NDBI در بازه اول 51 درصد بوده و در بازده دوم به 57 درصد افزیش پیدا کرده است. در همین بازه، شاخص LST روندی ناهمگون داشته ولی به نظر می رسد توزیع این شاخص از حالت گسترده به حالت لکه ای تغییر یافته است بدین معنی که امواج حرارتی در آینده بصورت موضعی در مناطقی از شهر که دچار مشکل تهویه هستند رخ داده و می تواند کیفیت زندگی را کاهش داده و زمینه برای بیماری های مرتبط را فراهم سازد. بنابراین مناطق ساخته شده شهری موجب تشدید جزایر شهری و تراکم پوشش گیاهی باعث تعدیل جزایر حرارتی شهری گردیده است. تفاصيل المقالة

In this research, we used six MODIS remote sensing products to evaluate the vulnerability to desertification in Mashhad, Iran in 2020. The Enhanced Vegetation Index (EVI), Vegetation Condition Index (VCI), Salinity Index (SI), Synthetized Drought Index (SDI), Temperature Condition Index (TCI), and precipitation were considered in May, 2020 when vegetation growth reaches its maximum size. Data layers were standardized using the Fuzzy Transform Function and scaled using the Analytical Hierarchy Process (AHP). Regarding TCI, VCI, and SDI, the greatest proportion of the area fell under the no drought to mild drought category indicating a lower risk of desertification. However, the Synthetized Desertification Index (SDI) was mainly distributed around the moderate and mild classes (~39%). The results of the EVI index also indicated that most of the area had a suitable vegetation density and low risk of desertification. As for the SI index, ~98% happened under the low salinity risk. Based on the results of the Analytical Hierarchy Process (AHP) method, precipitation (0.25), VCI (0.25), EVI (0.18), and SDI (0.13) obtained the greatest weights. The final vulnerability score ranged between 0.29 and 0.63. The results showed that the greatest parts of the area belong to the moderate risk (~68%) and high risk (30.1) classes of desertification. The highest values were obtained in the eastern and southeastern parts of the area with the lowest level of vegetation density, and high-temperature indices. Naturally, the elevations received the lowest values (~0.29) showing an increasing gradient towards the middle plain. The comparison between the results and the ground truth data indicated high compatibility (kappa value of >0.70). Mashhad City as the major population centre of the area is located in the low-risk category; therefore, desertification doesn’t seem to be threatening the city at the moment. تفاصيل المقالة