-
المقاله
1 - تاثیر نوسانات سریع سطح تراز آب دریای خزر بر سواحل جزیرهسدی میانکالهجغرافیای طبیعی , العدد 2 , السنة 11 , تابستان 1397هدف پژوهش حاضر بررسی مدلهای واکنش ژئومورفولوژیکی خطوطساحلی جزیرهسدی میانکاله نسبتبه نوسانات سریع تراز دریای خزر میباشد. دراینراستا، از تصاویر ماهواره Landsat سری سنجندههای 4، 5، 7 و 8، نقشههای تاریخی، توپوگرافی و بازدیدهای میدانی متعدد استفاده شدهاست. برپایه مس أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی مدلهای واکنش ژئومورفولوژیکی خطوطساحلی جزیرهسدی میانکاله نسبتبه نوسانات سریع تراز دریای خزر میباشد. دراینراستا، از تصاویر ماهواره Landsat سری سنجندههای 4، 5، 7 و 8، نقشههای تاریخی، توپوگرافی و بازدیدهای میدانی متعدد استفاده شدهاست. برپایه مستندات کمی موجود از تغییرات خطوطساحلی در ارتباط با متغیرهای طبیعی و انسانی، هشتگونه واکنش ژئومورفولوژیکی شامل: 1) حرکتجانبی 2) پیشروی 3) تعادلپویا 4) پسروی 5) باریکشدن درجا 6) غلطیدن بهسوی خشکی 7) فروپاشی و 8) ناپایداریچرخشی برای طبقهبندی کرانههای جزایر سدی مشخص شدهاند. پایش موقعیت خطوطساحلی دریک مقیاس فضایی 10 تا 100 کیلومتری در درازمدت (دههای و سدهای)، مبنا و پایهای علمی بسیار ارزندهای برای مستندسازی روابط فرایندها و واکنشهای ژئومورفولوژیکی آنها را ایجاد میکند که مورفودینامیکهای ساحلی منطقهای را شکل دادهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهند که از هشت مدل ژئومورفولوژیکی مکبرید و همکاران، شش مدل حرکتجانبی، پیشروی، پسروی، باریکشدن درجا، فروپاشی و ناپایداریچرخشی در منطقه میانکاله یافت میشوند. نتایج حاکی از آن هستند که مدلهای پیشروی و پسروی بهترتیب طی دورههای پیشروی و پسروی تراز دریا در منطقه شکل میگیرند. مدلهای باریکشدن درجا و فروپاشی همزمان با افزایش تراز دریا و مدل ناپایداریچرخشی نیز در مواقع کاهش سطحتراز در منطقه ظاهر میشوند. مدل حرکتجانبی نیز طی دورههای پیشروی و پسروی نمود یافتهاست. همچنین، یافتهها نشان میدهند تراز دریا طی دوره 1396-1214 شش مرحله پیشروی- پسروی را تجربه نمودهاست. بررسی تصاویر ماهوارهای و دادههای آماری نوسانات تراز دریا نشان میدهند تراز دریا از سال 1374 تاکنون وارد مرحله پسروی شده و حدود 5/1 متر کاهش یافتهاست. نرخ پسروی و کاهش سطحتراز بین سالهای 1396-1374 حدود 8/6 سانتیمتر در سال محاسبه گردید. علیرغم اینکه بهنظر میرسد درمقیاس بزرگ، میزان افزایش تراز نسبی آب دریا درراستای کرانههای جزیرهسدی میانکاله، یکی از مهمترین عوامل کنترلکننده وقوع انواع واکنشهای ژئومورفیک است؛ بااینحال، عرضه رسوب نیز تأثیر قابلتوجهی بر واکنشهای خطساحلی دارد. تفاصيل المقالة -
المقاله
2 - بررسی وضعیت تکتونیک فعال طاقدیس بانکول (در زاگرس چینخورده) با بهکارگیری شاخصهای مورفوتکتونیکی و شواهد ژئومورفولوژیکیجغرافیای طبیعی , العدد 4 , السنة 10 , پاییز 1396در این پژوهش از شاخصهای مورفوتکتونیک استفاده شده است، زیرا استفاده از اینگونه شاخصها در بررسیهای مربوط به تکتونیکهای فعال ابزار مفید و کارآمدی هستند، بهطوریکه با استفاده از آنها میتوان مناطقی را که تحت تاثیر حرکات نسبتا سریع یا حتی آهسته تکتونیکی قرار دارند را م أکثردر این پژوهش از شاخصهای مورفوتکتونیک استفاده شده است، زیرا استفاده از اینگونه شاخصها در بررسیهای مربوط به تکتونیکهای فعال ابزار مفید و کارآمدی هستند، بهطوریکه با استفاده از آنها میتوان مناطقی را که تحت تاثیر حرکات نسبتا سریع یا حتی آهسته تکتونیکی قرار دارند را مشخص نمود. استفاده از این شاخصها پیشتر بهعنوان ابزاری گرانبها و سودمند در مناطق فعال تکتونیکی در نواحی گوناگون آزمایششده و کارایی آنها به اثبات رسیده است. طاقدیس بانکول با مساحت 02/496 کیلومتر مربع در راستای عرض جغرافیایی ´´10 ´41 °33 تا ´´48 ´07 °34 و در راستای طول جغرافیایی ´´08 ´56 °45 تا ´´56 ´29 °46 در شمالشرقی شهرستان ایوانغرب واقع شده است. سازندهای اصلی تشکیلدهنده این طاقدیس شامل سازند: آسماری، پابده، گورپی، بختیاری و گچساران میباشند. هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان فعالیت تکتونیک فعال طاقدیس بانکول با استفاده از شاخصهای مورفوتکتونیکی (SMF, FMF, AR, FFS, FSI, FD, EU) میباشد. ابزارهای فیزیکی و مفهومی مورد استفاده در این پژوهش شامل نقشههای توپوگرافی و زمینشناسی منطقه مورد مطالعه، تصاویر ماهوارهای، سامانه اطلاعات جغرافیایی و نیز چندین بار بازدید میدانی میباشند. یافتههای پژوهش نشان میدهند که طاقدیس بانکول دارای وضعیت تکتونیکی فعالی است؛ بهطوریکه این طاقدیس برپایه مقادیر شاخصهای SMF, FMF, AR, FFS, FSI, FD, EU در کلاس یک فعالیت قرار میگیرد. همچنین، این یافتهها گویای تداوم حرکات نئوتکتونیک و بالاآمدگی در طاقدیس بانکول میباشند که با شواهد ژئومورفولوژیکی موجود در منطقه مورد پژوهش همچون وجود پرتگاههای گسلی خطی و مستقیم، اشکال مثلثی شکل، درههای ژرف و V شکل، بریدگی کم جبهه طاقدیس و عدم تشکیل کوهپایه مطابقت میکنند. تفاصيل المقالة