آگاهی از توزیع زمانی و مکانی بارندگی یکی از مهم‌ترین‌ عوامل در اجرای طرح‌های حفاظت آب و خاک، مهار کردن سیلاب‌ها و مبارزه با خشکسالی است. نقشه‌های پهنه‌بندی باران و آگاهی از میزان تغییرات آن، نقش مهمی را ‌در تهیه طرح‌های حفاظت خاک، جلوگیری از فرسایش و مدیریت اراضی یک منطقه ایفا می‌کنند. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی روش‌های زمین‌ آمار در برآورد بارندگی سالانه در استان فارس و پهنه‌بندی منطقه از نظر اندازه‌ی بارندگی می‌باشد. در این تحقیق، پس از جمع‌آوری آمار بارندگی 92 ایستگاه هواشناسی با طول دوره‌ی آماری 20 ساله و با پراکنش مناسب در سطح استان، میانگین بارندگی سالانه برای کلیه‌ی ایستگاه‌ها محاسبه، سپس به منظور تعمیم داده‌های نقطه‌ای به اطلاعات ناحیه‌ای برای تهیه‌ی نقشه‌ی همباران، از رو‌ش‌های مختلف میان‌یابی شامل کریجینگ معمولی (OK) و کریجینگ ساده (SK) و روش‌های معین مانند عکس فاصله (IDW )، تابع شعاعی (RBF)، تخمینگر موضعی (LPI) و تخمینگر عام (GPI) استفاده گردید. نتایج بر اساس معیارهای R بالاتر و MAE و RMSE پایین‌تر نشان دادند که از بین روش‌های مختلف میانیابی، روش کریجینگ معمولی (OK)، به دلیل بالاتر بودن مقدار R و پایین‌تر بودن مقادیر RMSE و MAE (847/0 = R، 334/65= MAE و 533/101= RMSE )، نسبت به سایر روش‌های میانیابی دیگر برتری داشته، در نتیجه به‌عنوان روش مناسب در تهیه‌ی نقشه هم‌باران سالانه در استان فارس انتخاب ‌گردید. نتایج به دست آمده موید برتری روش‌های زمین‌آماری کریجینگ نسبت به روش‌های معین می‌باشند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که 46/45% از کل سطح استان دارای بارندگی 300-200 میلی متر و 09/0% از سطح استان دارای بارندگی 1000-900 میلی متر بوده که به ترتیب بیشترین و کمترین سطح را به خود اختصاص می‌دهند.
  تفاصيل المقالة

پدیده ی خشکسالی یکی از مهم ترین بلایای طبیعی است که بسیاری از کشورها را تحت تاثیر خود قرار داده و باعث بروز بسیاری دشواری ها از جمله مشکلات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و غیره شده است. آگاهی از وضعیت خشکسالی، با پیش بینی و پهنه بندی شدت خشکسالی می تواند خطر زیان های ناشی از این پدیده را تا حد شایان توجهی کاهش دهد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی دقت روش های زمین آماری کریجینگ ساده (SK)، کریجینگ معمولی(OK) و روش عکس فاصله (IDW) با درجات 1 تا 5 در تهیه ی نقشه ی شدت خشکسالی های رخ داده در استان فارس در سال 1386 با استفاده از شاخص درصد بارش بهنجار می باشد. نتایج براساس معیار RMSE و MAE نشان دادند که در بین روش های میان یابی ذکر شده، روش کریجینگ ساده( SK)، به دلیل دارا بودن RMSE و MAE پایین تر (44/11 = RMSE و 946/6 =MAE) دقیق ترین بوده و به عنوان مناسب ترین روش جهت تهیه ی نقشه ی شدت خشکسالی استان فارس در سال 1386 انتخاب می شود. بر اساس نقشه ی تهیه شده، وضعیت خشکسالی در استان فارس در این سال در دو طبقه ی شدید و بسیار شدید قرار می گیرد که به ترتیب 58/21 و42/78 درصد از مساحت کل استان فارس را به خود اختصاص داده داده بود. 
  تفاصيل المقالة

مدیریت بهینه ی منابع آبی، و حفظ و ارتقای کیفیت آنها، نیازمند به وجود داده هایی در زمینه ی موقعیت ، مقدار و پراکنش عوامل شیمیایی آب در یک منطقه ی جغرافیایی معین می‌باشد. انتخاب و دقت روش های مناسب پهنه بندی و تهیه ی نقشه ی تغییرات ویژگی های کیفی آب های زیر زمینی بستگی به شرایط منطقه و وجود آمار و داده های کافی در آن دارد، که انتخاب صحیح آنها گامی اساسی و مهم در مدیریت منابع آبی منطقه بشمار می رود. هدف از انجام این پژوهش تعیین مناسبترین روش میان یابی به منظور بررسی و تحلیل مکانی اندازه ی pH و TDS آب های زیرزمینی دشت ارسنجان واقع در شمال شرقی استان فارس بود. بدین منظور، از روش های زمین آمار مانند کریجینگ معمولی (OK) و کریجینگ ساده (SK)، و روش های معین مانند عکس فاصله (IDW )، تابع شعاعی (RBF)، تخمینگر موضعی (LPI)، و تخمینگر عام (GPI) استفاده شد. نتایج نشان دادند که در بین روش های معین ، روش RBF به دلیل R بالاتر و RMSE پایین تر جهت تهیه ی نقشه ی تغییرات pH و TDS در منطقه مناسب ترین است. افزون بر آن، نتایج نشان دادند که روش SK ، با داشتن770/0 R= و5/463RMSE=، و روش OK، با داشتن 27/0 = R و 20/0 = RMSE در بین روش های کریجینگ به ترتیب جهت تهیه ی نقشه ی تغییرات pH و TDS برتری دارند. در نهایت، از مقایسه ی روش های گوناگون میان یابی نتیجه گیری شد که روش زمین آمار کریجینگ ساده و معمولی نسبت به روش های معین برتری داشته Tو به ترتیب به عنوان روش های مناسب جهت تهیه نقشه ی نهایی تغییرات pH و TDS در دشت ارسنجان انتخاب می شوند.
  تفاصيل المقالة